شفقنا- الجزیره در گزارشی نوشت: بخش آموزش در خاورمیانه طی چند دهه گذشته رشد چشمگیری داشته است و انتظار میرود این روند همچنان ادامه داشته باشد. از سوی دیگر، بخش های K-12 (دوره ی ابتدایی و متوسطه )و آموزش عالی بیشترین هزینه ها را در کشورهای عربی به خود اختصاص می دهند.
به گزارش شفقنا به نقل از الجزیره، بر اساس گزارش سازمان «OcoGlobal»(اکوگلوبال) پیش بینی می شود که ارزش کل بازار این بخش در منطقه تا سال 2027 به 175 میلیارد دلار، با نرخ رشد مرکب سالانه 8.5٪ در دوره مورد انتظار 2022-2027 برسد.
احتمال می رود که حجم بازار آموزش خصوصی تنها در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در سال 2024 به 30.41 میلیارد دلار برسد و تخمین زده می شود که تا سال 2029 به 52.83 میلیارد دلار با نرخ رشد مرکب سالانه 11.39 درصد در طول دوره مورد انتظار (2029-2024) برسد.
الجزیره در این گزارش، 8 مورد از برجسته ترین کشورهای عربی در حوزه هزینه های آموزشی را با استناد به بودجه عمومی سال 2024 کشورها به عنوان سال مرجع از طریق دو روش زیر ارائه می دهد:
حجم هزینه های بخش آموزش از بودجه عمومی کشور در سال 2024 به عنوان سال مرجع.
نسبت هزینه ها به کل هزینه ها در بودجه سال 2024.
- عربستان سعودی
بودجه عمومی این کشور در سال 2024: 1.34 تریلیون ریال (برابر با 358 میلیارد دلار).
بودجه بخش آموزش 2024: 195 میلیارد ریال (51.9 میلیارد دلار).
درصد هزینه های آموزش از تولید ناخالص داخلی: 14.5٪.
پیش بینی می شود عربستان سعودی، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را به عنوان بزرگترین بازار آموزش بین سال های 2022 تا 2027 رهبری کند. بر اساس داده های وزارت دارایی این کشور، دولت عربستان در بودجه سال 2024 خود 195 میلیارد ریال (51.9 میلیارد دلار) به بخش آموزش اختصاص داده است. افزایش اندکی نسبت به بودجه سال 2023 که بالغ بر 50.4 میلیارد دلار بود، بنابراین نسبت هزینه های دولت برای آموزش به 14.5 درصد از حجم بودجه عربستان در سال 2024 می رسد.
- قطر
بودجه کل این کشور برای سال 2024: 202 میلیارد ریال است (معادل 55.4 میلیارد دلار).
بودجه بخش آموزش در قطر، 18.7 میلیارد ریال (5.1 میلیارد دلار).
نسبت هزینه های آموزش از کل هزینه های بودجه قطر: 9.3 درصد.
قطر اهمیت بسیار زیادی به آموزش می دهدقطر بر ادامه تمرکز بودجه کل این کشور بر دستیابی به اهداف چشم انداز قطر 2030 مربوط به توسعه سرمایه انسانی با تمرکز بر بخش های بهداشت و آموزش تاکید کرده است به طوری که تخصیصات این دو بخش 20 درصد از کل بودجه این کشور را تشکیل می دهد.
- امارات متحده عربی
بودجه فدرال امارات در سال 2024، 71.5 میلیارد درهم است (معادل 19.4 میلیارد دلار).
بودجه بخش آموزش امارات، 10.914 میلیارد درهم است (2.97 میلیارد دلار).
نسبت هزینه های آموزش امارات از کل هزینه های این کشور: 15.3 درصد.
گفتنی است برای هر یک از امارت های هفت گانه این کشور بودجه ویژه ای در نظر گرفته شده است که با بودجه فدرال ایالت تفاوت دارد و برای هر کدام نیز بودجه ویژه ای برای آموزش اختصاص داده شده است.
- سلطنت عمان
بودجه سلطنت عمان در سال 2024، 11.650 میلیارد ریال است (30.26 میلیارد دلار).
