اقتصاد آنلاین؛ گروه استانها_ «پسته»؛ شاهنشاه عالی‌مقام آجیل‌ها، گویی این روز‌ها بر تخت پادشاهی بازار «شب یلدا» نشسته است و از همان دور حتی با لبان بسته، به مردمی «زهرخند» می‌زند که در جست و جوی قیمت‌های کمی پایین‌تر بازار‌ها و مغازه‌های مختلف را زیرپا می‌گذارند و گاه مجبور هستند به بسته‌های آجیل با کیفیت پایین‌تر اکتفا کنند.

قیمت آجیل در بازار‌های اصفهان سربه فلک می‌کشد؛ گویی در تقابلی سرد انصاف فروشندگان و بازرسان اصناف را در دو کفه نابرابر ترازوی  بلندترین شب سال به تصویر می‌کشد.

تخمه کدو کیلویی ۱۴۰ هزار تومان، تخمه هندوانه ۶۰ هزار تومان، مغز بادام کوهی ۷۸۰ هزار تومان، بادام هندی ۲۵۵ هزار تومان و هر کیلو پسته امسالی ۷۰۰ هزار تومان برچسب خورده است؛ پسته احمد آقایی ۵۸۰ هزار تومان و پسته بادامی ۵۹۵ هزار تومان، قیمت یک کیلو آجیل ممتاز بدون تخمه نیز ۸۰۰ هزار تومان است و اگر به آجیلی با کیفیت کمتری اکتفا کنید ۶۵۹ تومان قیمت می‌خورد.

اتحادیه خوار و بارفروشان اصفهان، قیمت آجیل شب یلدا را ۷۰۰هزار تومان تعیین کرده، اما فروشندگان نیز دلایل و توجیه‌های مختلفی مانند کیفیت را برای گران‌تر فروختن آجیلِ شب یلدا دارند، از سوی دیگر قیمت همین محصولات در بالا و پایین شهر نیز بسته به نوع بسته بندی و برندینگ متفاوت از یکدیگر است و این موضوع بازار آجیل شب یلدا را به تنهایی در بسیاری از نقاط شهر میلیونی کرده است.

تکانه شدید در بازار آجیل شب یلدا

گرچه مصطفی بحق رئیس اتحادیه صنف خوار و بار و آجیل فروش شهر اصفهان از یک ماه مانده به شب یلدا اعلام کرده بود که قیمت آجیل شب در بلندترین شب سال تغییری نخواهد کرد، اما بازار اصفهان تکانه شدیدی را در این ارتباط نشان می‌دهد.

بحق با بیان اینکه برخی اقلام آجیل افزایش قیمت و برخی دیگر کاهش قیمت داشته است بنابراین تفاوت چندانی در ارتباط با قیمت آجیل شاهد نیستیم، اضافه کرد: به طور مثال پسته ۱۹ الی ۲۰ درصد کاهش قیمت داشته است، اما فندق و بادام نسبت به سال قبل بین ۳۰ الی ۵۰ درصد گران‌تر شده است، همچنین قیمت بادام زمینی در خرده فروشی ۱۲ درصد افزایش داشته است.

وی علت افزایش قیمت برخی از اقلام آجیل را کاهش تولید به دلیل از بین رفتن برخی از محصولات دانسته و گفت: آجیل در بازار به مقدار زیاد وجود دارد، اما قدرت خرید مردم کم شده است!

همین وضعیت در ارتباط با بازار میوه شب یلدا نیز به شکل دیگری به چشم می‌خورد؛ قیمت یک کیلو انار ۷۵ هزار تومان، چهار کیلو هندوانه ۱۱۰ هزار، دو کیلو لبو ۶۰ هزار و دو کیلو نارنگی ۱۲۰ هزار تومان، بنابراین برای خرید چهار میوه اصلی شب یلدایی تقریباً بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان باید هزینه کنید؛ با احتساب اضافه کردن میوه‌هایی همچون موز درجه یک کیلویی ۱۱۰ هزار تومانی؛ آناناس ۳۲۰ هزار تومانی، نارگیل ۱۴۰هزار تومانی، سیب ۵۷ هزار تومان، کیوی ۱۷۰هزار تومان، میوه شب یلدا نیز میلیونی می‌شود.

