شهدای ایران: فرمانده سپاه کربلا به تحرکات منطقه اشاره کرد و گفت: آنچه سقوط سوریه را به فاجعه‌ای استراتژیک تبدیل کرد، فراتر از بحران‌های نظامی بود. ارتش سوریه از نظر اعتقادی، توان عملیاتی و ساختار فرماندهی با مشکلات قابل‌توجهی مواجه بود، اما تیر خلاص به انسجام این ارتش، جنگ روانی گسترده‌ای بود که از طریق فضای مجازی و رسانه‌های جهانی به راه افتاده بود.
سردار سیاوش مسلمی در گفت‌وگو با خبرنگاران در خصوص تحولات اخیر منطقه با بیان اینکه در جهان امروز، میدان نبرد دیگر محدود به خاک، دریا یا آسمان نیست، اظهار کرد: فضای مجازی به یکی از مهم‌ترین عرصه‌های جنگ‌های شناختی و روانی تبدیل شده است. در این عرصه، سلاح اصلی نه تفنگ یا موشک، بلکه روایت‌ها، محتواها و افکار عمومی است.
وی افزود: تسلط بر این فضا می‌تواند معادلات میدانی را به‌طور کامل تغییر دهد و حتی بدون شلیک یک گلوله، پیروزی یا شکست یک ملت را رقم بزند. نمونه‌های ملموس و تاریخی، مانند ظهور داعش و بحران سوریه، به‌خوبی این واقعیت را نشان می‌دهند.
فرمانده سپاه کربلا با بیان اینکه داعش نمونه‌ای برجسته از بهره‌گیری موفق از فضای مجازی در جنگ‌های شناختی است، تصریح کرد: این گروه تروریستی، با تولید محتوای تصویری حرفه‌ای، از جمله ویدیوهای کوتاه از اعدام‌های بی‌رحمانه و نمایش قدرت خود در میدان نبرد، به‌طور هم‌زمان دو هدف ایجاد رعب و وحشت در میان دشمنان و جلب حمایت جوانان از کشورهای مختلف را دنبال می‌کرد.
این مسئول اضافه کرد: داعش با استفاده از تکنیک‌های عملیات روانی، مانند ایجاد حس بی‌قدرتی در برابر گروه، تبلیغ جذابیت ایدئولوژیک و تقویت تصور شکست‌ناپذیری، توانست پیام خود را به میلیون‌ها نفر منتقل کند و حتی با ابزارهای ساده‌ای مانند تلگرام، یوتیوب و توییتر، تصویری نادرست از قدرت خود ارائه دهد. این اقدامات نشان داد چگونه یک گروه کوچک می‌تواند با حکمرانی مؤثر در فضای مجازی، روایت‌های خود را به میلیون‌ها نفر منتقل کرده و میدان نبرد را از خاک به عرصه افکار عمومی گسترش دهد.
سردار مسلمی به تحرکات منطقه اشاره کرد و گفت: اما آنچه سقوط سوریه را به فاجعه‌ای استراتژیک تبدیل کرد، فراتر از بحران‌های نظامی بود. ارتش سوریه از نظر اعتقادی، توان عملیاتی و ساختار فرماندهی با مشکلات قابل‌توجهی مواجه بود، اما تیر خلاص به انسجام این ارتش، جنگ روانی گسترده‌ای بود که از طریق فضای مجازی و رسانه‌های جهانی به راه افتاده بود.
وی با اشاره به اینکه معارضین مسلح با بهره‌گیری از رسانه‌ها، به‌طور سیستماتیک از تکنیک‌های عملیات روانی مانند شایعه‌پراکنی، برجسته‌سازی شکست‌های کوچک و تضعیف روحیه عمومی استفاده کردند، اظهار کرد: جعل تصاویر و روایت‌ها، ارتش سوریه را در چشم مردم و جامعه جهانی ناتوان و شکست‌خورده جلوه داد که انتشار این روایت‌ها، به‌ویژه در لحظاتی که ارتش نیازمند انسجام ملی و روحیه جنگی بود، باعث کاهش اعتماد عمومی و تضعیف روحیه نیروها شد.
