به گزارش خبرگزاری خبرگزاری خبرآنلاین، نشست «وفاق ملی در ترازوی نقد و بررسی؛ بسترهای حقوقی، الزامات سیاسی» از سوی گروه علوم سیاسی و انجمن حقوق شناسی و خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

در این نشست که به مناسبت روز قانون اساسی و بررسی شعار وفاق ملی دولت پزشکیان برگزار شده بود، صادق زیباکلام فعال سیاسی اصلاح طلب و استاد دانشگاه تهران، بیژن عباسی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و معاون اجرای قانون اساسی معاونت حقوقی ریاست جمهوری، ابوالفضل دلاوری عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی حضور داشتند.

زیباکلام و دلاوری دیر آمدند

مینو خالقی، فعال سیاسی اصلاح طلب نیز به عنوان دبیر نشست حضور داشت. جلسه در حالی با ۱۰ دقیقه تاخیر آغاز شد که صادق زیباکلام و ابوالفضل دلاوری هنوز نرسیده بودند. «باری اگر روزی کسی از من بپرسد/ «چندی که در روی زمین بودی چه کردی»؟/ من، می گشایم... پیش رویش دفترم را/ گریان و خندان، بر می افرازم سرم را آنگاه،میگویم که: بذری «نوفشانده» ست» این بخشی از شعر فریدون مشیری است که مینو خالقی جلسه را با آن شروع کرد. 

سپس بیژن عباسی، معاون اجرای قانون اساسی معاونت حقوقی ریاست جمهوری در غیاب دلاوری و زیباکلام به بررسی وفاق ملی در قانون اساسی پرداخت. او با خواندن بخش هایی از قانون اساسی تاکید داشت که وفاق به معنی برابری و وحدت است و در قانون به آن اشاره شده است. 

او با طرح این پرسش ها که آیا وفاق ملی، جنبه سیاسی و شعاری دارد؟ آیا مربوط به این دولت است و در دولت های دیگر نباید باشد؟ بیان کرد که ما همه انسان هستیم و باید با هم برادر باشیم. 

عباسی همچنین گریزی هم به قانون کشور فرانسه زد و گفت که شعار دوم فرانسه هم آزادی و برابری و برادری است.

وی همچنین با اشاره به ایجاد احساسات تبعیض در کشور گفت: شما وقتی کسی را در اداره امور کشور مشارکت ندهید و حقوق و امتیازاتی را که برای همه اعضای جامعه در نظر گرفته شده، برای بخشی در نظر نگیرید؛ احساس تبعیض و احساس شهروند درجه ۲ خواهد داشت. همان جا مشکل برای جامعه ایجاد می شود و آثار سویی را در پی خواهد داشت. 

در همین هنگام صادق زیباکلام وارد جلسه شد و علت تاخیر خود را جلسه دفاع یک دانشجو درباره سینمای موج نو عنوان کرد.

ماجرای شکایت از منشور حقوق بشر

عباسی در ادامه اظهارات خود گفت: من خیلی نباید درباره وحدت و برادری حرف بزنم، این تعاریف پذیرفته شده و اظهر من الشمس است. مبانی نظام حقوقی ما هستند و باید آنان را پذیرفت. ابعاد وفاق ملی هم بعد داخلی دارد و هم در سیاست خارجی کشور و بعد بین المللی دارد. بند ۱۵ اصل ۳ قانون اساسی را نگاه کنید، درباره تکلیف دولت سخن گفته و یکی از تکالیفی که بر دوش دولت می گذارد توسعه و تحکیم برادری اسلامی و تعامل عمومی بین مردم است. 

وی ادامه داد: در بند ۱۶ اصل ۳ نیز درباره تنظیم سیاست خارجی کشور و تعهد برادرانه سخن گفته است. در مرحله سوم، حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان نیز سخن گفته است. اصل ۱۵۴ قانون اساسی می گوید جمهوری اسلامی ایران سعادت کل انسان را در جامعه بشریت آرمان خود می داند و استقلال و آزادی را حق همه مردم جهان می شناسد. ضمن عدم برخورداری از دخالت در امور کشورهای دیگر، از مبارزه حق طلبانه از مستضعفان حمایت می کند. 

