بسیاری از تحلیلگران، تغییر برق‌آسای تحولات به نفع مخالفان دولت مرکزی سوریه و پیشروی سریع تروریست‌ها در شهرهای مختلف را معلول عوامل مختلفی می‌دانند که از آن جمله می‌توان به حملات هوایی رژیم اسرائیل به پایگاه‌ها و مراکز مختلف و تضعیف مقاومت در سوریه، کاهش حمایت‌ها و ملاحظات روسیه در پشتیبانی هوایی از دولت مرکزی و حمایت همه‌جانبه ترکیه از گروه‌های تروریستی مسلح اشاره کرد. با فرض تداوم شرایط حاکم بر عرصه میدانی درگیری‌ها، باید شاهد سقوط حلب و پیشروی تروریست‌ها به سایر نقاط بود. اما باتوجه‌به اهمیت راهبردی سوریه برای ایران و روسیه، قاعدتاً همکاری و تقویت هماهنگی میان این دو کشور می‌تواند کفه معادلات را به نفع جریان مقاومت تغییر دهد. در چنین شرایطی، سنگ‌بنای راهبرد جمهوری اسلامی حمایت قاطع از سوریه است. مجتبی امانی سفیر ایران در لبنان در اظهارنظری درباره این موضوع گفته است: «در چند سال اخیر، آمریکا تسلیحات جدیدی به تروریست‌ها داده و مرزهای ترکیه برای آنان باز بوده است. اکنون ارتش سوریه با این گروه‌ها به‌صورت مستقیم درگیر است و تا حدودی موفق شده جلو آن‌ها را بگیرد. اگر آن‌ها فکر می‌کنند که می‌توانند در حلب وقایع اوایل دهه ۹۰ شمسی را تکرار کنند، اشتباه می‌کنند. دولت سوریه اکنون قوی‌تر و دولت روسیه نیز مصمم‌تر به دفاع از سوریه است. جبهه مقاومت و ایران نیز از دولت و ملت سوریه حمایت می‌کنند».
هدف؛ تجزیه سوریه به نفع رژیم صهیونیستی
در همین زمینه، حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت‌وگو با قدس بیان کرد: پس از شکست ارتش رژیم صهیونیستی در تسلط و تجزیه بخشی از جنوب لبنان و پذیرش قهری آتش‌بس، فاز جدید ناامنی‌ها در سوریه آغاز شد و آن به حرکت درآوردن هسته‌های خفته تروریستی در ادلب باهدف تجزیه سوریه است.
این کارشناس مسائل منطقه گفت: درواقع باتوجه‌به تجربه سال ۱۹۸۲ که ارتش رژیم صهیونیستی بخش‌هایی از لبنان را اشغال و مزدوران لبنانی را در کمربند امنیتی در جنوب لبنان مستقر کرد، اکنون نیز در حال عملیاتی ساختن همان طرح در سوریه هستند. آن‌ها درصددند با اشغال قنیطره و امتداد آن تا جنوب سوریه و درعا، گروهک‌های تروریستی را برای حمایت و حفظ امنیت این رژیم مستقر کنند. به‌تازگی تروریست‌ها با حمله به حلب، بخش‌هایی از آن را تصرف کردند و قصدشان این بود تا به‌سوی دمشق حرکت کنند؛ اما با همکاری ایران، روسیه و ارتش سوریه تعداد زیادی از تروریست‌ها در اطراف حلب به هلاکت رسیدند. شمار کشته‌های گروهک تروریستی تحریر الشام از ۶۰۰ نفر عبور کرده و این نشان می‌دهد ایران، روسیه و سوریه از قبل برنامه‌های اسرائیل را برای ایجاد ناامنی در سوریه رصد می‌کردند و نسبت به توطئه‌های رژیم صهیونیستی، آمریکا و ترکیه کاملاً باخبر بودند. به همین دلیل به نظر می‌رسد طرح توطئه‌گران ناکام خواهد ماند، اما بمباران‌ها و تقابل ارتش سوریه با تروریست‌ها کاملاً جدی است.