بودجه بخش آموزش: 1.974 میلیارد ریال (5.1 میلیارد دلار).
درصد هزینه های آموزش از کل هزینه ها در سلطنت عمان: 16.8 درصد.
از مهمترین پروژه های توسعه ای اختصاص یافته به بخش آموزش در عمان که در سال 2024 اجرا می شود، می توان به احداث 15 مدرسه دولتی، برگزاری مناقصه برای تأسیس 20 مدرسه دولتی جدید و همچنین تأسیس دانشگاه فناوری و علوم کاربردی در استان مسندم و افزایش 850 قرارداد جدید برای اتوبوس مدارس دولتی اشاره کرد.
- کویت
بودجه سال 2024 کویت: 24.5 میلیارد دینار (79.9 میلیارد دلار).
بودجه آموزشی: 3.4 میلیارد دینار کویت (11 میلیارد دلار).
درصد هزینه های آموزش از کل هزینه ها: 13.8 درصد.
دولت کویت در بودجه سال 2024 خود مبلغ 2.6 میلیارد دینار (8.45 میلیارد دلار) را به وزارت آموزش و پرورش و مبلغ 788 میلیون دینار (2.56 میلیارد دلار) به وزارت آموزش عالی اختصاص داده است که به این ترتیب مجموع بودجه اختصاص داده شده به بخش آموزش، به حدود 3.4 میلیارد دینار کویت (11 میلیارد دلار) رسیده است.
- مصر
بودجه 2024-2025 مصر، 6.4 تریلیون پوند است (135.4 میلیارد دلار).
بودجه آموزش مصر در سال 2024: 998.1 میلیارد پوند (20.1 میلیارد دلار).
درصد هزینه های آموزش از کل هزینه ها: 14.8 درصد
مصر در صدد افزایش تعداد کلاس های درسی به دلیل ازدحام بیش از حد در تعدادی از استان ها استگزارش بودجه شهروندی در مصر نشان داده است که مجموع تخصیصات بودجه آموزش عالی و پیش دانشگاهی و تحقیقات علمی بالغ بر 998.1 میلیارد پوند (20.1 میلیارد دلار) در بودجه سال مالی 2024-2025 است.
در این گزارش – که از سوی وزارت دارایی مصر تحت عنوان «با هم می سازیم و پیشرفت می کنیم» – آمده است که 565 میلیارد پوند به آموزش پیش دانشگاهی، 293 میلیارد پوند به آموزش عالی و دانشگاهی و 140.1 میلیارد پوند به تحقیقات علمی اختصاص یافته است.
- مغرب(مراکش)
بودجه مغرب در سال 2024، 638 میلیارد درهم است (63.8 میلیارد دلار).
بودجه آموزش مغرب در سال جاری میلادی 74 میلیارد درهم است (7.4 میلیارد دلار).
درصد هزینه های آموزش از کل هزینه ها: 11.6 درصد است.
مراکش 11.6 درصد از بودجه خود را به بخش آموزش اختصاص داده استبودجه مغرب در سال 2024 حدود 638 میلیارد درهم (63.8 میلیارد دلار) است. شکیب بنموسی وزیر پرورش ملی و آموزش ابتدایی و ورزش این کشور گفت: بودجه بخش آموزش ملی و آموزش ابتدایی طبق قانون مالی 2024 بالغ بر 74 میلیارد درهم (7.4 میلیارد دلار) و 11.6 درصد از بودجه عمومی این کشور است.
- الجزایر
بودجه الجزایر در سال 2024 میلادی 14.97 تریلیون دینار برابر با 112 میلیارد دلار است
بودجه آموزش الجزایر در سال 2024، 1.48 تریلیون دینار (11.2 میلیارد دلار) است.
درصد هزینه های آموزش از کل هزینه ها 10.18 درصد است.
