شدت مصرف انرژی در کشور ما نسبت به میانگین جهانی بیشتر است، به‌طوری‌که برای انجام یک واحد کار مشخص دو برابر میانگین جهانی انرژی مصرف می‌شود. اما زمستان امسال شرایط کمی متفاوت است؛ درحالی‌که ذخیره نفت‌گاز نیروگاه به میزان کافی نیست، رشد مصرف گاز در فصل سرد سال باعث شده که گاز کمی به نیروگاه داده شود که این موضوع در کاهش میزان تولید برق و اعمال خاموشی‌ها اثر‌گذار است،زیرا92درصد تامین برق به گاز وابسته است.ناترازی گاز وبرق در‌حالی است که ناهماهنگی از سوی دولت و دستگاه‌های دولتی برای مدیریت آن مشاهده می‌شود و وزارتخانه‌ها برای گذر از زمستان بدون چالش هماهنگ نیستند؛ این موضوع ازانتقاد رئیس دوقوه به مصرف انرژی دردستگاه‌هاو...حکایت دارد. ماجرا از بگومگوی رئیس‌جمهور با وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه بازدید دکتر مسعود پزشکیان از نمایشگاه صنعت در شهر آفتاب تهران شروع شد. رئیس‌جمهور در این دیدار با اشاره به بدمصرفی انرژی، خطاب به وزیر صمت می‌گوید: اتاق من از اینجا سردتر و تاریک‌تر است. نمایشگاه که نباید این همه گرم باشد؛ بعد پول می‌خواهید برای انرژی.
رئیس‌جمهورهمچنین روزپنجشنبه،درحاشیه بازدید ازنمایشگاه توانمندی‌های بخش صنعت ومعدن ضمن انتقاد ازمصرف غیراستاندارد انرژی در صنایع، ادارات و خانگی اظهار کرد: دولت، تولیدکنندگان و مردم باید با تجدیدنظر در سیاست‌ها و اصلاح الگوی مصرف به بهره‌وری انرژی در کشور کمک کنند.وی افزود: برای نمونه با وجود این‌که این روزها با کمبود برق و گاز مواجه هستیم، در همین محل برگزاری نمایشگاه، دمای محیط به‌گونه‌ای است که مجبوریم کت از تن دربیاوریم. پزشکیان با اشاره به این‌که در شرایط کنونی مقدار مصرف برق و گاز در ایران سه برابر میانگین جهانی است، گفت: این در‌حالی است که برای نیاز صنایع، گاز و برق کم داریم. وی با بیان این‌که نوع مصرف برق و گاز ما در صنعت، اداره‌ها و بخش خانگی غیراستاندارد است، اظهار کرد: باید در نگاه همه افراد جامعه یک تحول ایجاد شود که بهره‌وری و اثربخشی را سرلوحه کار قرار دهیم.
غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوق قضاییه هم در سفر به کرمانشاه از سالن جلسه گرم و تعداد لامپ‌های روشن انتقاد می‌کند و می‌گوید: ناترازی‌ها را جدی باید پیگیری کرده و حل کنیم. انتقاد رئیس دو قوه در‌حالی است که وزرا دائما از مردم می‌خواهند در مصرف مدیریت داشته باشند اما خودشان به زیرمجموعه‌های وزارتخانه متبوعشان بی‌توجه هستند و انرژی در این دستگاه‌ها بدون حساب و کتاب مصرف می‌شود و پول آن از جیب مردم پرداخت می‌شود.
درخواست رئیس‌جمهور از مردم
پزشکیان همچنین با انتشار یک پیام تصویری ضمن اشاره به آسیب‌های معضل آلودگی هوا بر سلامت جامعه گفت: پیش‌نیاز حل این مشکل و افزایش کیفیت سوخت این است که روندگرمایش خانه‌ها و محل‌های کار را تا جایی که امکان دارد، کنترل کنیم. وی تصریح کرد: از همه مردم تقاضا داریم دست‌کم با کاهش دو درجه دمای منازل مسکونی خود در صرفه‌جویی گاز مشارکت کنند تا روند سوخت‌رسانی به سراسر کشور مختل نشودالبته وزیر راه و شهرسازی، وزیر نفت و سخنگوی دولت هرکدام با انتشار یک ویدئو به پویش «کاهش دو درجه دما» پیوستند تا با این کار هموطنان را برای داشتن ایرانی گرم در زمستان سرد، با خود همراه کنند.