شرایط آب و هوا و قیمت میوه شب یلدا

این در حالی است که رئیس اتحادیه صنف میوه و سبزی فروشان استان اصفهان نیز در رابطه نرخ میوه شب یلدا اعتقاد به عدم افزایش قیمت میوه داشت و البته تحقق این موضوع را به شرایط آب و هوایی بی ارتباط ندانست.

حمیدرضا مهدوی به بازرسی‌های شب یلدا اشاره و گفت: بازرسی در دو شیفت صبح و بعدازظهر اجرا می‌شود، یک گشت مشترک با مدیریت بازرسی اتاق اصناف هم داریم.

در همین ارتباط بازرسی اتاق اصناف اصفهان نیز بیان داشته است: طرح تشدید نظارت و بازرسی بر بازار شب یلدای استان اصفهان از بیستم آذرماه آغاز شده است و تا پایان ماه جاری ادامه دارد.

محمدی فشارکی مدیر بازرسی و نظارت اصناف اصفهان با بیان اینکه ۹۷ بازرس رسمی و ۲۲۴ بازرس افتخاری برای اجرای این طرح همکاری می‌کنند، افزود: این طرح به منظور پایش قیمت‌ها و بررسی نحوه خدمت‌رسانی صنوف به شهروندان در سراسر استان اصفهان به اجرا درآمده است.

وی این طرح را مشمول واحد‌های صنفی عرضه کننده میوه، آجیل و خشکبار، شیرینی، گل، کیف، کفش و پوشاک دانست و گفت: بازرسان اصناف اصفهان بر این واحد‌های صنفی به شکل مداوم نظارت می‌کنند.

شیرینی شب یلدا در کنار  خانواده، گرچه با چایی «یاقوتی» و «شیرینی «در کنار قل قل سماور مادربزرگ در ذهن ما ماندگار شده است، اما شاید با قیمت ۲۳۰ تا ۲۷۰ هزار تومانی خود بسته به خشک یا‌تر بودن شیرینی و کوچک شدن سفره‌های بلندترین شب سال برای والدینی که توان تهیه این اقلام را ندارند، تلخ مزه‌ترین شب سال باشد.

داستان «مکاسب» و فرهنگی قدیمی که فراموش شده است

متاسفانه تجربه سالیان گذشته نشان می‌دهد که مردم اصفهان در زمینه شکایت از گرانفروشی و یا هر موضوع اجتماعی در سطح شهر چندان فعال نیستند، این در حالی است که بازرسی اصناف اصفهان در طول سال‌های گذشته اتفاقا با جدیت در زمینه گرانفروشی و شکایت‌های مردمی فعالیت می‌کند؛ به نظر می‌رسد که پیش از بازرسی دو موضوع باید در میان مردم اصفهان نهادینه شود یکی فرهنگ مطالبه حق از مراجع به شکل قانونی و دیگری شاید آموزش درست قانون کسب و کار باشد.

در حقیقت قرار گرفتن بازار و مدارس علمیه در کنار یکدیگر در میدن نقش جهان و بازار‌های مختلف اصفهان یادآور روز‌هایی است که کاسبان به دنبال برکت مال خود بودند و بدون یادگیری روزانه یک نکته از علم  کسب و کار، پا به درون فروشگاه خود در بازار نمی‌گذاشتند.

امروز متاسفانه در بازار شب میوه یلدا در اصفهان شاهد مواجهه و تقابل بازرسی با انصاف فروشندگان هستیم، بازرسی که بدون رعایت انصاف شهروندی در هر لباسی بی‌نتیجه خواهد ماند.

شب یلدا فرصتی برای دور هم بودن و گرامی‌داشتن همه سنت‌های نیک است و شاید یکی از سنت‌های نیکویی که باید احیای آنها در این شب در کنار همه آیین‌های زیبای ایرانی گذشتگان مد نظر قرار گیرد، سنت فراموش شده یادگرفتن علم مکاسب برای فعالان اقتصادی در هر صنفی است، شاید روزی بازرسی از اصناف نیز تبدیل به یک کار فرمایشی شود.