حجت‌الاسلام ابوالفضل نظری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به تاریخچه‌ای از جنبش دانشجویی پیش از انقلاب اظهار کرد: اگر بخواهیم خلاصه ادوار جنبش دانشجویی را دسته بندی کنیم، باید از زمان تأسیس یعنی سال ۱۳۱۳ تا سال ۱۳۲۰ را یک مرحله بدانیم.
وی ابراز کرد: در این مرحله‌ی اولیه که مرحله‌ی آغازین و در واقع کودکی جنبش دانشجویی ایران است، ما شاهد هستیم که عمده‌ی دانشجویان از خانواده‌های اشراف و ثروتمند هستند؛ خانواده‌هایی که مزاج فرهنگی و سبک زندگی آنها متجددمآبانه است و ما در این مقطع حرکت جدی اعتراضی نمی‌بینیم و شاهد تشکل و سازماندهی و رویکرد مشخص ایدئولوژیک نیستیم.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان ابراز کرد: مقطع بعدی جنبش دانشجویی ایران از سال ۱۳۲۰ به بعد است؛ زمانی که رضاخان از قدرت برکنار می‌شود و فضا برای حرکت‌های دانشجویی تاحدی باز و از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ شاهد این هستیم که حرکت‌های اجتماعی اعتراضی در بدنه‌ی دانشجویی ایجاد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه از سال ۱۳۳۲ به بعد تا ۱۳۴۲ در مقاطعی رکود نسبی در جنبش دانشجویی داریم، عنوان کرد: از اواخر ۱۳۳۸ تا ۱۳۳۹ دوباره جنبش دانشجویی فعال می‌شود و در این دوره جنبش مذهبی در میان بدنه‌ی دانشجویی، فعالیت انجمن‌های اسلامی را گسترش می‌دهد و یک هویت عقیدتی رقم می‌زند.
نظری با بیان اینکه آهسته آهسته این فضا پیش می‌آید که هویت اسلامی به لحاظ اعتقادی و ایدئولوژیک یک شکل سیاسی در جنبش دانشجویی پیدا کند، تصریح کرد: از ۴۲ به بعد (بعد از سرکوب خونین ۱۵ خرداد) جنبش دانشجویی به سوی رویکرد انقلابی می‌رود. وی ضد امپریالیستی، استقلال‌طلبی و عدالت‌خواهی را از ویژگی‌های بدنه‌ی اصلی جنبش دانشجویی ایران از سال ۱۳۲۰ تا مقطع انقلاب دانست.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان خاطرنشان کرد: کودتای ۲۸ مرداد در سال ۱۳۳۲ با طرح و تحریک آمریکا و انگلیس و عملگی ارتش شاه رخ داد، که در آن مصدق نخست‌وزیر ایران که به‌طور دموکراتیک انتخاب شده بود برای تحکیم سلطنت محمدرضا پهلوی سرنگون شد.
وی با اشاره به اینکه آمریکا تحت عنوان عملیات آژاکس و انگلیس با نام عملیات چکمه این کودتا را به راه انداختند، ادامه داد: عده‌ی زیادی دستگیر و کشته و عده‌ی زیادی هم آواره شدند و در آن فضا وقتی که معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا می‌خواهد به ایران بیاید، جنبش دانشجویی ایران از خودش تحرک نشان می‌دهد و یک رویکرد ضد امپریالیستی نشان می‌دهد.
نظری مسبب این سوگیری را انجام کودتا توسط آمریکا و انگلیس انجام و سرکوب حرکت استقلال‌خواهانه‌ی مردم خواند و گفت: در این فضا جنبش دانشجویی نسبت به سیطره‌ی مجدد استعمار و امپریالیسم واکنش نشان داده و آن واکنش منجر به برخورد خشن رژیم پهلوی می‌شود و حادثه‌ی ۱۶ آذر را رقم می‌زند.
وی یادآور شد: ۱۶ آذر روزی است که رژیم کودتا بدلیل اعتراض دانشجویان به ورود «دنیس رایت» کاردار جدید انگلیس در تهران در ۱۴ آذر ۱۳۳۲ و هم‌زمان با ورود «نیکسون» معاون وقت رئیس‌جمهور آمریکا به تهران، نیروهای لشکر ۲ را به دانشگاه تهران گسیل داشت و دانشجویان را به خاک و خون کشی و سه تن از آنها به نام‌های «مهدی شریعت‌رضوی»، «احمد قندچی» و «مصطفی بزرگ‌نیا» به شهادت رسیدند.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان با اشاره به اینکه جنبش دانشجویی در برهه پس از انقلاب هم باز این ویژگی ضد آمریکایی را دارد، اظهار کرد: بخشی از نیروهایی که در جریان جنبش دانشجویی مسلمان در سال ۱۳۵۷ با انقلاب همراه شدند، جوانان نسبتاً نخبه‌ای بودند که ظرفیت‌های انقلابی بالایی داشتند.
