جمهوریت–او روز چهارشنبه، ۷ آذر در نشست بررسی بودجه، وضعیت فروش نفت ایران به چین در وضعیت تحریم‌ها را مشابه تله استعماری قرن نوزدهم خواند و افزود: «اکنون ۹۲ درصد نفت‌مان را به چین می‌فرستیم، در حالی‌که ما در گذشته دست‌کم سبدی متنوع با ۱۰ مشتری، آن هم با سقف بیش از دو میلیون بشکه در روز داشتیم. ۹۲ درصد فروش نفت به چین با حدود ۳۰ درصد تخفیف و هزینه‌های دیگر مواجه است. درباره نحوه دریافت مبلغ فروش نفت هم ما تعیین‌کننده نیستیم و چین می‌گوید مثلا اتوبوس برقی با این مبلغی که من می‌گویم ببرید. شهرداری تهران هم با افتخار می‌گوید من برایتان اتوبوس برقی آوردم.»
رقم‌های مختلف تخفیفی نفت ایران به چین
حمید حسینی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در ماه آبان امسال به تجارت نیوز گفت که تخفیف مستقیم نفت حدود ۳ دلار در هر بشکه نفت خام برآورد می‌شود که این میزان به معنای ۱۳۵ میلیون دلار تخفیف ماهانه به چین است.
در همان زمان رویترز گزارش داده بود که تداوم تنش در خاورمیانه و کاهش صادرات نفت باعث افزایش بهای نفت خام ایران شده است، به طوری که میزان تخفیف نفت ایران به چین به کمترین میزان در ۵ سال اخیر رسیده و با ۳.۸ و ۳ دلار تخفیف در هر بشکه معامله شده است، در حالی‌که پیش از این، میزان تخفیف نفت خام ایران در هر بشکه ۵ یا ۶ دلار و در مواردی تخفیفی دو رقمی داشت.
مجید انصاری، عضو «مجمع تشخیص مصلحت نظام» در تیر ماه امسال گفت که میزان تخفیف نفت ایران به چین به ۱۵ تا ۳۰ دلار در هر بشکه رسیده است. او افزود: «روزانه حداقل ۲۶ میلیون دلار از پول مردم ایران به خریداران انحصاری نفت تخفیف داده می‌شود.» براساس این برآورد میزان تخفیف ماهیانه نفت ایران به چین حدود ۷۸۰ میلیون دلار بوده است.
به گفته او، «وقتی سوال می‌کنیم نفت را با چه قیمتی می‌فروشند؛ می‌گویند اینها محرمانه است، پول به کدام حساب واریز می‌شود؟ می‌گویند آمریکا بانک را تحریم کرده اما پول‌ها برمی‌گردد. از چه طریقی برمی‌گردد؟ می‌گویند: صرافی‌ها؛ صرافی‌ها متعلق به چه کسانی است؟ محرمانه است. بخش عمده پول کجاست؟ همه در یک کشور است. آن کشور پول را می‌دهد؟ خیر، فقط می‌توانیم کالا وارد کنیم. کالا را چه کسی وارد می‌کند؟ بازهم نمی‌گویند.»
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در نشست ۵ آذر این در مجلس درباره ناترازی انرژی در ایران و مشکلات این حوزه گفت: در گذشته «وقتی دشمنانمان، کشور را تهدید می‌کردند ما می‌گفتیم نفت خود را به روی شما می‌بندیم و این اهرم تهدید کشور بود، اما امروز کدام نفت را می‌بندیم و چه اهرمی داریم؟»
بلومبرگ در هفته گذشته گزارش داد که ایران در ۹ ماه اول امسال دست‌کم ۲۰ میلیارد دلار از فروش نفت به چین درآمد داشته است، اما در مدارک رسمی چین، حتی واردات یک قطره نفت ایران ثبت نشده است. نفت تحریم شده ایران از طریق مجموعه کشتی‌هایی موسوم به ناوگان تاریک از مسیر مالزی و با برچسب نفت مالزی به چین منتقل می‌شود.
پیش از این، محمود نبویان، نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در زمانی که بحث امضای قرارداد ۲۵ ساله با چین انجام شده بود، گفت که در این قرارداد علاوه بر امتیازاتی که پکن از تهران گرفته است، قرار شده است که در این مدت نیز از ایران نفت بخرد.
بیشتر بخوانید:
- نگران روابط روسیه با ایران، چین و کره شمالی هستیم
- تعجب چینی‌ها از فناوری ساخت مسکن در ایران
- دلیل اجرایی نشدن توافق ۲۵ ساله ایران و چین از زبان سفیر سابق ایران در پکن