با سقوط حکومت بشار اسد در روز‌های اخیر، در یکی از ترسناک‌ترین زندان‌های دنیا به روی همگان گشوده شد. البته تا قبل از آن کسی از شرایط آن خبر نداشت. با باز شدن در‌های زندان صیدنایا بعد از خروج بشار اسد از سوریه، راز‌های بسیاری برای همه آشکار شد.
شاید همه ما اسم زندان الکاتراز را به‌عنوان مخوف‌ترین زندان دنیا شنیده‌ایم؛ اما بد نیست بدانیم که زندان‌های ترسناک دیگری هم در گذشته و امروز جهان وجود داشته و دارند. زندان‌هایی که حتی تصور بودن در آن حتی برای لحظه‌ای سخت و غیرقابل‌باور باشد.
زندان ریکرز در نیویورک
اگر بخواهیم سطح مخوف بودن این زندان را درک کنید چند لحظه چشمان خود را ببندید و تصور کنید که فردی برای فرار از شکنجه، خود را با ملافه حلق‌آویز می‌کند. این داستان هر روزه زندان ریکرز است. ریکرز یکی از مخوف‌ترین زندان‌های دنیاست که بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، زندانی‌ها از طریق شکنجه با آسیب زیادی مواجه شده‌اند.
فعالان حقوق بشری معتقدند که ساخت این زندان ریشه در ایده حبس جمعی دوران برده‌داری دارد و باهدف نابودکردن انسانیت ساخته شده است.
اردوگاه ۲۲ کره شمالی
کمپ ۲۲ کره شمالی در سال ۱۹۶۵ ساخته شد و در دهه ۹۰ میلادی گسترش یافت. تقریباً ۲۲۵ کیلومتر مساحت دارد و با فنس‌های الکتریکی ۳۳۰۰ ولتی محافظت شده است. عمده زندانیان کمپ را افراد سیاسی و خانواده‌هایشان تشکیل می‌دهد که تا آخر عمر در آنجا محبوس هستند و هرگز طعم آزادی را نچشیده‌اند. «Ahn Myong –Chol» از نگهبانان سابق کمپ ۲۲، شرایط زندان را وحشتناک توصیف می‌کند. او در توصیف زندانیان از واژه‌های اسکلت متحرک، کوتوله استفاده می‌نماید و بر این باور است که حدود ۳۰ درصد از آنها دچار نقص‌های ظاهری مثل گوش‌های کنده شده، چشم نابود شده هستند.
هیچ تصویری از داخل این زندان وجود ندارد؛ اما شین دونگ هیوک نویسنده کتاب «فرار از اردوگاه ۱۴» در خاطراتش از کمپ ۲۲ می‌گوید: «زندانی‌ها به‌خاطر رژیم غذایی محدود، کمر اکثرشان تا پیش از ۴۵ سالگی خم می‌شود و هیچ تفاوتی بین زنان و مردان در شکنجه وجود ندارد.» شین دونگ در بخش دیگری از کتاب نیز می‌نویسد. «روزی سگ‌های نگهبان دو دختر را خوردند و نه‌تنها کسی با نگهبانان برخورد نکرد، بلکه از آنها به‌خاطر نحوه تربیت سگ‌هایشان تقدیر هم شد.»
زندان بلک پیچ در گینه
سازمان عفو بین‌الملل زندان «بلک بیج» در گینه استوایی را یکی از مخوف‌ترین زندان‌های جهان معرفی کرده است و زندانی‌شدن در این مکان را برابر با مرگ تدریجی می‌داند. سوزاندن کف پا از بدترین شکنجه‌هایی است که در این زندان انجام می‌شود. تاحدامکان غذای کمی به زندانیان داده می‌شود و گرسنگی عامل اصلی مرگ‌ومیر‌ها در این زندان است.
ویکا چیکامپوی رهبر جنبش خودمختار بیاکو که چند سالی را در بلک بیچ زندانی بود می‌گوید: «در مدتی که در بلک پیچ زندانی بودم به طرز وحشیانه تا سرحد مرگ شکنجه می‌شدم.»
