این روزها با سرد شدن و بروز پدیده وارونگی هوا و بالا رفتن استفاده از سوخت هوای بیشتر نقاط کشور از جمله پایتخت آلوده و دو آلود است.

منابع آلودگی هوا

منابع آلودگی هوا به طور کلی به ۴ دسته اصلی تقسیم می‌شود:

۱. حمل و نقل: مانند ماشین، اتوبوس، هواپیما، کامیون، قطار

۲. صنعتی: مانند نیروگاه ها، پالایشگاه نفت، تاسیسات صنعتی، کارخانجات

۳. شهری: مانند فضاهای کشاورزی، خانگی (آشپزی، گرمایش و…)، شهری (دفن و یا سوزاندن زباله و…)

۴.طبیعی: گرد و غبار ناشی از باد، آتش سوزی، آتشفشان

مهمترین آلاینده‌های بیماری زا موجود در هوا

اگرچه مواد سمی بسیاری بر سلامت انسان موثرند، اما بیشترین آلاینده‌های مضر عبارتند از ذرات معلق، مونواکسید کربن، ازون، دی اکسید نیتروژن و دی اکسید سولفور. ذرات معلق ریز به دلیل کوچک بودن سایز ذرات به راحتی به قسمت‌های عمیق ریه نفوذ کرده، وارد جریان خون شده و تاثیرات منفی خود را برروی بافت‌ها به جا می‌گذارند.

علایم ناشی از مسمومیت با آلاینده‌های هوا

علائم متداول مسمومیت ناشی از اُزون: سردرد، سرفه، سرفه خشک، احساس سنگینی در قفسه سینه، آب آوردن ریه

علائم متداول مسمومیت ناشی از مونو‌اکسید کربن: سردرد، سرگیجه، ضعف، ناراحتی معده، استفراغ، درد قفسه سینه، گیجی.

علائم متداول مسمومیت ناشی از دی اکسید سولفور: ترشحات بینی، خفگی، سرفه، انقباض برونش ها

علائم متداول مسمومیت ناشی از دی اکسید نیتروژن: سرفه، حالت تهوع، سوزش چشم، گلو درد

علائم کوتاه مدت ناشی از مسمومیت سرب: شکم درد، یبوست، خستگی، سردرد، تحریک پذیری، از دست دادن اشتها، از دست دادن حافظه، احساس درد و گزگز در دست ها و پاها، ضعف.

در معرض بودن غلظت بالایی از سرب می تواند منجر به کم خونی ، ضعف و همچنین آسیب کلیوی و مغز شود.

آلودگی هوا و تأثیر آن بر سلامتی انسان

آلودگی هوا به دلیل وجود یک یا چند آلاینده در اتمسفر بسته به میزان آلاینده ها و مدت زمان در معرض بودن بر سلامت انسان تاثیر می گذارند.

سیستم تنفسی، اصلی ترین مسیر برای در معرض بودن آلاینده ها است. تنفس این آلاینده ها منجر به التهاب، استرس اکسیداتیو، سرکوب سیستم ایمنی، جهش ژنتیکی سلول های بدن، تاثیر بر روی اندام های بدن (ریه، قلب، مغز) و نهایتاً ابتلا به بیماری می شود.

آلودگی هوا و آسیب پذیری افراد

کودکان، افراد مسن، زنان باردار، افراد مبتلا به آسم، بیماران قلبی و انسداد مزمن ریوی جزء حساس ترین افراد نسبت به آلودگی هوا است.

آلودگی هوا و ابتلا به انواع بیماری ها

آلودگی هوا خطر اصلی مرگ و میر و همچنین بسیاری از بیماری‌ها است. بیماری‌هایی که مسقیماً با آلودگی هوا ارتباط دارند عبارتند از سکته مغزی، ایسکمی قلب، انسداد مزمن ریوی، سرطان ریه، پنومونی و آب مروارید.

به علاوه مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد آلودگی هوا اثرات بدی بر روی زنان باردار دارد و منجر به تولد نوزاد با وزن کم و تولد زودرس می‌شود. 

همچنین آلودگی هوا می‌تواند منجر به ابتلا به انواع سرطانها، دیابت، اختلال شناختی و مشکلات سیستم عصبی شود.

فارس