بازار؛ گروه راه و مسکن: بر اساس مصوبه دولت در سال ۸۴ قرار شد تا هر سال ۱۵ درصد به سقف تسهیلات اضافه شود. این برنامه در آن سال با سقف تسهیلات ۵ میلیون تومانی آغاز شد. اما در دولت سیزدهم این ۱۵ درصد تا حدودی با یک تصمیم خلق الساعه تغییر کرد و سقف تسهیلات به یکباره به ۳۵۰ میلیون تومان برای ۳۵۰ هزار واحد مسکونی در نظر گرفته شد.
«طرح نوسازی و بهسازی مسکن روستایی» از سال ۱۳۸۴ به‌طور سالانه نوسازی و بهسازی ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را در کشور پیگیری کرد. در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰ که دوران طلایی این طرح بوده، تعداد ۱، ۱۶۷، ۵۰۴ واحد مسکونی در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر به پایان کار رسیدند. اما از اوایل دهه ۱۳۹۰ و با هماهنگ نشدن نرخ تورم با مبلغ تسهیلات، عملکرد طرح مذکور با کاهش چشمگیری مواجه شد.
حال بر اساس مصوبه هفته گذشته هیئت دولت؛ سقف فردی تسهیلات بهسازی و نوسازی مسکن در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت (سهمیه سال ۱۴۰۳) با رعایت مقررات ملی ساختمان برای حداقل ۲۰۰ هزار واحد، با دوره مشارکت مدنی و فروش اقساطی مجموعاً به مدت ۲۰ سال به ۴۰۰ میلیون تومان افزایش یافت.
اگر چه شرایط استفاده از این تسهیلات عدم استفاده متقاضی از تسهیلات بانکی طرح ویژه بهسازی و نوسازی در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت در سنوات گذشته عنوان شده است، اما آغاز این تسهیلات نیز منوط به صدور ضمانت نامه ها از سوی سازمان برنامه و بودجه و ابلاغ آن توسط بانک مرکزی است.
مقامات ارشد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی معتقد هستند که هر زمان که پرداخت تسهیلات مسکن روستایی رونق خوبی به خود گرفت، نوسازی و بهسازی مسکن روستایی نیز سرعت خوبی داشته است. به همین منظور نیز معتقد هستند که در پاره ای از سال ها از سال ۸۴ به این طرف، در برخی از سال ها این تسهیلات ابلاغ نشد و موجب مشکلاتی برای متقاضیان و ساکنان روستاها شد.
به همین منظور نیز اخیرا گزارشی توسط مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه و منشر شد که با گذشت ۱۹ سال از اجرای «طرح نوسازی و بهسازی مسکن روستایی»، هنوز حدود ۴۱ درصد از واحدهای مسکونی روستایی (معادل ۲.۵ میلیون واحد مسکونی) و ۸.۵ میلیون نفر ساکن در آنها، فرسوده است و نیاز به اقدام سریع قبل از بروز هرگونه مخاطره دارند.
حال سوال این است که با توجه به اینکه به روزهای سرد سال نزدیک شده ایم و حتی در برخی از شهرها و روستاها سرمای زودرس داشته و عملیات ساختمانی تعطیل شده است آیا عدم ابلاغ وام ۴۰۰ میلیونی مسکن روستایی می تواند مفید واقع شود؟
غلامرضا صالحی رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در پاسخ به این پرسش که چند روز پیش هیات دولت افزایش سقف وام مسکن روستایی به ۴۰۰ میلیون تومان را تصویب کرد. این تسهیلات از چه زمانی قابلیت پرداخت از سوی بانک‌های عامل خواهد داشت؟ گفت: در حال حاضر سازمان برنامه و بودجه در حال صادر کردن ضمانت نامه‌های مربوط به وام ۴۰۰ میلیون تومانی مسکن روستایی است. هر زمان که این ضمانت نامه‌ها به بانک مرکزی ارائه شد و بانک مرکزی آنرا به سیستم بانکی و شعب ابلاغ کرد، عملا پرداخت تسهیلات آغاز می‌شود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا پرداخت تسهیلات ۴۰۰ میلیون تومانی مسکن روستایی از دی ماه آغاز خواهد شد؟ افزود: به احتمال زیاد بعد از طی شدن این مراحل می‌توان پرداخت تسهیلات مسکن روستایی را از سوی بانک‌های عامل از دی ماه استارت زده دید.
صالحی تصریح کرد: به هر حال وام مسکن روستایی به دلیل کم بهره بودن، از سوی متقاضیان با استقبال مواجه می‌شود و امیدواریم که بانک‌ها نیز همکاری خوبی در این خصوص داشته باشند تا بتوانیم مقاوم سازی واحدهای مسکونی روستایی را تا سال ۱۴۰۵ به ۷۰ درصد برسانیم.
وی افزود: تلاش ما این است تا سال ۱۴۰۵ میزان مقاوم سازی واحدهای مسکونی روستایی را به ۷۰ درصد برسانیم. چرا که اگر مقایسه‌ای میان روستاهای زلزله زده قبل از نوسازی با روستاهایی که نوسازی و مقاوم سازی در آن روستاها صورت گرفته و زلزله رخ داده است صورت بگیرد متوجه خواهیم شد که برنامه نوسازی و اعطای تسهیلات تا چه حد می‌تواند مفید و موثر باشد.
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در پاسخ به این پرسش که طبق گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس با گذشت ۱۹ سال از اجرای «طرح نوسازی و بهسازی مسکن روستایی»، هنوز حدود ۴۱ درصد از واحدهای مسکونی روستایی (معادل ۲.۵ میلیون واحد مسکونی) و ۸.۵ میلیون نفر ساکن در آنها، فرسوده است گفت: هیچ برنامه توسعه‌ای در کشور (برنامه چهارم توسعه، برنامه پنجم توسعه و برنامه ششم توسعه) موفق‌تر از مسکن روستایی نبوده است.
صالحی ادامه داد: باید در این خصوص به این موضوع نیز اشاره و به آن تاکید کنم که طرح نوسازی و بهسازی مسکن روستایی از سال ۱۳۸۴ سالانه نوسازی و بهسازی ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور پیگیری شده است، اما در همین سال‌ها نیز، سال‌هایی داشتیم که این طرح و تسهیلات مسکن، ابلاغ نشد.
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد طرح این موضوع برای این است که عنوان شود بنیاد مسکن توانایی ساخت مسکن و نوسازی در روستاها را ندارد؟ تا مجددا بحث ورود وزارت جهاد کشاورزی برای کمک به نوسازی روستاها مطرح شود؟ گفت: در برنامه هفتم توسعه به طور مشخص تکالیف و وظایف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مشخص شده است. اما نکته‌ای که بسیا حائز اهمیت است این است که تنها دستگاهی که ۱۰۰ درصد جذب شده و تخلفی هم در تخصیص قیر نداشته است، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بوده است.
صالحی با اشاره به اینکه در برنامه هفتم توسعه وظایف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مشخص است ادامه داد: در حال حاضر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به دنبال این است تا هر چه سریعتر وام ۴۰۰ میلیون تومانی مسکن روستایی از سوی بانک مرکزی ابلاغ شود. چرا که مطمئنا اعطای تسهیلات به روند نوسازی و مقاوم سازی واحدهای مسکونی روستایی در برابر زلزله بسیار کمک خواهد کرد.