شفقنا- خبرگزاری فرانسه گزارش داد: ابومحمد الجولانی که نیروهایش به همراه سایر گروههای مسلح با سرعت خیره کننده و درعرض چند روز کنترل شهرهای سوریه و دمشق را یکی پس از دیگری به دست گرفتند، در چند روز گذشته و بویژه از زمان آغاز حملات مخالفان سوریه در شهرهای این کشور، تلاش کرده است خود را فردی معتدل معرفی کند.

به گزارش شفقنا، سرکرده هیئت تحریر الشام(جبهه النصره سابق) که شاخه شبکه القاعده در سوریه به شمار می رفت، در همان روزهای اول اعلام کرد که هدف گروههای مسلح، «ساقط کردن دولت بشار اسد» است.او اما برخلاف سال های گذشته، چهره ای متفاوت و معتدل به خود گرفت و به ناگاه به فردی منعطف تبدیل شد.

الجولانی در همین راستا به شبکه سی ان ان گفت: «هنگامی که از اهداف صحبت می کنیم، هدف قیام، سرنگون کردن این رژیم است. حق ماست که از هر وسیله ای برای دستیابی به این هدف در دسترس استفاده کنیم.»

عکس الجولانی زمان عضویت علنی در القاعده

اما بررسی وضعیت ظاهری و رفتارهای ابومحمد الجولانی از ابتدا تاکنون که از چند روز گذشته رسانه هایی نظیر الجزیره در تلاشند از او فردی میانه رو بسازند و از نام واقعی او تحت عنوان «احمدالشرع»  نیز رونمایی کرده اند، ابهامات و سوالاتی را درباره تحولات اخیر سوریه مطرح کرده است از آن جمله اینکه چگونه فردی مثل الجولانی به یکباره به فردی منعطف و دوستدار مردم سوریه با همه طیف های آن تبدیل شد؟ آیا او واقعا تغییر کرده است یا اینکه در حال نقش بازی کردن است؟ آیا این پوست اندازی الجولانی موقتی است یا سودای حکومت بر سوریه را از لابه لای فشارهای ترکیه در سر دارد؟ آیا او به هدف رسیدن به قدرت، از غرب قول گرفته است؟

وداع الجولانی با أبو ماريا القحطاني اصلی ترین رقیب خود برای سرکردگی النصره و تحریرالشام/ برخی الجولانی را به ترور او متهم می کنند

پاسخ دادن به چنین سوالاتی دشوار است اما قبل از آنکه به بخشی از پاسخ برسیم به ناچار باید به تاریخ الجولانی و تغییرات او از ابتدا تاکنون چه در ظاهر و چه در رفتار بپردازیم.

ابومحمدالجولانی کیست؟

ابومحمد الجولانی، از رهبران يكي از گروههای مسلح سوریه و هم‌اکنون فرمانده کل (امیر) هیئت تحریرالشام)  است. وی از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ نیز رهبری جبهه النصره، شاخه القاعده در سوریه را بر عهده داشته است. الجولانی، پیش از گسستن پیوندهایش با القاعده در سال ۲۰۱۶  به عنوان امیر جبهه اکنون منحل شده النصره، شاخه سابق سوری القاعده، فعالیت می‌کرد. وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا الجولانی را در مه ۲۰۱۳ در فهرست «تروریست‌های جهانی ویژه» قرار داد، و چهار سال بعد یک جایزه ۱۰ میلیون دلاری را برای اطلاعات منجر به دستگیری او اعلام کرد.

عکسی از ابومحمد الجولانی در سال ۲۰۱۷

پس از این که الجولانی برای جنگ با سربازان آمریکایی پس از حمله ۲۰۰۳ آن کشور به عراق به این کشور رفت، به سرعت در سلسله مراتب القاعده در عراق (AQI) ترقی کرد. تایمز اسرائیل گزارش کرد که الجولانی از نزدیکان ابومصعب الزرقاوی بوده است. الجولانی در مصاحبه ای در سال ۲۰۰۱ با برنامه خط مقدم، اظهار داشت که او هرگز شخصاً الزرقاوی را ملاقات نکرده و هر گونه نقش رهبری در جریان اوایل مرحله ۲۰۰۳–۲۰۰۶ شورش عراق را جز جنگیدن به عنوان یک سرباز پیاده عادی تحت فرمان القاعده در عراق علیه اشغال این کشور را تکذیب کرد. پیش از درگرفتن جنگ داخلی عراق در سال ۲۰۰۶، الجولانی از سوی نیروهای آمریکایی دستگیر و بیش از پنج سال در زندان‌ها و بازداشتگاه‌های گوناگون زندانی شد.