گاز 8500 ویلای خالی قطع شد
قطع گاز ویلاها و باغ‌ویلاها در دستور کار شرکت ملی گاز قرار گرفته بود، به‌طوری‌که مدیرعامل شرکت گاز مازندران اعلام کرد: گاز 8500 ویلای خالی از سکنه و استخردار استان قطع شد. در این ویلاها کسی سکونت نداشته و همچنین مشعل بخاری‌های گازی منازل روشن بوده که موجب هدررفت انرژی گاز در این فصل سرد سال شده است.بعد از قطع گاز باغ‌ویلاها توسط شرکت گاز، شرکت توانیر هم از آغاز رصد و قطع برق باغ‌ویلاها و سکونتگاه‌های غیررسمی در صورت پرمصرفی خبر داد. طبق اعلام توانیر، تامین برق باغ‌ویلاها در اولویت شرکت‌های توزیع برق نبوده و در صورت مصرف نامتعارف برق، این اماکن با قطعی برق مواجه خواهند شد. حالا مصرف گاز و برق در شرایط هشدار قرار گرفته، به‌طوری‌که شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران(توانیر) اعلام کرد: با توجه به ورود سامانه بارشی جدید و کاهش دمای هوا و روند کاهش سطح مخازن سوخت نیروگاهی، به‌منظور حفظ پایداری شبکه برق و جلوگیری از اعمال محدودیت در مصارف برق مشترکان خانگی به ویژه مشترکان پرمصرف، از همه هموطنان درخواست می‌شود در مصرف گاز و برق حداکثر صرفه‌جویی را به‌عمل آورند.
براساس گزارش شرکت ملی گاز، مقدار گازی که تحویل شبکه می‌شود و متناسب با اولویت‌هایی که وجود دارد، گاز به مصرف‌کننده تحویل داده می‌شود که اولویت نخست، تأمین گاز برای بخش خانگی و تجاری است. با توجه به سرمای پایداری که در کشور وجود دارد، نسبت به سال گذشته درهمین روز۱۳۰میلیون مترمکعب افزایش مصرف داشته‌ایم. بقیه گاز تولیدی هم براساس مصرف صنایع، نیروگاه‌ها و سایر مصرف‌کنندگان تنظیم و تقسیم می‌شود. با توجه به ناترازی ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعبی که وجود دارد، در زمستان طبیعی است که مقداری محدودیت در تحویل گاز به بخش‌های مختلف داشته باشیم.
بازگشت جدول خاموشی‌ها
با این حال براساس اعلام وزارت نیرو از امروز (شنبه) خاموشی‌ها دوباره اعمال خواهد شد و شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ نیز اعلام کرد که مشترکان می‌توانند جهت اطلاع از برنامه زمان‌بندی اعمال محدودیت برق در بخش خانگی و تجاری به سامانه برق من یا پورتال اینترنتی این شرکت به نشانی www.tbtb.ir بخش «اطلاع‌رسانی خاموشی‌ها» مراجعه کنند.
تولید و مصرف گاز
میزان مصرف گاز در۱۰سال اخیر از رشد تولید آن پیشی گرفته واگردنبال مدیریت مصرف نباشیم باروند رشدکنونی آن در سال‌های آینده ناترازی گاز بیشتر خواهد شد؛ بنابراین باید به سمت افزایش بهره‌وری وبهینه‌سازی مصرف حرکت کنیم. ازسال۱۳۹۰ تا1402 سالانه 4.8درصد رشد مصرف گاز داشتیم در حالی‌که رشد تولید گاز، 3.8درصد در سال بوده، لذا سالانه یک درصد تولید از مصرف عقب ماند. با این حال کمبود (ناترازی) گاز حدود ۲۵۰ تا 300 میلیون مترمکعب اعلام شده، در حالی‌که میزان تولید گاز در حدود ۸۰۰ میلیون مترمکعب در روز مانده است. پیش‌بینی می‌شود سال آینده کسری گاز به ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون مترمکعب برسد که با توجه به میزان تولید، ناترازی گاز به نزدیک ۵۰ درصد خواهد رسید.