عبدالحکیم بلعابد وزیر آموزش ملی الجزایر از بودجه بخش آموزش در بودجه سال 2024 به عنوان قانون مالی 2024 که بالغ بر 1.48 میلیارد دینار الجزایر است، رونمایی کردو افزود: بودجه بخش آموزش ملی الجزایر برای سال 2024، 10.18 درصد از کل بودجه را تشکیل می دهد که درصد قابل توجهی است.
8 دانشگاه برتر کشورهای عربی در رتبه بندی های جهانی
در زیر فهرستی از 8 دانشگاه عربی برتر جهان در سال 2025 بر اساس رتبه بندی دانشگاه های جهانی QS ارائه شده است که جامع ترین طبقه بندی در نوع خود است که برترین نهادهای آکادمی در سراسر جهان را برجسته می کند. این رتبه بندی از سوی تحلیلگران داده های کیو اس و با مشارکت دهها هزار نهاد آموزش عالی جمع آوری می شود و شامل امتیازهای مربوط به داده های ۱۶.۴ میلیون مقاله دانشگاهی به همراه آرا و نظرات بیش از ۱۵۱ هزار استا دانشگه و ۱۰۰ هزار کارفرما در سراسر جهان است.
نظام رتبهبندی QS هر ساله بر اساس معیارهای مختلفی مانند شهرت دانشگاهی، تعداد مقالات پژوهشی و کیفیت آموزش، دانشگاهها را رتبهبندی میکند. نظام رتبهبندی qs به دانشجویان و محققان کمک میکند تا بهترین انتخابها را برای ادامه تحصیل و همکاریهای علمی انجام دهند.
معیار اصلی رتبه بندی دانشگاهها در qs شهرت علمی، تعداد دانشجویان بین المللی، تعداد نوبلآوران، کارآفرینان موفق، میزان همکاری با صنعت، کیفیت آموزش و پژوهش و … است.
فهرست 100 دانشگاه برتر جهان در سال 2025 از دانشگاه های عربی خالی است و دانشگاه نفت و معادن عربستان اولین دانشگاه عربی در این لیست است که شامل 1500 دانشگاه در سراسر کشورهای مختلف جهان می شود که رتبه ۱۰۱ را به دست آورده است. این رتبه، رتبه خوبی این دانشگه است که سال گذشته در رتبه ۱۴۳ قرار داشت. این دانشگاه نخستین دانشگاه عربی در رتبه بندی بهترین دانشگاههای جهان در سال ۲۰۲۵ است. این فهرست شامل موارد زیر می شود:
دانشگاه نفت و معدن عربستان و بهترین دانشگاه در بین کشورها عربیدانشگاه نفت و معدن ملک فهد عربستان
رتبه بین المللی: ۱۰۱
رتبه عربی: ۱
کشور: عربستان
دانشگاه قطر در دوحه دومین دانشگاه برتر عربی در رتبه بندی های جهانیدانشگاه قطر
رتبه جهانی: ۱۲۲
رتبه در بین کشورهای عربی: ۲
کشور: قطر
دانشگاه ملک عبدالعزیز
رتبه جهانی: ۱۴۹
رتبه در بین کشورهای عربی: ۳
کشور: عربستان سعودی
دانشگاه حمد بن خلیفه
رتبه جهانی: ۱۸۳
رتبه در بین کشورهای عربی: ۴
کشور: قطر
دانشگاه ملک سعود
رتبه جهانی: ۲۰۰
رتبه در بین کشورهای عربی: ۵
کشور: عربستان سعودی
دانشگاه خلیفه در ابوظبی در رتبه ششم دانشگاههایی عربیدانشگاه خلیفه
رتبه جهانی: ۲۰۲
رتبه در بین کشورهای عربی: ۶
کشور: امارات متحده عربی
دانشگاه امارات متحده عربی
رتبه جهانی: ۲۶۱
رتبه در بین کشورهای عربی: ۷
کشور: امارات
دانشگاه قاهره
رتبه جهانی: ۳۵۰
رتبه در بین کشورهای عربی: ۸
کشور: مصر
نزاع ها و درگیری ها، آموزش را در بسیاری از کشورهای عربی با مشکل مواجه کرده استمتن خبر در الجزیره