دیروز نشست خبری سخنگوی وزارت خارجه در‌حالی برگزار شد که مسئله سوریه، نقش ایران در سوریه پسااسد و منطقه، در رأس سؤالات خبرنگاران قرار داشت و بقایی همان ابتدا حضور ایران در سوریه را مستشاری و خروج مسئولانه تعریف کرد و تأکید داشت: حضور ایران در سوریه برای مبارزه با تروریسم بود، نه دفاع از یک شخص. بقایی در پاسخ به سؤالات «شرق» نیز مبنی‌بر اینکه «با شروع دولت چهاردهم شاهد سفرهای فشرده عراقچی به منطقه بودیم که به عنوان تحکیم و بهبود روابط با کشورهای عربی-اسلامی به عنوان یک دستاورد تلقی می‌شد. چرا در اردن کشورهای عربی حامی حضور ایران در نشست اردن نبودند؟ دلیل حذف ایران در روند تصمیم‌سازی برای سوریه نیست و آیا ما شاهد حذف ایران از بازیگری منطقه‌ای هستیم؟ همچنین هاکان فیدان در مصاحبه اخیرش از توافق ایران و روسیه برای حذف بشار اسد گفته که اگر نبود، این اتفاق نمی‌افتاد. آیا ما در این توافق بزرگ نقش داشتیم؟» گفت: همه می‌توانند روایت‌های خود را داشته باشند. روایت‌های ما را هم خواهید شنید که مبتنی‌بر واقعیات است. جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه، هیچ چشمداشت ارضی و سرزمینی نسبت به هیچ کشور دیگری در منطقه نداشته است. حضور ما در سوریه باید در این راستا دیده شود. سوریه را سوری‌ها خواهند ساخت و در مورد سرنوشت آینده سوریه هم خود سوری‌ها تصمیم خواهند گرفت. او گفت: طبیعی است که کشورهای منطقه باید بدون هرگونه مداخله مخرب و یا فشار و تهدید نسبت به جریان‌های فعال در سیاست سوریه، کمک‌کار باشند. اینکه یک روند دیپلماتیکی ایجاد شده، البته کشورهای اروپایی در این نشست حضور نداشتند و عمدتا کشورهای عربی بودند. روند آستانه هم در این سال‌ها با حضور سه کشور وجود داشت و دوستان عرب ما حضور فیزیکی نداشتند، اما حامی این روند بودند. الان هم روندی ایجاد شده و ما امیدواریم که این روند یا روندهای دیگر یا روندهای مشابهی که برای کمک به شکل‌گیری حاکمیت و نظام جدید در سوریه ایجاد شده، بتواند با طرف‌های مختلف سوری به پیشبرد این روند کمک کند اما این روند سوری-سوری خواهد بود. سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران تصریح کرد: امیدواریم همه طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از این درس گرفته باشند که مداخله در روندهای داخلی کشورها به‌هیچ‌عنوان به سود منطقه و هیچ کشور همسایه نخواهد بود. سرنوشت آینده سوریه بستگی تام به تصمیم‌گیری و کنش‌های بازیگران فعال در داخل سوریه دارد. همه بازیگرانی که نقش و نفوذی در شکل‌گیری این روندها دارند، باید به دور از جاه‌طلبی‌هایی که ممکن است وسوسه‌کننده باشد، کمک‌کار مردم سوریه در این روند باشند.