افت فشار گاز در سه استان
براساس گزارش سازمان هواشناسی در ۲۰استان دمای زیر صفر درجه به ثبت رسیده و این مسأله، باعث افزایش مصرف گاز در بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع کوچک شده است. البته ۷۰درصد مصرف گاز در این بخش است که نسبت به سال گذشته افزایش ۲۵ تا ۲۶ درصدی (130میلیون مترمعکبی) را نشان می‌دهد. با این حال از پنجشنبه‌شب گذشته، در شمال‌غرب و در استان اردبیل و در استان‌های نیمه شمال‌شرقی به‌خصوص در خراسان‌جنوبی و رضوی فشار گاز کاهش یافته است.حالا سازمان هواشناسی از کاهش ۱۰تا۱۲درجه‌ای دمای هوا در نوار شمالی کشور خبر داد و اعلام کرد: دمای هوا طی سه روز آینده بین ۱۰ تا۱۵درجه سانتیگراد در نیمه شمالی و بین ۸ تا ۱۲ درجه سانتیگراد در نواحی جنوبی کاهش می‌یابد.
صرفه‌جویی فقط برای مردم نیست
در شرایطی که اقتصاد کشور با چالش‌های متعددی همچون ناترازی‌های متعددی مواجه است، لزوم بازنگری در سیاست‌های مصرف انرژی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود و این موضوع باید از خود دولت آغاز شود نه این‌که فقط به مردم گفته شود؛ در اینجا وزارتخانه‌ها باید با هم هماهنگ باشند تا در این شرایط کمبود گاز و اعمال خاموشی‌ها، از قطعی و افت فشار جلوگیری شود و بر اجرای آن نظارت داشته باشند؛ موضوعی که مقامات کشور به‌صورت مداوم ازآن سخن می‌گویند تغییر نحوه مصرف انرژی و فرهنگ‌سازی است امانکته قابل توجه اینجاست که دراین بخش همچنان شاهد ناهماهنگی‌های متعددی هستیم. به نظرمی‌رسد هماهنگی ابتدا باید در بین وزارتخانه‌ها انجام شود و بایک سیاست واحد اقدام به اجرای فرهنگ‌سازی و تغییر درالگوی مصرف کنند. در واقع صرفه‌جویی تنها مربوط به بخش خانگی نیست و همه دستگاه‌ها و بخش‌های کشور نیز در خط مقدم مدیریت مصرف باشند. برخی تحلیلگران بر این باورند نمایشگاه‌هایی که دولت در زمان ناترازی برگزار می‌کند چه میزان انرژی مصرف کرده و چقدر عایدی برای کشور دارد. اگر تنها همین موارد رعایت شود شاید تا حدی از ناترازی‌ها کاهش یابد.
رئیس‌جمهورهمچنین روزپنجشنبه،درحاشیه بازدید ازنمایشگاه توانمندی‌های بخش صنعت ومعدن ضمن انتقاد ازمصرف غیراستاندارد انرژی در صنایع، ادارات و خانگی اظهار کرد: دولت، تولیدکنندگان و مردم باید با تجدیدنظر در سیاست‌ها و اصلاح الگوی مصرف به بهره‌وری انرژی در کشور کمک کنند.وی افزود: برای نمونه با وجود این‌که این روزها با کمبود برق و گاز مواجه هستیم، در همین محل برگزاری نمایشگاه، دمای محیط به‌گونه‌ای است که مجبوریم کت از تن دربیاوریم. پزشکیان با اشاره به این‌که در شرایط کنونی مقدار مصرف برق و گاز در ایران سه برابر میانگین جهانی است، گفت: این در‌حالی است که برای نیاز صنایع، گاز و برق کم داریم. وی با بیان این‌که نوع مصرف برق و گاز ما در صنعت، اداره‌ها و بخش خانگی غیراستاندارد است، اظهار کرد: باید در نگاه همه افراد جامعه یک تحول ایجاد شود که بهره‌وری و اثربخشی را سرلوحه کار قرار دهیم.
غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوق قضاییه هم در سفر به کرمانشاه از سالن جلسه گرم و تعداد لامپ‌های روشن انتقاد می‌کند و می‌گوید: ناترازی‌ها را جدی باید پیگیری کرده و حل کنیم. انتقاد رئیس دو قوه در‌حالی است که وزرا دائما از مردم می‌خواهند در مصرف مدیریت داشته باشند اما خودشان به زیرمجموعه‌های وزارتخانه متبوعشان بی‌توجه هستند و انرژی در این دستگاه‌ها بدون حساب و کتاب مصرف می‌شود و پول آن از جیب مردم پرداخت می‌شود.
درخواست رئیس‌جمهور از مردم
پزشکیان همچنین با انتشار یک پیام تصویری ضمن اشاره به آسیب‌های معضل آلودگی هوا بر سلامت جامعه گفت: پیش‌نیاز حل این مشکل و افزایش کیفیت سوخت این است که روندگرمایش خانه‌ها و محل‌های کار را تا جایی که امکان دارد، کنترل کنیم. وی تصریح کرد: از همه مردم تقاضا داریم دست‌کم با کاهش دو درجه دمای منازل مسکونی خود در صرفه‌جویی گاز مشارکت کنند تا روند سوخت‌رسانی به سراسر کشور مختل نشودالبته وزیر راه و شهرسازی، وزیر نفت و سخنگوی دولت هرکدام با انتشار یک ویدئو به پویش «کاهش دو درجه دما» پیوستند تا با این کار هموطنان را برای داشتن ایرانی گرم در زمستان سرد، با خود همراه کنند.
گاز 8500 ویلای خالی قطع شد
قطع گاز ویلاها و باغ‌ویلاها در دستور کار شرکت ملی گاز قرار گرفته بود، به‌طوری‌که مدیرعامل شرکت گاز مازندران اعلام کرد: گاز 8500 ویلای خالی از سکنه و استخردار استان قطع شد. در این ویلاها کسی سکونت نداشته و همچنین مشعل بخاری‌های گازی منازل روشن بوده که موجب هدررفت انرژی گاز در این فصل سرد سال شده است.بعد از قطع گاز باغ‌ویلاها توسط شرکت گاز، شرکت توانیر هم از آغاز رصد و قطع برق باغ‌ویلاها و سکونتگاه‌های غیررسمی در صورت پرمصرفی خبر داد. طبق اعلام توانیر، تامین برق باغ‌ویلاها در اولویت شرکت‌های توزیع برق نبوده و در صورت مصرف نامتعارف برق، این اماکن با قطعی برق مواجه خواهند شد. حالا مصرف گاز و برق در شرایط هشدار قرار گرفته، به‌طوری‌که شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران(توانیر) اعلام کرد: با توجه به ورود سامانه بارشی جدید و کاهش دمای هوا و روند کاهش سطح مخازن سوخت نیروگاهی، به‌منظور حفظ پایداری شبکه برق و جلوگیری از اعمال محدودیت در مصارف برق مشترکان خانگی به ویژه مشترکان پرمصرف، از همه هموطنان درخواست می‌شود در مصرف گاز و برق حداکثر صرفه‌جویی را به‌عمل آورند.
براساس گزارش شرکت ملی گاز، مقدار گازی که تحویل شبکه می‌شود و متناسب با اولویت‌هایی که وجود دارد، گاز به مصرف‌کننده تحویل داده می‌شود که اولویت نخست، تأمین گاز برای بخش خانگی و تجاری است. با توجه به سرمای پایداری که در کشور وجود دارد، نسبت به سال گذشته درهمین روز۱۳۰میلیون مترمکعب افزایش مصرف داشته‌ایم. بقیه گاز تولیدی هم براساس مصرف صنایع، نیروگاه‌ها و سایر مصرف‌کنندگان تنظیم و تقسیم می‌شود. با توجه به ناترازی ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعبی که وجود دارد، در زمستان طبیعی است که مقداری محدودیت در تحویل گاز به بخش‌های مختلف داشته باشیم.