خطر سرایت درگیری به عراق و یمن
هانی‌زاده تصریح کرد: حضور گروهک‌های تروریستی در ادلب و درگیری‌هایی که آغاز کردند، حرکتی خطرناک در راستای سرنگونی دولت مرکزی سوریه است. ایران باید به‌طورجدی با همکاری روسیه و محور مقاومت علیه گروهک تروریستی تحریر الشام و سایر گروهک‌ها وارد عمل شود و شرایطی فراهم کند تا پیشروی تروریست‌ها از حلب به سمت دمشق ناکام بماند؛ چراکه سقوط دولت مرکزی به مفهوم متلاشی‌شدن محور مقاومت خواهد بود. درواقع، حفظ امنیت سوریه برای ایران، محور مقاومت و روسیه کاملاً راهبردی و مهم است. رژیم صهیونیستی درصدد است کل محور مقاومت را متلاشی کند، به همین دلیل بعد از لبنان اکنون به دنبال ناامنی در سوریه است. حتی ممکن است دامنه ناامنی‌ها و اقدامات تروریستی را به عراق و یمن هم گسترش دهند تا تمام محور مقاومت دستخوش آشفتگی و ناامنی شوند؛ بنابراین در چنین شرایطی به نظر می‌رسد ایران باید با هوشمندی بالا و همچنین با دیپلماسی فعال و رایزنی با روسیه، عراق و یمن درصدد حفظ توازن قدرت به نفع جریان مقاومت باشد.
آغاز تحرکات تروریست‌ها در سوریه به‌محض آتش‌بس در لبنان معنادار است
جعفر قناد باشی نیز معتقد است تحرکاتی که تروریست‌های تحریرالشام در سوریه انجام دادند، نشانه روشن واماندگی و ناتوانی رژیم صهیونیستی بر ادامه اقدامات تروریستی در منطقه است. این کارشناس مسائل خاورمیانه عنوان کرد: چون توان و تمرکز اسرائیل برای ضربه‌زدن به مقاومت کاهش پیدا کرده، بنابراین مأموریت را به گروه‌های تروریستی محول کرده است. از سوی دیگر دشمنی ناتو و ترکیه که مجری اوامر او است، هنوز پایان نیافته و نباید مردم منطقه تصور کنند آمریکایی‌ها با برقراری آتش‌بس در جنوب لبنان به این دشمنی پایان داده‌اند، بلکه آن‌ها به‌صورت جدی درصدد ضربه‌زدن به حرکت‌های اسلامی و جریان‌های مقاومت هستند. دولت سوریه یکی از حلقه‌های کلیدی محور مقاومت است، به همین دلیل مخالفانش می‌خواهند آن را ساقط کنند و نظم منطقه را تغییر دهند.
قنادباشی افزود: تروریست‌ها می‌خواهند به مناطق نفتی سوریه و نقاط نفت‌خیز شمال عراق دسترسی پیدا کنند. همچنین انتخاب زمان حمله توسط تروریست‌ها نیز قابل‌توجه است. به‌محض اینکه جنگ لبنان خاتمه یافت، تروریست‌ها حملات و تجاوزات خود را آغاز کردند و این نشان می‌دهد تحرکات خود را در امتداد اقدامات رژیم صهیونیستی دنبال می‌کنند.
این کارشناس مسائل منطقه بیان کرد: مسئله دیگر اینکه، تروریست‌ها و حامیان آن‌ها فرصت کوتاهی تا پایان دوران ریاست‌جمهوری بایدن دارند و طبیعتاً با روی کار آمدن ترامپ شرایط منطقه‌ای تغییر خواهد کرد. درنتیجه درصددند از این فرصت محدود در جهت اهداف کلان خود استفاده کنند، زیرا گرچه ترامپ حامی جدی صهیونیست‌ها محسوب می‌شود؛ اما راهبردهایی که او دنبال می‌کند هیچ زمینه‌ای برای تداوم فعالیت تروریست‌ها و حضور بیشتر آمریکا پدید نمی‌آورد. زیرا ترامپ معتقد است آمریکا نباید تا این اندازه در خاورمیانه دچار مشکلات شود و هزینه سنگین حضور در منطقه را به دوش بکشد. از سوی دیگر یکی از اهداف مهم تحرکات تروریستی در سوریه، تضعیف یا پایان‌دادن به حضور منطقه‌ای ایران است. درواقع دنیای غرب و آمران و حامیان گروه‌های تروریستی درصددند ارکان دفاعی ایران را حذف کنند. سامانه‌های دفاعی ما بر اساس نظریه امنیت دسته‌جمعی طراحی شده و پیمان‌های دسته‌جمعی یکی از پیشرفته‌ترین ابزارهای دفاع از مرزهای کشور است. ما از طریق محور مقاومت در حال حراست از مرزهای ملی هستیم. باتوجه‌به اینکه دشمنان نتوانستند به اهداف خود در ارتباط با ایران و جریان‌های مقاومت دست یابند، بنابراین تلاش می‌کنند با این‌گونه اقدامات حضور ایران در سوریه را کاهش دهند. اکنون غرب این توهم را دارد که حزب‌الله تضعیف شده و درنتیجه می‌توان حوزه نفوذ ایران را کاهش داد، درحالی‌که ما همچنان قدرتمندتر از گذشته حضور داریم و همکاری با دولت سوریه و ثبات آفرینی در منطقه را دنبال خواهیم کرد.
خبرنگار: مینا افرازه