فرمانده سپاه کربلا خاطرنشان کرد: شورشیان مسلح توانستند از این طریق، ارتش سوریه را نه‌تنها در میدان نبرد، بلکه در ساحت جنگ روانی و شناختی شکست دهند و برخی مناطق استراتژیک سوریه در کمترین زمان و بدون درگیری یا با مقاومت اندک از دست دولت مستقر برود.
این مسئول اضافه کرد: این روند نشان می‌دهد که حکمرانی در فضای مجازی به‌دلیل سرعت و گستره اثرگذاری، به یک ابزار استراتژیک برای مدیریت افکار عمومی تبدیل شده است.
سردار مسلمی با بیان اینکه برخلاف نبردهای نظامی که محدود به جغرافیای خاصی هستند، جنگ شناختی و روانی در فضای مجازی هیچ محدودیتی ندارد و می‌تواند در هر لحظه و در هر نقطه‌ای از جهان، باورها، ارزش‌ها و حتی رفتارهای مردم را تحت تأثیر قرار دهد، یادآور شد: نگاه سطحی به فضای مجازی، موجب غفلت از مسئله اصلی یعنی حکمرانی در این فضا شده است. تجربه‌های تلخ سوریه و موفقیت دشمن در عملیات روانی علیه افکار عمومی، به ما نشان داد که تکیه بر سیاست‌های محدودکننده بدون برنامه‌ریزی استراتژیک برای مدیریت روایت‌ها و تقویت حضور ملی، ما را از میدان اصلی نبرد دور می‌کند. وقتی دشمن روایت اول را در افکار عمومی شکل می‌دهد، نتیجه آن چیزی جز تضعیف اعتماد و انسجام ملی نخواهد بود.
فرمانده سپاه کربلا با پیشنهاد اینکه برای مقابله با این تهدیدات، باید برنامه‌ای جامع برای حکمرانی در فضای مجازی تدوین کرد، گفت: این برنامه باید شامل توسعه زیرساخت‌های بومی، ایجاد شبکه‌های اجتماعی ملی، تولید محتوای حرفه‌ای و جذاب و تقویت روایت‌های ملی باشد.
این مسئول افزود: تجربه موفق کشورهایی مانند چین در راه‌اندازی پلتفرم‌های بومی مانند وی‌چت نشان می‌دهد که این مسیر نه‌تنها ممکن، بلکه ضروری است. در کنار این اقدامات، آموزش و توانمندسازی نیروهای رسانه‌ای و کاربران فضای مجازی برای شناسایی و مقابله با روایت‌های مخرب، یکی از گام‌های حیاتی است.
سردار مسلمی تصریح کرد: از سوی دیگر، همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی میان کشورهای همسو می‌تواند نقش مهمی در تقویت حکمرانی در فضای مجازی ایفا کند. ایجاد ائتلاف رسانه‌ای میان کشورهای محور مقاومت، بستری برای تبادل اطلاعات و مقابله با جنگ روانی دشمنان فراهم می‌کند. این همکاری‌ها، علاوه بر کاهش تهدیدات خارجی، موجب تقویت اعتماد عمومی در داخل کشورها نیز می‌شود.
به گفته فرمانده سپاه کربلا، نباید فراموش کرد که غفلت از حکمرانی در فضای مجازی، به معنای واگذاری یک جبهه استراتژیک به دشمن است. تجربه‌های سوریه، داعش و طالبان به‌خوبی نشان داد که مدیریت روایت‌ها و افکار عمومی در فضای مجازی می‌تواند به‌اندازه قدرت نظامی اهمیت داشته باشد.
این مسئول با تاکید براینکه امروز بیش از هر زمان دیگری به درک این حقیقت نیاز داریم که فضای مجازی، میدان جنگ نوینی است که پیروزی در آن نیازمند نگاه راهبردی، برنامه‌ریزی دقیق و اقدام هماهنگ است، خاطرنشان کرد: باید این فضا را به بستری برای تقویت انسجام ملی و اقتدار کشور تبدیل کنیم، زیرا در غیر این صورت، در جنگی که زمین بازی در اختیار دشمن است، به‌سادگی شکست خواهیم خورد.
∎