بازگشت جدول خاموشی‌ها
با این حال براساس اعلام وزارت نیرو از امروز (شنبه) خاموشی‌ها دوباره اعمال خواهد شد و شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ نیز اعلام کرد که مشترکان می‌توانند جهت اطلاع از برنامه زمان‌بندی اعمال محدودیت برق در بخش خانگی و تجاری به سامانه برق من یا پورتال اینترنتی این شرکت به نشانی www.tbtb.ir بخش «اطلاع‌رسانی خاموشی‌ها» مراجعه کنند.
تولید و مصرف گاز
میزان مصرف گاز در۱۰سال اخیر از رشد تولید آن پیشی گرفته واگردنبال مدیریت مصرف نباشیم باروند رشدکنونی آن در سال‌های آینده ناترازی گاز بیشتر خواهد شد؛ بنابراین باید به سمت افزایش بهره‌وری وبهینه‌سازی مصرف حرکت کنیم. ازسال۱۳۹۰ تا1402 سالانه 4.8درصد رشد مصرف گاز داشتیم در حالی‌که رشد تولید گاز، 3.8درصد در سال بوده، لذا سالانه یک درصد تولید از مصرف عقب ماند. با این حال کمبود (ناترازی) گاز حدود ۲۵۰ تا 300 میلیون مترمکعب اعلام شده، در حالی‌که میزان تولید گاز در حدود ۸۰۰ میلیون مترمکعب در روز مانده است. پیش‌بینی می‌شود سال آینده کسری گاز به ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون مترمکعب برسد که با توجه به میزان تولید، ناترازی گاز به نزدیک ۵۰ درصد خواهد رسید.
افت فشار گاز در سه استان
براساس گزارش سازمان هواشناسی در ۲۰استان دمای زیر صفر درجه به ثبت رسیده و این مسأله، باعث افزایش مصرف گاز در بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع کوچک شده است. البته ۷۰درصد مصرف گاز در این بخش است که نسبت به سال گذشته افزایش ۲۵ تا ۲۶ درصدی (130میلیون مترمعکبی) را نشان می‌دهد. با این حال از پنجشنبه‌شب گذشته، در شمال‌غرب و در استان اردبیل و در استان‌های نیمه شمال‌شرقی به‌خصوص در خراسان‌جنوبی و رضوی فشار گاز کاهش یافته است.حالا سازمان هواشناسی از کاهش ۱۰تا۱۲درجه‌ای دمای هوا در نوار شمالی کشور خبر داد و اعلام کرد: دمای هوا طی سه روز آینده بین ۱۰ تا۱۵درجه سانتیگراد در نیمه شمالی و بین ۸ تا ۱۲ درجه سانتیگراد در نواحی جنوبی کاهش می‌یابد.
صرفه‌جویی فقط برای مردم نیست
در شرایطی که اقتصاد کشور با چالش‌های متعددی همچون ناترازی‌های متعددی مواجه است، لزوم بازنگری در سیاست‌های مصرف انرژی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود و این موضوع باید از خود دولت آغاز شود نه این‌که فقط به مردم گفته شود؛ در اینجا وزارتخانه‌ها باید با هم هماهنگ باشند تا در این شرایط کمبود گاز و اعمال خاموشی‌ها، از قطعی و افت فشار جلوگیری شود و بر اجرای آن نظارت داشته باشند؛ موضوعی که مقامات کشور به‌صورت مداوم ازآن سخن می‌گویند تغییر نحوه مصرف انرژی و فرهنگ‌سازی است امانکته قابل توجه اینجاست که دراین بخش همچنان شاهد ناهماهنگی‌های متعددی هستیم. به نظرمی‌رسد هماهنگی ابتدا باید در بین وزارتخانه‌ها انجام شود و بایک سیاست واحد اقدام به اجرای فرهنگ‌سازی و تغییر درالگوی مصرف کنند. در واقع صرفه‌جویی تنها مربوط به بخش خانگی نیست و همه دستگاه‌ها و بخش‌های کشور نیز در خط مقدم مدیریت مصرف باشند. برخی تحلیلگران بر این باورند نمایشگاه‌هایی که دولت در زمان ناترازی برگزار می‌کند چه میزان انرژی مصرف کرده و چقدر عایدی برای کشور دارد. اگر تنها همین موارد رعایت شود شاید تا حدی از ناترازی‌ها کاهش یابد.