احیای جبهه النصره

وی در ۲۷ مه ۲۰۱۵ اولین مصاحبه رسانه‌ای خود را به صورت یک گفتگوی تلویزیونی با شبکه الجزیره انجام داد. در این گفتگوی ۵۰ دقیقه‌ای سیاست‌های جبهة النصره و جیش‌الفتح (ائتلاف مخالفان حکومت اسد) را برای جنگ با حکومت اسد تشریح کرد. به گفته جولانی «جنگ جبهه النصره با افرادی است که به قتل و شکنجه و تجاوز به اهل سنت اقدام کرده‌اند.»

عکس الجولانی در زمان سرکردگی النصره

او در همین مصاحبه گفت: علویان سوریه از نظر فقها و کارشناسان از دین خارج محسوب می‌شوند اما اگر علوی‌ها از حکومت و شرک تبری بجویند برادران ما هستند و از آنها دفاع می‌کنیم. وی تأکید کرد که از مسیحیان و هیچ‌کس دیگری جزیه نمی‌گیریم و سربازان حکومت هم اگر اسلحه خود را زمین بگذارند و تسلیم شوند آزاد هستند حتی اگر هزار نفر را کشته باشند.

جولانی همچنین اعلام کرد که آنها هیچ برنامه‌ای برای حمله به آمریکا و اروپا ندارند و ایمن الظواهری رهبر القاعده تأکید کرده که سوریه را پایگاه حمله به آمریکا و اروپا نکنیم. اما اگر حملات هوایی آمریکایی‌ها به ما ادامه پیدا کند امکان دارد تا انتخابهای دیگری داشته باشیم.

جولانی در همین مصاحبه، به درگیری‌ها و اختلافات اساسی جبهه النصره با داعش اشاره کرد و مدعی شد که «نظام اسد و حزب‌الله لبنان و داعش به دلیل منافع مشترکی که دارند با آنها در جنگ هستند و در نبردهای کوهستان قلمون زمانی که با حزب‌الله در جنگ بودند نیروهای داعش از پشت به آنها حمله کرده‌اند.»

عکس الجولانی در سال ۲۰۱۶ و سرکرده وقت جبهه النصره

همین سخنان باعث شد تا بشار جعفری سفیر دولت سوریه در سازمان ملل در واکنش به مصاحبه ابو محمد جولانی با شبکه الجزیره بگوید: «آیا شبکه الجزیره قطر روز گذشته مصاحبه‌ای را با رهبر گروه تروریستی جبهه نصرت پخش نکرده است که نوید می‌دهد سوریه با قوانین شریعت اداره خواهد شد؟ آیا قطر می‌خواهد با این مصاحبه به ما اعلام کند که گروه تروریستی جبهه نصرت یک گروه تروریستی میانه‌رو است؟»

آیا الجولانی هنوز به ایمن الظواهری وفادار است؟

در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶, الجولانی در پیامی ضبط شده اعلام کرد جبهه النصره از این پس تحت نام جدید جبهه فتح الشام فعالیت خواهد کرد. الجولانی در بخشی از این اعلامیه اظهار داشت که این گروه تغییر نام داده شده «وابسته به هیچ موجودیت بیرونی نیست.» با این که برخی تحلیلگران این را به معنای جدا شدن این گروه از القاعده دانستند، این گروه مشخصاً در اعلامیه ذکر نشده بود و الجولانی در آن زمان صریحاً سوگند وفاداری خود به ایمن الظواهری را نشکست.

