یکی از دلایل اصلی که باعث میشود تیمهای ایرانی در بازیهای آسیایی و بینالمللی با داوریهای مغرضانه مواجه شوند، وضعیت حساس سیاسی و اقتصادی در منطقه خاورمیانه است. فشارهای سیاسی و تنشهای میان کشورهای مختلف این منطقه باعث میشود که در بسیاری از مواقع، تصمیمات داوران تحت تاثیر این عوامل قرار گیرد. در بازیهایی که تیمهای ایرانی با تیمهایی از کشورهای دیگر روبهرو میشوند، به ویژه تیمهایی از کشورهای عربی، این احتمال وجود دارد که داوران تحت فشارهای ناآشکار قرار بگیرند تا به نوعی نتیجه بازی به سود تیمهای غیرایرانی رقم بخورد.
این فشارها اغلب به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از سوی رسانهها، مقامات ورزشی و حتی عوامل خارج از میدان بازی اعمال میشود. بهطور مثال، در دیدار استقلال با الاهلی، تصمیمات داوری که به وضوح به ضرر تیم ایرانی بود، میتواند ناشی از چنین فشارهایی باشد. در حالی که داور چینی بازی، در چندین موقعیت حساس اشتباهات فاحشی را مرتکب شد که به طور مستقیم به ضرر استقلال تمام شد، بسیاری از کارشناسان این اشتباهات را غیرقابل توجیه و مشکوک دانستند. این وضعیت نه تنها به اعتبار مسابقات آسیایی لطمه میزند، بلکه اعتماد هواداران و تیمها را نسبت به عدالت در رقابتهای بینالمللی به شدت کاهش میدهد.
از دیگر دلایل این بیعدالتیها میتوان به عدم شفافیت در فرآیند انتخاب داوران و نظارت بر عملکرد آنها اشاره کرد. در بسیاری از مواقع، داورانی که برای قضاوت در مسابقات حساس انتخاب میشوند، از سطح بالایی از دقت و تجربه برخوردار نیستند و این موجب میشود که اشتباهات آنها تاثیرات بزرگی بر نتیجه بازیها بگذارد. همچنین، نبودن نظارت کافی و پیگیری جدی برای بررسی عملکرد داوران در مسابقات میتواند این اشتباهات را تداوم بخشد و باعث شود که تیمهای ایرانی بهطور مستمر تحت فشار داوری قرار گیرند.
مسئله دیگری که باید به آن پرداخته شود، فرهنگ داوری در آسیا است. بسیاری از داوران آسیایی که در مسابقات قارهای قضاوت میکنند، بیشتر به اشتباهات فنی خود توجه دارند و کمتر به انصاف و عدل در تصمیمگیریها اهمیت میدهند. در مواردی حتی مشاهده شده که برخی از داوران بهطور آشکارا تصمیمات خود را بر اساس تاثیرات روانی و نتیجهگیریهایی که از قبل داشتهاند، اتخاذ کردهاند. این مشکل زمانی بیشتر آشکار میشود که تیمهای ایرانی با تیمهای قدرتمندتر یا تیمهای مطرح در آسیا روبهرو میشوند. در این شرایط، داوران اغلب از ترس اشتباهات بزرگتر یا واکنشهای تند رسانهها، ممکن است تصمیماتی اتخاذ کنند که بهطور غیرعادلانه به سود تیمهای دیگر باشد.
یکی از جنبههای دیگر این معضل، نبود حمایت قوی از تیمهای ایرانی در سطح بینالمللی است. بسیاری از کشورها و فدراسیونهای ورزشی جهان، در مواقعی که تیمهایشان تحت تاثیر اشتباهات داوری قرار میگیرند، با اتخاذ مواضع محکم و درخواست بازبینی از سازمانهای مربوطه، از حقوق تیم خود دفاع میکنند. اما تیمهای ایرانی اغلب در این زمینه با کمبود حمایتها روبهرو هستند و این مسأله باعث میشود که اشتباهات داوری علیه آنها به راحتی ادامه یابد.
در نهایت، میتوان نتیجه گرفت که داوریهای فاجعهبار علیه تیمهای ایرانی، نتیجه ترکیبی از فشارهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است که بر تصمیمات داوران تاثیر میگذارد. با وجود این مشکلات، تیمهای ایرانی باید با همبستگی بیشتر و اعتماد به نفس، به بازیهای خود ادامه دهند و تلاش کنند تا با عملکرد بینقص خود در میدان، از این تبعیضها عبور کنند. در عین حال، نهادهای مسئول باید نظارتهای خود را بر روی انتخاب داوران و پیگیری اشتباهات داوری بهطور جدیتر و شفافتر از گذشته افزایش دهند تا عدالت در رقابتهای بینالمللی در نهایت برقرار شود.
∎