وی با اشاره به شکایت از منشور حقوق بشر که در سال ۹۵ ابلاغ شده و لازم الاجرا است، تاکید کرد: یعنی یک نفر پیدا شد که از این منشور شکایت کرد و دیوان عدالت اداری درباره آن گفت که تایید شده و به عنوان مبانی حقوق پذیرفته شده است.

بهتر است یکبار قانون اساسی را از رو بخوانید

در ادامه مینو خالقی، دبیر این نشست با اشاره به قانون مشروطه گفت: ما در سالروز گرامی داشت قانون اساسی هستیم و باید سری به ۱۱۸ سال گذشته سری بزنیم که مشروطه خواهان پس از تلاش بسیار توانستند آن را به امضای مظفرالدین شاه قاجار برسانند. مشروطه خواهان برای این نظام نامه تعجیل داشتند و بخش اساسی حقوق ملت در قانون جا ماند. از آن تاریخ ۱۱۸ سال گذشت و قانونی که در اختیار ما است، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. 

وی با طرح این پرسش که به راستی قانون اساسی برای چیست؟ گفت: در حال حاضر ما قانون اساسی داریم که هم روابط میان قوه ای را مشخص کرده است و هم حقوق ملت را. من اگر در چهارچوب قانون اساسی سخن بگویم، ابتدا بحث وفاق ملی را ساحت میان قوه ای باید بررسی کنیم. یعنی ابتدا، میان قوا وفاق وجود دارد یا خیر، در قانون اساسی شایسته درباره ارتباط میان قوا برنامه ریزی می شود یا خیر. 

این فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: بحث اول، اصل ۵۷ در قانون اساسی و استقلال قوا مد نظر است. مانند آنکه اخیرا در نوشته حقوقدانان مشاهده می کردیم که نمایندگان مجلس در انتخاب استانداران دخالت نکنند و برای نشاندن گزینه مد نظر خود تهدید کنند.

او با اشاره به اصول ۸۷ تا ۸۹ قانون اساسی درباره نظارت قوه مقننه بر قوه مجریه اشاره کرد و گفت که در این اصول به همکاری میان قوا در مباحثی چون رأی اعتماد اشاره شده است. همچنین در اصل ۱۱۳ قانون اساسی به نقش نظارت قوه مجریه بر قوه مقننه اشاره شده است که تفسیر چند سال گذشته شورای نگهبان بر این اصل، آن را ابتر کرد.  

خالقی بنیاد وفاق را یک قرار داد دانست و گفت که این وفاق ملی یک قرار داد میان دولت و مردم است. 

وی با اشاره به اظهارات سخنگوی دولت درباره برگزاری تجمع از سوی مخالفان فیلترینگ گفت: شما که نمی تواند اصل ۲۷ قانون اساسی را معطل کنید. بهتر است یکبار قانون اساسی را از رو بخوانید. 

مفهوم  وفاق ملی از ادبیات سیاسی ما خارج بود 

ابوالفضل دلاوری، سخنران دیگری بود که اظهارات خود را با این شعر از حافظ آغاز کرد؛ «حُسْنَت بِه اتِّفاقِ مَلاحَت جهان گرفت/ آری، بِه اِتِّفاق، جهان می‌توان گرفت»

وی گفت: بحث وفاق ملی چندی است که مطرح شده و از همان روزی که این واژه از زبان آقای پزشکیان مطرح شد، آن را به فال نیک گرفتیم. بنده به شدت از همان روزهای اول از آن حمایت کردم و این مفهوم از ادبیات سیاسی ما خارج بود. 