وی افزود: همین‌طور تجربه‌ی عملیاتی و مبارزه‌ی سیاسی را هم حداقل در دو سه سال قبل از پیروزی انقلاب داشتند، این‌ها به‌سرعت پس از پیروزی انقلاب، تأثیرگذاری کردند و در تأسیس نهادهایی مثل سپاه، جهاد سازندگی و در شکل‌گیری مدیریت انقلابی جامعه نقش ایفا کردند.
نظری با بیان اینکه جنبش دانشجویی ایران در سال ۱۳۵۸ و در فضای انقلاب، یک نقش بزرگ و سرنوشت ساز ایفا می‌کند و آن تسخیر لانه‌ی جاسوسی است که خیلی اهمیت دارد، تصریح کرد: در این مقطع که روند حرکت انقلابی با یک خط انحرافی لیبرالی و با سد دولت موقت مواجه شده بود و این سد جلوی هر نوع حرکت انقلابی را می‌گرفت، جنبش دانشجویی در سال ۵۸ با تسخیر لانه‌ی جاسوسی آمریکا و البته با تأیید امام در واقع یک مرحله‌ی تازه را در حرکت انقلاب آغاز کرد؛ مرحله‌ی ضد آمریکایی بودن؛ یعنی سمت‌گیری انقلاب به سمت یک رویکرد پُررنگ ضد استکباری بود.
وی خاطرنشان کرد: البته تضارب آرا و درگیری اندیشه‌ها که خاصیت ذاتی فضای علمی ست، همیشه در دانشگاه‌های ایران موجود بوده اما آن جریانی که توانست غلبه گفتمانی در دانشگاه‌های کشور پس از انقلاب داشته باشد، جریان جوان مؤمن انقلابی بود.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان عنوان کرد: حضرت آقا در بیاناتشان ضمن ترسیم فضای دانشگاه تهران در بهبوهه پس از انقلاب، از این غلبه اندیشه‌ای به فتح دانشگاه توسط دانشجوی مسلمان تعبیر می‌کنند.
وی در مورد وظیفه کنونی دانشجویان در فضای حرکت‌ها و جنبش‌های دانشجویی اظهار کرد: متأسفانه در سال‌های اخیر فضای جنبش‌های دانشجویی و فعالیت‌ها و بروز و ظهور تشکل‌های دانشجویی هم به لحاظ کمیت و هم از حیث کیفیت به شدت تقلیل پیدا کرده است.
نظری تأکید کرد: در وحله اول باید اصل جریان‌های دانشجویی تقویت شوند و در مرتبه بعد، جهت‌گیری و محتوای فعالیت جنبش‌های دانشجویی در مسیر صحیح قرار بگیرد. نظری یکی از محورهای اصلی کنش‌گری دانشجویی را فعالیت سیاسی دانست و گفت: این فعالیت باید فعالیتی مبتنی بر بینش سیاسی عمیق و تحلیل سیاسی منطقی و مستدل توأم با شرح صدر سیاسی و حفظ موضع انتقادی باشد.
نظری با اشاره به اینکه دومین خطی که جریان دانشجویی باید پیگیری کند، تقویت مبانی فکری و اعتقادی همراه با تهذیب باطن و توجه به معنویت است، عنوان کرد: اتکا به اندیشه‌های مترقی اندیشمندان اصیل اسلامی نظیر شهید مطهری، علامه مصباح یزدی، امام خامنه‌ای و سایر متفکران اسلامی موجب می‌شود شخصیت و هویت دانشجویان بسان بنای مستحکم و رفیعی شکل بگیرد که در طوفان حوادث و فتنه‌های گوناگون تزلزل پیدا نکند.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان ادامه داد: محور سوم مورد نیاز تشکل‌های دانشجویی امروز، احیای آرمان گرایی در فضای دانشگاه و دمیدن روح امید و تحرک و پویایی در محیط علمی است که باید نقطه مقابل آنچه که خط روایت رسانه‌های غربی برای جوان ایرانی تدارک دیدند قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: ارتباط با تشکل‌های دانشجویی سایر کشورهای جهان اسلام هم یکی از روش‌های مفید برای پیشبرد اهداف کلان دانشگاه تراز اسلامی است که هر وقت دانشجویان ما در این عرصه ورود کردند، دستاوردهای عظیمی داشته است.
نظری تصریح کرد: در یک کلام دانشجو یعنی انسان آرمان خواه، مسئولیت‌پذیر، حسّاس، پاک و معتقد، هوشیار، اخلاق محور، فضیلت‌گرا، هویت‌جو، با نشاط، آینده نگر، آینده‌ساز، تلاشگر، مطالبه‌گر، امیدوار و وطن دوست. وی افزود: سهم دانشجویان در حرکت ملت بزرگ ایران به سمت قله تمدن نوین اسلامی از تمام اقشار و اصناف مردم بیشتر بوده و رسالتی که به دوش دارند، عظیم‌تر و خطیرتر است.