جوان آنلاین: مالیات بر واحد‌های مسکونی گران‌قیمت که به عنوان یکی از انواع مالیات بر ثروت در بیشتر نقاط دنیا دریافت می‌شود، نتایج ارزشمندی، چون کنترل سوداگری و دلالی و کاهش آن، تنظیم قیمت مسکن در بازار، ایجاد درآمد برای دولت و کاهش اختلاف طبقاتی را به دنبال داشته و محرک اجرای عدالت اقتصادی عنوان شده است. در کشور ما اجرای این نوع مالیات در سال ۱۴۰۰ آغاز شد و دریافت آن در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ مورد تأکید قرار گرفت. براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، خانه‌هایی که ارزش آنها با به حساب آوردن عرصه و اعیان بیش از ۳۵‌میلیارد تومان باشد، خانه لوکس به شمار می‌رود و مالک آن باید مالیات مربوط را پرداخت کند. 
رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور در این خصوص در شهریورماه سال ۱۴۰۲ از شناسایی ۱۱۰‌هزار خانه لوکس فقط در شهر تهران خبر داده و گفته بود برای شناسایی واحد‌های مسکونی گران‌قیمت و باغ‌ویلا‌ها از فناوری هوش مصنوعی شرکت‌های دانش‌بنیان نیز بهره گرفته شده است. 
 
طبق آخرین آمار و اطلاعات سازمان امور مالیاتی کشور، درآمد وصولی حاصل از مالیات بر واحد‌های مسکونی گران‌قیمت در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۳۷‌میلیون تومان بوده است که رشد ۴۵۷‌درصدی را نسبت به مدت مشابه در سال قبل نشان می‌دهد، این در حالی است که در قانون بودجه برای همان سال رقم ۷۰۰‌میلیارد تومان مصوب شده که بیانگر ۰۲/۰‌درصد تحقق نسبت به بودجه مصوب سال ۱۴۰۰ است. 
میزان مالیات خانه‌های لوکس در سال ۱۴۰۰ رقم بسیار پایینی را نشان می‌دهد که با توجه به اولین سال‌های اجرای این پایه مالیاتی چندان هم عجیب و غیرعادی نیست. 
می‌توان گفت سهم این پایه مالیاتی از مجموع هر یک از انواع مالیات ۰۰۰۰۷/۰‌درصد و از جمع مالیات‌های مستقیم و کالا‌ها و خدمات ۰۰۰۰۴/۰‌درصد است. 
درآمد وصولی حاصل از مالیات بر واحد‌های مسکونی گران‌قیمت در سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۶‌میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۹‌هزار‌درصدی را نشان می‌دهد، این در حالی است که در قانون بودجه برای همان سال درآمد ۷۰۰‌میلیاردی مصوب و تنها ۴‌درصد بودجه مصوب محقق شده است. همچنین سهم این پایه مالیاتی از مجموع هر یک از انواع مالیات ۰۱/۰‌درصد و از جمع مالیات‌های مستقیم و کالا‌ها و خدمات ۰۰۶/۰‌درصد است. 
در سال ۱۴۰۲ درآمد وصولی حاصل از مالیات بر واحد‌های مسکونی گران‌قیمت (با احتساب عرصه و عیان) بیش از ۱۰۲‌میلیارد تومان بوده است که با وجود رشد ۲۸۲‌درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته همچنان رقم پایینی محسوب می‌شود. این رقم بیانگر ۱۵‌درصد تحقق نسبت به بودجه مصوب سال ۱۴۰۲ با میزان نزدیک به ۷۰۰‌میلیارد تومان است و می‌توان گفت سهم این پایه مالیاتی از مجموع هر یک از انواع مالیات ۰۲/۰‌درصد و از جمع مالیات‌های مستقیم و کالا‌ها و خدمات ۰۱۳/۰‌درصد است. 
وصول مالیات مربوط به املاک مسکونی گران‌قیمت و باغ‌ویلا‌ها در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ در حالی صورت گرفته است که در سال ۱۴۰۰ خانه‌هایی به ارزش بیش از ۱۰‌میلیارد تومان، در سال ۱۴۰۱ عدد ۱۵‌میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۲ عدد ۲۰‌میلیارد تومان به بالا مشمول این مالیات می‌شدند. این میزان در سال ۱۴۰۳ به ۳۵‌میلیارد تومان رسیده است. به این ترتیب برای حدود ۱۸۸‌هزار واحد مسکونی گران‏قیمت شناسایی شده طی سه سال گذشته، ۶‌هزار‌میلیارد تومان مالیات تعیین شده که مطالبات آنها در حال انجام است. 
براساس آمار منتشره تاکنون از ۶‌هزار‌میلیارد تومان مالیات مطالبه شده از واحد‌های مسکونی گران‌قیمت، حدود ۱۳۰‌میلیارد تومان مالیات وصول شده است. همچنین در حوزه خانه‌های گران‏قیمت که از سال ۱۴۰۰ مصوب و عملیاتی شده است در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۲‌هزارو۳۳۳ واحد مسکونی، در سال۱۴۰۱ تعداد ۴۰‌هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی و در سال۱۴۰۲ تعداد ۱۳۵‌هزار و ۵۰۹ واحد مسکونی گران‏قیمت مشمول صدور برگ تشخیص مالیاتی شده‌اند. 
با توجه به جدید بودن این پایه مالیاتی و شروع دریافت آن در سال‌های اخیر، میزان درآمد‌های مالیاتی حاصل از اجرای این نوع مالیات هنوز تا رسیدن به سطح مطلوب فاصله بسیار دارد. انتظار می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور و با ایجاد و ارتقای بانک‌های اطلاعاتی قدرتمندتر، کاراتر و افزایش بهره‌گیری از داده‌های هوش مصنوعی بتوان این فاصله را تا جایگاه مطلوب و ایده‌آل کمتر و کمتر کرد. ارتقای فرهنگ پرداخت این نوع مالیات و تبیین ضرورت دریافت آن از بخش نه چندان بزرگی از جامعه نیز در کنار توسعه بانک‌های اطلاعاتی ضروری است چراکه به نظر می‌رسد هنوز شهروندان با ماهیت این نوع مالیات مأنوس نیستند و به همین جهت، سطح پذیرش ایشان در قبال این نوع مالیات پایین و مقاومت آنها نسبت به پرداخت آن هنوز بالا ارزیابی می‌شود.