عکس الجولانی در سال ۲۰۱۳ با ظاهری متفاوت از قبل/ بازدید از زلزله زدگان ادلب

 

ابومحمد الجولانی، رهبر هیئت تحریر الشام، طی یک کنفرانس مطبوعاتی در منطقه گذرگاه باب الحوا در شمال سوریه، 12 مارس 2024

«یک دولتمرد در حال ساخت؟»

براساس گزارش سایت تایمز رژیم صهیونیستی، طرفدارانش او را یک «واقع گرا» می دانند و مخالفانش می گویند که او «اپورتونیست»(فرصت طلب) است. او در سال 2015 اعلام کرد که قصد ندارد مانند داعش یا القاعده حملاتی را علیه غرب انجام دهد. همچنین گفت که وقتی از القاعده جدا شد، این کار را «برای حذف بهانه های جامعه بین المللی» برای حمله به سازمانش انجام داد.

«توماس پیریه» متخصص گروههای اسلام گرا در سوریه در این باره به فرانس پرس می گوید: «جولانی یک افراط گرای عملگرا است.»

این محقق مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه توضیح می دهد که «در سال 2014 جولانی در اوج افراط گرایی خود بود تا خود را در برابر افراط گرایی داعش (که در اوج کنترل و کنترل آن بود) تحمیل کند اما بعدها به دنبال کاهش شدت اظهارات خود برآمد.»

الجولانی در یکی دو سال اخیر تلاش کرده است تا حد امکان ظاهر خود را متفاوت از قبل نشان دهد

و به عنوان نشانه ای جدید از تمایل برای تغییر چهره، پس از حمله گروههای مسلح علیه نیروهای دولتی در 27 نوامبر، او شروع به معرفی خود با نام واقعی احمد الشرع به جای الجولانی کرد.

پیریه می گوید: الجولانی از آن زمان تاکنون به «خط مسیر خود به عنوان دولتمردی در حال ساخت »ادامه داد.

در ادلب (شمال غربی سوریه)، ساکنان، بستگان بازداشت شدگان و مدافعان حقوق بشر، هیئت تحریر الشام را به ارتکاب تخلفاتی که به گفته سازمان ملل متحد به جنایات جنگی می رسد، متهم کرده بودند و تظاهرات اعتراضی علیه این اقدامات را در منطقه سازماندهی کردند.

«آرون لاند» کارشناس اسرائلی می‌گوید: «من فکر می‌کنم که اطمینان دادن الجولانی به مسیحیان و سایر اقلیت های ساکن حلب در خصوص حمله گروه تحت سیطره خود، قبل از هر چیز یک سیاست مؤثر است؛ چون هر چه ترس سوری ها و جامعه بین المللی کمتر باشد، ماموریت او آسان تر خواهد شد.»

جدیدترین تصویر از الجولانی؛ آیا او واقعا راست می گوید؟

او می افزاید: «آیا این فرد کاملاً صادق است؟ مطلقا نه. این مرد به یک رویکرد بنیادگرای به شدت افراطی تعلق دارد. اما کاری که او انجام می دهد، کار هوشمندانه ای است که در این زمان باید بگوید یا انجام دهد.»

در پایان می توان پوست اندازی های الجولانی از ابتدا تاکنون را به شرح زیر خلاصه کرد:

۱- الجولانی یک مبارز در عراق
۲- پروژه رویایی( فعالیت در سوریه)
۳- پراگماتیسم و ​​فرصت طلبی( تغییر در هویت شخصی و نام و لقب و تغییر گفتمان)
۳- برافراشتن پرچم القاعده
۴-  انداختن پرچم القاعده، نزدیک شدن به گروههای سوری و برچیدن و اتحاد آرام آنها
۵-  در جستجوی تایید غرب
۶- حذف رقبا و تلاش برای انحصارطلبی در میدان
۷- کودتا علیه رفقای دیروز( برکناری رهبران افراطی و خارجی از مناصب رهبری در صفوف تحریر الشام مانند ابومالک الطالی، ابوالعبد اشداء و ابوالیقضان المصری)
۸- بازوی غیر نظامی و روی آوری به امور غیرنظامی برخلاف گذشته
۹- همراهی با توافقات بین المللی و احترام به آنها

گزارش شفقنا از رسانه ها و سایت های اینترنتی مختلف