دلاوری گفت: ما قبلا مفهوم وجه المصالحه را شنیده بودیم اما کشور را قربانی وجه المنازعه کردیم. سیاست تنازعی داشتیم و کلمه حل منازعه و وفاق به معنای سیاسی نداشتیم . نیروهای سیاسی بیایند و هم سوتر شوند، کارهای هم را خنثی نکنند و پروژه های هم دیگر را هوا نکنند. کاری که در این ۴۵ سال انجام شده است، یعنی از همان روزهای روی کار آمدن دولت موقت تا به الآن.     

این استاد دانشگاه گفت: باید قدر این نعمت را دانست و سعی کردیم کنار رئیس جمهوری قرار بگریم تا ببینیم این نشان از یک تحول دارید یا یک وفاق معمولی است. رویدادهای بعد نشان داد که یک ضرورت است. بخشی از همان نیروهایی که تا قبل از روی کار آمدن رئیس جمهوری کارشان منازعه بود، به این نتیجه رسیدند که سیاست تنازعی کارساز نیست. 

وی بیان کرد: ادامه سیاست تنازعی یعنی بر باد رفتن همه مسائل، ما در آستانه این وضعیت بودیم که این کلمه از زبان رئیس جمهوری درآمد. محاصره اقتصادی و امنیتی جنگ و شکاف وحشتناک مردم و دولت ایجاد شده بود.  

کنایه زیباکلام به حضور پایداری ها در دولت

صادق زیباکلام، فعال سیاسی اصلاح طلب، آخرین سخنران این نشست بود، او در آغاز سخنان خود خطاب به دلاوری گفت: امیدوارم این جمله را شما نشنوید ولی حقوقی ها آدم حسابی تر از سیاسی ها هستند. 

او همچنین با اشاره به قانون اساسی بیان کرد که در این ۴۵ سال گذشته کسی به قانون اساسی مراجعه نکرده و حتی آن را نخوانده است. قانون اساسی ما یک خالی بزرگ است و هیچ مسئله ای را نمی توان بر اساس آن ساماندهی کرد. 

وی با اشاره به تصمیم ترامپ برای ممنوعیت مهاجرت ایرانی ها و برخی از کشورها به آمریکا گفت: یک قاضی فدرال به ترامپ گفت که حق اینکار را ندارید اما در ۴۵ سال گذشته، چندبار اتفاق افتاده مسئولان به واسطه مشکلات رخ داده به قانون اساسی مراجعه کردند؟ صفر بار و این قانون به درد لای جرز دیوار می خورد. 

این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به حضور پایداریچی ها و تندروها در دولت پزشکیان گفت: به معجزه هزار سوم درود می‌فرستم چرا که جلوی مجلس ایستاد. او حتی نگذاشت مجلسی ها یک بخشدار را تحمیل کنند. البته به معنی این نیست که افرادی را که بر سر کار گذاشت،خوب بودند ولی به مجلس اجازه دخالت نداد. 

زیباکلام با اشاره به جایگاه زن در قانون اساسی، گفت: «نیروی انسانی زن که در نظام طاغوتی در خدمت استثمار همه جانبه خارجی بود هویت اصلی و حقوق انسانی خود را باز می یابد و در این بازیابی طبیعی است که زنان به دلیل ستم بیشتری که از قبل متحمل شده اند ضرورت استیفای حقوق آنان بیشتر خواهد بود. خانواده واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان است و توافق عقیدتی و آرمانی در تشکیل خانواده که زمینه ساز اصلی حرکت تکاملی و رشد یابنده انسان است اصل اساسی بوده و فراهم کردن امکانات جهت نیل به این مقصود از وظایف حکومت اسلامی است.» این ها یک مشت حرف قشنگ است. 

وی با اشاره به ابلاغ قانون عفاف و حجاب در ۲۳ آذرماه گفت: چرا این قانون ابلاغ می شود چون در قانون اساسی، نکته ای برای آن نیست که بخواهید به آن مراجعه کنید.

۲۷۲۱۵