زندان دلفین سیاه روسیه
زندان دلفین سیاه با امنیت بالا ترسناک‌ترین تروریست‌ها را در درون خود جای‌داده است. ستوان دنیس آوسیوک رئیس زندان در سال ۲۰۲۲ در مصاحبه نشنال جئوگرافیک گفته است: «حتی زبان هم از خطاب‌کردن زندانی به‌عنوان انسان قاصر است و هرگز نباید نسبت به آنها مروت و احساس همدردی داشت» این زندان که در مرز قزاقستان واقع شده است نام خود را از مجسمه دلفین سیاه جلوی ساختمان گرفته است. سلول‌های زندان بین سه مجموعه در‌های فولادی قرار گرفته‌اند و زندانیان در یک سلول دوبل یا «سلول درون سلول» زندگی می‌کنند. تا جایی که دو زندانی مجبور به استفاده از یک سلول ۴ متری هستند.
زندان بانگ کوآنگ در تایلند
«بانگ کوآنگ» یکی از مخوف‌ترین زندان‌های تایلند و دنیاست. مجرمان تازه‌واردی که به زندان بانگ کوآنگ می‌روند باید تا یک ماه زنجیر‌های آهنی را که به پاهایشان بسته است، تحمل کنند. بنگ کوانگ ظرفیت نگهداری ۳۵۰۰ زندانی را دارد؛ اما تعداد واقعی زندانیان همیشه نزدیک بیش از ۱۰۰۰۰ نفر است. زمان اعدام دو ساعت قبل از آن به زندانی اطلاع داده می‌شود و باید با یک‌کاسه سوپ برنج در روز شکم خود را سیر کنند.
زندان ابوغریب در عراق
بعد از حمله آمریکا به عراق، زندان ابوغریب در سی کیلومتری بغداد محل نگه داری نیرو‌های بازداشت شده عراقی شد و مسئولیت این زندان به سرهنگ”جینیس کارپینسکی” واگذار شد. در آوریل ۲۰۰۴، “سیمور هرش” با انتشار گزارشی در نشریه نیویورکر درباره زندان ابوغریب و موارد شکنجه و آزار‌های صورت‌گرفته توسط زندانبانان، توانست توجه جهانیان را به این موضوع جلب کند. محمد بلندیان اسیرایرانی ابوغریب درباره این زندان گفته است: «در ابوغریب شرایط دشواری داشتم. در سرمای زمستان به ما لباس نمی‌دادندو به صورت مکرر سلب آسایش می‌کردند»
بر اساس گزارش‌ها رفتار‌های غیر قانونی سربازان آمریکایی علیه بازداشتی‌ها به حدی وحشتناک بود که زنان زندانی ترجیح می‌دادند بمیرند تا در این زندان بمانند.
زندان گوانتانامو در کوبا
گوانتانامو یکی از بدنام‌ترین و مخوف‌ترین زندان‌های جهان در سال ۲۰۰۲ توسط آمریکا در پایگاه دریایی اش در کوبا افتتاح شد و ۷۸۰ زندانی را از ۴۸ کشور جهان در خود جای داده بود که در چند سال اخیر تعداد آنها کاهش یافت. بیشتر این افراد افغانستانی و سعودی بودند که به جرم همکاری در حادثه ۱۱ سپتامبر و سایر اقدامات تروریستی در زندان بودند. بازرسان صلیب سرخ در طول سال‌ها موارد جدی نقض حقوق بشر را که توسط پرسنل نظامی و احتمالاً سیا انجام شده، گزارش کرده‌اند. این موارد شامل بی‌احترامی به قرآن، محروم کردن بازداشت‌شدگان از خواب، ضرب و شتم، حبس در سلول‌های سرد و خطرناک، شکنجه با استفاده از شیشه‌های شکسته و سیم خاردار، سوزاندن با سیگار، تجاوز جنسی و تزریق اجباری می‌باشد.
