میخائیل قاولاشویلی، بازیکن سابق فوتبال، بهعنوان رئیسجمهور گرجستان انتخاب شد؛ انتخابی که ناظران، آن را «پیروزی» روسیه و «ضربه» به آرمانهای اتحادیه اروپا توصیف میکنند.
در واکنش به این انتخاب، سالومه زورابیشویلی، رئیسجمهور فعلی گرجستان به مردم پیام داد که «من رئیسجمهور شما باقی میمانم. پارلمان مشروعیت ندارد».
قاولاشویلی ۵۳ ساله بهراحتی انتخاب شد، چون حزب «رؤیای گرجی» کنترل کمیسیون انتخاباتی ۳۰۰ نفری را در دست دارد که از سال ۲۰۱۷ جایگزین انتخابات مستقیم ریاستجمهوری شده است.
حزب «رؤیای گرجی» در انتخابات ۲۶ اکتبر امسال، کنترل پارلمان این کشور را حفظ کرد؛ انتخاباتی که مخالفان مدعیاند در آن با کمک مسکو «تقلب» صورت گرفته است. رئیسجمهور فعلی گرجستان و احزاب اصلی طرفدار غرب از آن زمان جلسات پارلمان را تحریم کرده و خواستار تجدید انتخابات شدهاند.
حزب «رؤیای گرجی» وعده داده است که به فشار برای پیوستن به اتحادیه اروپا ادامه میدهد، اما همچنین خواهان «تنظیم مجدد» روابط با روسیه است.
در سال ۲۰۰۸، روسیه جنگ کوتاهی با گرجستان به راه انداخت که سرانجامِ آن به رسمیت شناختن دو منطقهٔ جداشده از این کشور بهعنوان مناطق مستقل و افزایش حضور نظامی روسیه در اوستیای جنوبی و آبخازیا بود.
منتقدان، حزب «رؤیای گرجی» را به اقتدارگرایی فزاینده و همسویی با مسکو متهم کردهاند؛ اتهاماتی که حزب حاکم رد کرده است. این حزب اخیراً قوانینی مشابه با آنچه کرملین برای سرکوب آزادی بیان و حقوق جامعهٔ اقلیتهای جنسی و جنسیتی استفاده میکند، تصویب کرده است.
قاولاشویلی کیست؟
حزب «رؤیای گرجی» قاولاشویلی را نامزد ریاستجمهوری کرد؛ اقدامی که توسط مخالفان بهدلیل نداشتن تحصیلات عالی مورد تمسخر قرار گرفته است. او در لیگ برتر بریتانیا برای منچسترسیتی و در چندین باشگاه سوپرلیگ سوئیس مهاجم بوده است.
قاولاشویلی یکی از نویسندگان قانون جنجالی «عوامل خارجی» بود که سازمانهایی را که بیش از ۲۰ درصد از بودجه خود را از خارج دریافت میکنند، ملزم به ثبتنام بهعنوان «عامل قدرت خارجی» میکرد؛ مشابه قانونی در روسیه که برای بیاعتبار کردن سازمانهای منتقد دولت استفاده میشود.
اتحادیه اروپا، که در دسامبر ۲۰۲۳ به گرجستان وضعیت نامزدی اعطا کرد به شرطی که کشور توصیههای این بلوک را رعایت کند، در ژوئن، پس از تصویب قانون «عوامل خارجی»، پیوستن این کشور به این اتحادیه را متوقف و حمایتهای مالی خود را قطع کرد.
رئیسجمهور فعلی کیست؟
سالومه زورابیشویلی ۷۲ ساله، که دورهٔ ریاستجمهوری او در ۱۶ دسامبر یعنی دو روز دیگر به پایان میرسد، در فرانسه از والدینی با ریشه گرجی به دنیا آمد.
او در وزارت خارجه فرانسه به یک حرفه موفق دست یافت، پیش از آنکه میخائیل ساکاشویلی، رئیسجمهور وقت، وی را در سال ۲۰۰۴ بهعنوان دیپلمات ارشد گرجستان منصوب کند.
تغییرات قانون اساسی، پیش از انتخاب زورابیشویلی در سال ۲۰۱۸ با حمایت حزب «رؤیای گرجی»، نقش رئیسجمهور را عمدتاً تشریفاتی کرد. او بهطور فزایندهای به انتقاد از حزب حاکم پرداخت و این حزب تلاش ناموفقی برای استیضاح او انجام داد.
زورابیشویلی باوجود انتخاب قاولاشویلی بهعنوان رئیسجمهور تازه، در شبکه اجتماعی ایکس نوشته که «من رئیسجمهور شما باقی میمانم. پارلمان مشروعیت ندارد و بنابراین هیچ انتخاب یا مراسم تحلیف مشروعی وجود ندارد. مأموریت من ادامه دارد.»
اعتراضات مخالفان چگونه شکل گرفت؟
هزاران معترض هر شب پس از اعلام توقف مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا توسط دولت در ۲۸ نوامبر، در مقابل ساختمان پارلمان تجمع کردند.
پلیس ضد شورش تقریباً هر روز برای متفرق کردن معترضان و ضرب و شتم تعداد زیادی از آنها از ماشینهای آبپاش و گاز اشکآور استفاده کرد.
صدها نفر بازداشت و بیش از ۱۰۰ نفر تحت مداوا قرار گرفتند.
چندین خبرنگار توسط پلیس مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و کارگران رسانهای دولت را متهم به استفاده از اوباش برای بازداشتن مردم از شرکت در تجمعات ضد دولتی کردند؛ اتهامی که حزب «رویای گرجی» رد میکند.
سرکوب اعتراضات، محکومیت شدید مقامات ایالات متحده و اتحادیه اروپا را به دنبال داشته است.