بازگشایی سفارت ایران در سوریه نیازمند اطمینان از امنیت کارکنان و دیپلمات‌هاست
بقایی در ادامه نشست دیروز در پاسخ به سؤالی مبنی‌بر اینکه سفیر ایران در سوریه خبر از بازگشایی قریب‌الوقوع سفارت ایران در دمشق داده است و این سفارتخانه چه زمانی بازگشایی می‌شود، گفت: من ترجیح می‌دهم که از واژه قریب‌الوقوع استفاده نکنم. بازگشایی سفارت نیازمند مقدماتی است که مهم‌ترین آن اطمینان از امنیت کارکنان و دیپلمات‌های ایران در آنجاست. سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران گفت: این موضوع در دستور کار است و به مجرد اینکه شرایط لازم از جهت تأمین امنیت و سیاسی فراهم شود، این کار را انجام می‌دهیم. بقایی همچنین در ادامه با ارائه توضیحاتی در مورد رایزنی‌های انجام‌شده در دوحه پیش از سقوط دمشق در نشست آستانه و نشست سه کشور آستانه و پنج کشور عربی منطقه گفت: در این دو نشست، بر ضرورت توقف درگیری‌ها و گفت‌وگو بین معارضین و دولت سوریه با هدف جلوگیری از گسترش تروریسم و جلوگیری از ایجاد خلأ در سوریه و نقض حاکمیت ارضی این کشور تأکید شد. بقایی افزود: این نگرانی‌ها، نگرانی‌های مشترک بود و تلاش کشورهای شرکت‌کننده در دو نشستی که در دوحه برگزار شد، این بود که مانع بروز چنین وضعیتی در سوریه شوند. او در ادامه گفت: حضور ما در سوریه مبنایی و اصولی بود و خروج ما از سوریه هم مسئولانه بود. ما در سوریه به دنبال کشورگشایی، سلطه‌جویی و احیای امپراتوری‌های گذشته نبودیم و آنچه در سوریه برای ما مهم بود، کمک به تأمین امنیت سوریه در مبارزه با تروریسم بود. آنچه تا آخرین لحظه برای ما مهم بود، کمک به حفظ امنیت و تمامیت ارضی سوریه به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه بود؛ چراکه ما معتقدیم ناامنی در یکی از کشورهای منطقه بر امنیت کل منطقه تأثیرگذار است.
روند گفت‌وگوهای ایران و اروپا ادامه می‌یابد
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سؤالی در ارتباط با زمان برگزاری دور جدید گفت‌وگوهای ایران و اروپا گفت: زمان دقیق برگزاری دور جدید این گفت‌وگوها هنوز مشخص نشده ولی این تفاهم شده است که این روند ادامه پیدا کند.او همچنین در مورد نامه سه کشور اروپایی به سازمان ملل و شورای امنیت در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران و تهدید آنها به استفاده هرچه زودتر از مکانیزم ماشه، گفت: این نامه‌نگاری موضوع جدیدی نیست و ما نیز پاسخ مستدل خود را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کردیم و و در بیانیه‌ای که از طرف سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران منتشر شد، مواضع خود را بیان کردیم.بقایی با بیان اینکه ما این روش را سازنده نمی‌دانیم، گفت: برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و سال‌هاست که این موضوع اثبات شده است و این نامه‌نگاری‌ها تأثیری بر رویکرد ایران در ارتباط با برنامه صلح‌آمیز هسته‌ا‌ی‌اش ندارد. او تأکید کرد: رویکرد سیاست‌زده و تلاش برای فشار به ایران تأثیری ندارد و از لحاظ حقوقی هم مبنایی ندارد.
موضعی از دولت آتی آمریکا نشنیده‌ایم
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در مورد اظهارات «وندی شرمن»، مقام سابق وزارت خارجه آمریکا، مبنی‌بر اینکه ترامپ به دنبال مذاکره جامع با ایران است، گفت: ما چیزی از دولت آتی آمریکا نشنیده‌ایم و این یک چیز طبیعی است؛ چراکه آنها هنوز مستقر نشده‌اند.بقایی ادامه داد: ترجیح می‌دهیم در مورد گمانه‌زنی‌هایی که از سوی مقامات سابق آمریکا و یا رسانه‌ها در مورد رویکرد آینده مطرح می‌شود، واکنشی نداشته باشیم. به‌موقع و مشخصا زمانی که نسبت به گزینه‌ها و موارد مطرح اطمینان حاصل کنیم، در مورد آنها تصمیم می‌گیریم.
بر ضرورت حفظ امنیت اماکن مقدسه سوریه تأکید کرده‌ایم
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در پاسخ به سؤالی درباره نوع رفتار نیروهای جدید حاکم در سوریه در ارتباط با اماکن متبرکه در سوریه و اینکه نسبت به آنها بی‌احترامی انجام نشده است، گفت: دلیلی مبنی‌بر اینکه رفتاری غیر از این انجام شود، وجود ندارد.
بقایی تأکید کرد: ما همواره خیرخواه مردم سوریه هستیم و اتباع مقدسه جزء گنجینه‌ها و داشته‌های مهم فرهنگی، مذهبی و تمدنی سوریه است و نسبت به حفظ و حراست آنها باید توجه وجود داشته باشد. سخنگوی وزارت خارجه گفت: ما به طرق مختلف در مورد ضرورت حفظ امنیت اماکن مقدسه تأکید کرده‌ایم و امیدواریم به همین ترتیب این وضعیت ادامه پیدا کند. حفظ امنیت اماکن دیپلماتیک نیز جزء تعهدات دولت‌هاست که باید در هر شرایطی نسبت به این موضوع اهتمام داشته باشند.