دونالد ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۱۶، وعده داد که زندان را به طور نامحدود فعال نگه‌دارد و زندانیان جدیدی از گروه تروریستی داعش را در آنجا نگهداری کند. در تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۱۸، او فرمان اجرایی برای این منظور امضا کرد. اما جو بایدن در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۲۱ اعلام کرد که قصد دارد گوانتانامو را تا پایان دوره ریاست‌جمهوری خود ببندد و افزود که ۳۸ زندانی باقی‌مانده را به ندامتگاه‌های مختلف فدرال یا به زندان نظامی با حداکثر امنیت در فورت لیونورث در کانزاس منتقل خواهد کرد، اما هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
زندان گیتامارا در رواندا
زندان گیتامارا در رواندا است و افراد برای زنده ماندن در آنجا مجبور به خوردن اجساد سایر زندانیان هستند. ساختمان زندان در سال ۱۹۶۰ برای اقامت کارگران انگلیسی ساخته، اما در نهایت به یک زندان برای ۴۰۰ نفر تبدیل شد. در طول دوره نسل زدایی در این کشور (۱۹۹۰) نزدیک به ۵۰ هزار زندانی در گیتامارا نگهداری می‌شدند وبیش از هزار مرد در سال ۱۹۹۵ میلادی جان خود را از دست دادند. این ادعا مطرح شده است که چندین نفر هر روز به دلایل شرایط بی رحمانه جان خود را از دست می‌دهند. سرهنگ “کایونگا” رییس زندان در اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی اعتراف کرد که با وجود اینکه اکثر زندانی‌ها قاتل هستند، اما افراد بیگناه نیز در میان آنها دیده می‌شود.
زندان نایروبی در کنیا
زندان نایروبی در کنیا فقط برای ۴۰۰ نفر ساخته شده است، اما آمار زندانیان به بیش از ۴۰۰۰ نفر می‌رسد. این زندان را می‌توان شلوغ‌ترین زندان دنیا دانست که بودجه اختصاصی هر فرد در ماه کمتر از ۱ دلار است. اطلاعات درز کرده از این زندان نشان از وضعیت اسفناک زندانیان و خشونت غیر قابل باور زندانبان‌ها می‌دهد.
زندان صیدنایا در سوریه
تصاویر و اخباری که از زندان صیدنایا منتشر می‌شود، همه را در شوک عظیمی فروبرده است. زندان صیدنایا یک زندان نظامی واقع در شهر صیدنایا و نزدیک دمشق در سوریه است که تحت مدیریت حکومت سوریه قرار دارد. وزارت امور خارجه آمریکا هم عنوان کرده است که یک کوره سوزان در این زندان به‌منظور پنهان‌کردن شواهد مربوط به قتل هزاران نفر که در این مکان جان باخته‌اند، ساخته شده است.
زندانیان در زندان را می‌توان از طریق دوربین‌ها دید، اما هیچ یک از آنها نمی‌دانند سوریه دستخوش چه تغییراتی شده است. حتی برخی از زندانیان صیدنایا در سوریه نمی‌دانند موبایل چیست و دائماً از وضعیت رهبران پیشین سوریه و عراق سؤال می‌پرسند. دوربین‌های مداربسته نشان می‌دهد که سلول‌ها و زندانی‌هایی در این مکان وجود دارد که هنوز آنها را کشف نکرده‌اند.
در میان زندانیان آزاد شده، زندان صیدنایا رغید الططری خلبان نیروی هوایی سوریه بود که ۴۳ سال پیش به علت سرپیچی از دستور بمباران حما توسط حافظ‌اسد زندانی شد. روز گذشته نیز تعدادی از افراد بازداشت شده از بخش قرمز زندان بیرون آورده شدند؛ اما هنوز به طبقات زیرین زندان نرسیده‌اند. تصاویر و روایت‌های منتشر شده از زندان خیلی راحت ترس را به معنای واقعی کلمه معنا می‌کند.
