بازار؛ گروه آب و انرژی: مهدی پازوکی اقتصاددان درگفتگو با بازار با بیان اینکه متوسط رشد اقتصادی در ۴ سال گذشته حدود ۴.۵ درصد بوده است، گفت: بر اساس گزارش های منتشر شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس رشد اقتصای امسال به ۲.۵ درصد خواهد رسید و در صورت ادامه این روند این رقم در سال ۱۴۰۴ به حدود ۲.۸ درصد خواهد رسید در حالیکه هدف گذاری های انجام شده مقدارش خیلی بیشتر از اینها است.
او که یکی از دلایل اصلی افت رشد اقتصادی را ناترازی انرژی می داند، اظهار داشت: کسری انرژی تولید را در کشور محدود کرده است.
در دهه ۹۰ رشد اقتصادی به طور متوسط سالانه چیزی حدود ۵ درصد بود. اما حالا این عدد به حدود ۲ درصد کاهش یافته که بخشی از آن به دلیل تحریم هاست. اما مهم ترین عاملی که به افت رشد اقتصادی در کشور منجر شده، فضای نامساعد کسب و کار و نااطمینانی فعالین اقتصادی و افول سرمایه گذاری است
به گفته این اقتصاددان، کشور در سال گذشته با کسری ۲۸۰ میلیون مترمکعبی گاز مواجه بود. کسری بنزین به حدود ۱۵ میلیون لیتر در روز رسیده بود. در برق هم توانیر مقدار کسری را ۱۵ هزار و ۴۰۰ مگاوات اعلام کرده است. همه این اعداد این سیگنال را می دهد که سرمایه گذاری در کشور طی سال های آینده به شدت کاهش پیدا خواهد کرد و این یعنی اینکه خبری از تحقق اهداف تعیین شده در رشد اقتصادی نخواهد بود.
او در ادامه سخنان خود گریزی به وضعیت رشد اقتصادی در دهه های گذشته زد و افزود: در دهه ۹۰ رشد اقتصادی به طور متوسط سالانه چیزی حدود ۵ درصد بود. اما حالا این عدد به حدود ۲ درصد کاهش یافته که بخشی از آن به دلیل تحریم هاست. اما مهم ترین عاملی که به افت رشد اقتصادی در کشور منجر شده، فضای نامساعد کسب و کار و نااطمینانی فعالین اقتصادی و افول سرمایه گذاری است.
پازوکی در ادامه سخنان خود ضمن هشدار به اینکه ضریب استهلاک سرمایه در حال نزدیک شدن به نرخ سرمایه است، افزود: ضریب استهلاک از ۳۴ درصد در سال ۹۰ به ۹۷ درصد در سال ۱۴۰۱ رسیده است. این یعنی اینکه تنها ۳ درصد باقی مانده که ضریب استهلاک با نرخ سرمایه ما یکی شود و این به شدت نگران کننده است.
برای رسیدن به رشد ۸ درصدی اقتصاد به ۱۹۶میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز داریم. برای درک بهتر نسبت به بزرگی این عدد باید اشاره کنم که مقدار فروش نفت ما در سال گذشته تنها ۳۵ میلیارد دلار بوده است. این عدد به ما نشان می دهد که ما برای برون رفت از وضعیت فعلی و تحقق اهداف تعیین شده به سرمایه گذاری خارجی نیاز داریم
رشد ۸ درصدی اقتصاد مستلزم جذب ۱۹۶میلیارد دلار سرمایه گذاری
او هدف گذاری صورت گرفته در برنامه هفتم توسعه مبنی بر دست یابی به رشد ۸ درصدی اقتصاد را مورد اشاره قرار داد و افزود: برای رسیدن به چنین هدفی ۱۹۶میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز داریم. برای درک بهتر نسبت به بزرگی این عدد باید اشاره کنم که مقدار فروش نفت ما در سال گذشته تنها ۳۵ میلیارد دلار بوده است. این عدد به ما نشان می دهد که ما برای برون رفت از وضعیت فعلی و تحقق اهداف تعیین شده به سرمایه گذاری خارجی نیاز داریم.
این کارشناس اقتصادی اهمیت رشد بهره وری و کاهش قیمت تمام شده تولید را مورد اشاره قرار داد و افزود: جدای از سرمایه خارجی ما به تکنولوژی های جدید کشورهای پیشرفته دنیا هم نیاز داریم. جالب است که بدانید تکنولوژی حفاری ما در چاه های اققی قادر به حفر ۲۰۰ متر هستند این در حالی است که همین حالا در قطر با تکیه بر تجهیزات جدید توانسته حفاری های خود را به ۲ هزار متر برساند. در عراق بعد از حضور شرکت هایی همچون شل، انی، برتیش پترولیوم هم وضعیت رشد و توسعه با سرعت بسیار بالایی در حال انجام است طوری که این کشور حالا جای ایران را گرفته و بعد از عربستان به دومین تولید کننده نفت اوپک تبدیل شده است. اما ما در ایران بر خلاف سند چشم اندازخود در منطقه عقب افتادیم.
عقب افتادگی ما در منطقه دو دلیل اصلی دارد. دلیل اول به سیاست های اشتباه خارجی ما برمی گردد. چه خوشمان بیاید چه خوشمان نیاید باید سیاست خارجی خود را تغییر دهیم. این تغییر در سیاست خارجی به طور قطع به نفع ما و به ضرر رقبای ما در منطقه خواهد بود. بنابر این باید به دنبال تعامل منطقی با کشورهای دیگر در راستای منافع ملی باشیم
او با بیان این جمله که «من نوکر غرب نیستم»، گفت: عقب افتادگی ما در منطقه دو دلیل اصلی دارد. دلیل اول به سیاست های اشتباه خارجی ما برمی گردد. چه خوشمان بیاید چه خوشمان نیاید باید سیاست خارجی خود را تغییر دهیم. این تغییر در سیاست خارجی به طور قطع به نفع ما و به ضرر رقبای ما در منطقه خواهد بود. بنابر این باید به دنبال تعامل منطقی با کشورهای دیگر در راستای منافع ملی باشیم.
پازوکی دلیل دیگر برای عقب ماندگی را سیاست گذاری های اشتباه اقتصادی دانست و گفت: برای حل این مشکل ما نیازمند اصلاحات اقتصادی هستیم و برای دست یافتن به این اصلاحات و انجام سرمایه گذاری باید ثبات را به اقتصاد بازگردانیم. نباید فراموش کرد که سرمایه گذاری با شعار و حرف محقق نمی شود و باید تجربه کشورهای موفق را در این زمینه مورد بررسی قرار دهیم.
چاره ای جز پذیرفتن اقتصاد بازار نداریم
این اقتصاددان در ادامه سخنان قیمت ارزان انرژی در ایران را مورد نقد قرار داد و با بیان اینکه بخش زیادی از مشکلات ناترازی انرژی حاصل سیاست گذاری های غلط قیمتی است، گفت: در حال حاضر هزینه ای که من برای برق پرداخت می کنم یک هزار حقوق من است این با هیچ منطق و معیار اقتصادی نمی خواند. جالب است که بدانید در حال حاضر پول برقی که من ماهانه پرداخت می کنم حدود ۳۴ هزار تومان است در حالیکه هزینه ای که برای استفاده از فیلتر شکن ها استفاده می کنم ماهانه ۱۸۰ هزار تومان است. در حال حاضر ما چاره ای جز اینکه اقتصاد بازار را بپذیریم نداریم.