عصر ایران / مدرسه کار و کسب ؛ دکتر علیرضا داداشی* - وقتی که اعضاء یک خانواده کنار هم جمع می شوند و شروع به فعالیت می کنند، یکی از بهترین اشکال کسب وکارخودنمایی می کند؛ کسب و کار خانوادگی که روز به روز در حال رشد و افزایش می باشد.
کسب و کار خانوادگی لزوما به ترکیبی از افراد خانواده منتهی نمی شود و می تواند تعدادی از دوستان و خویشان را هم در خود جای دهد، اما ویژگی اصلیش این است که خانواده در کنار هم مشغول به کار هستند و تعداد اعضای با نسبت خانوادگی در آن بیش از بقیه اعضا است.
- مهم ترین اصل:
یک اصل بسیار مهم که در واقع مهم ترین اصل در این شکل از کسب و کار است این است که فضای کسب و کار و بنگاه داری فضایی الزاما رسمی و قاعده مند است و جو خانواده آغشته به صمیمیت و احساس ناشی از نزدیکی روابط افراد به هم.
نادیده گرفتن رسمیت و قاعده مندی در ذیل سایه صمیمیت حاکم بر فضای خانوادگی اصلی ترین آسیب ها را به این نوع کسب و کار می تواند بزند. به ویژه در فضای فرهنگی ما که هنوز هم تا حد زیادی آغشته به تعارف و رعایت حال همدیگر کردن است و هنوز مواردی وجود دارد که افراد از طرح موضوعات و نکات مهم فردی و جمعی صرف نظر می کنند چون به هر حال احساس خویشاوندی و صمیمیت در جمع بر هر رفتاری غلبه دارد.
- الزامات پیشگیری از بروز آسیب های احتمالی
به طور بالقوه نکات مهمی در کسب و کارهای خانوادگی خودنمایی می کنند و اگر به آنها توجه کافی و مناسب نشود و راه هایی برای رفع آسیب های احتمالی شان اندیشیده نشود می توانند از اساس این گونه کسب و کارها را با چالش و حتی خطر فروپاشی مواجه کنند.
- لزوم تفکیک روابط خانوادگی و قواعد کسب و کار
- اتخاذ سیاست های استخدامی
- رعایت تناسب لازم بین مشاغل با مهارت های هر عضو خانواده
- طراحی یک نظام درست جبران خدمات برای افراد
- تعیین سازوکار برای مواجهه با تعارضات بین اعضای خانواده
- توجه به اهمیت برخورداری از ساختار سازمانی
- تدوین برنامه مناسب برای جانشین پروری
- چند پیشنهاد:
چند پیشنهاد که بهتر است بنیانگذاران و مدیران کسب و کارهای خانوادگی به آنها توجه کنند:
۱. اعضای خانواده را سهامدار کنید.
۲. تا حد امکان، سمت های اجرایی را به افرادی غیر از اعضای خانواده بسپارید.
۳. به تغییرات محیط بیرونی برای همراهی و هماهنگی مناسب و به موقع با آنها توجه ویژه داشته باشید.
تضمین آینده اعضای خانواده، در گرو بقای کسب و کار است. اگر هر کسب و کاری از جمله کسب و کار خانوادگی همگام با تغییرات محیطی، تغییر نکند و اصلاح نشود، در معرض نابودی قرار خواهد گرفت.
- سیستم سازی را جدی بگیرید.
سیستم سازی برای برنامه های پیشبردی، برای نظام حقوق و دستمزد، برای جبران خدمات، برای ارتقائات، برای کناره گیری افراد، برای جانشین پروری و ....
- کسب و کار خود را در صورتی که ظرفیت کافی دارد – نه در شروع کار- با کسب و کارهای مشابه و ترجیحا هم رشته و هم نوع گره بزنید.
بدین ترتیب خواهید توانست به جای درگیر بودن با یک کسب و کار، سهامدار چند کسب و کار باشید و بدین ترتیب نسبت به خلق ارزش افزوده مستمر کمک کنید.
- سیستم مالی خود را شفاف کرده و از یک متخصص خارج از اعضای خانواده، برای مدیریت آن استفاده کنید.
- ه دف غایی کسب و کار و افراد را توسعه کسب و کار قرار دهید.
- نگاهتان را از مدیریت اجرایی به نگاه هیئت مدیره ای تغییر دهید.
یعنی به جای درگیر شدن در امور روزمره کسب و کار، بیشتر به رصد فرصت های محیطی برای شکار آنها پیش از رقیبان مشغول شوید.
9 حتما و حتما از مشاوری خبره و متخصص در این گونه کسب و کار، به شکل مستمر کمک بگیرید.
________________________________________
* دکتر علیرضا داداشی
نویسنده و مدرس مدرسه کار و کسب عصر ایران
- دکترای مدیریت بازاریابی
- مدیر و بنیانگذار گروه «مشاوره، آموزش و تحقیقات بازار خوشه‌چین»
- مشاور کسب و کارهای نوپا، کوچک و متوسط
- پژوهشگر بازار و کسب‌و‌کارها
- نویسنده بیش از 60 مقاله در فروش و بازاریابی
- مولف کتاب: بیست گفتار فروش و بازاریابی- کتاب همراه فروشندگان و بازاریابان
- مترجم کتاب راهنمای استراتژیست‌ها اثر تیموتی گالپین
-بازرس اصلی انجمن علمی مدیریت کسب و کار ایران
