فیلم بابادوک (The Babadook) داستان ترسناک پسربچه‌ای را روایت می‌کند که عمیقا باور دارد یک روح شیطانی در خانه‌شان زندگی می‌کند. وقتی رفتار پسر غیرقابل کنترل و عجیب می‌شود، مادرش متوجه می‌شود که یک چیزی این وسط درست نیست.

بابادوک یک فیلم ترسناک آزاردهنده است که با نفوذ به عمق روان انسان ثابت می‌کند که گاهی اوقات، ما خودمان ترسناک‌ترین هیولاها هستیم. پایان ترسناک بابادوک به خاطر ابهام و استفاده درست از تصاویر ترسناک شهرت دارد.

اهمیت و تاثیر فیلم بابادوک در این است که با وجود ریشه در ژانر وحشت، هیولاها یا ارواح مشخصی که از یک داستان درباره خانه جن‌زده انتظار می‌رود وجود ندارند. در عوض، داستان به طور عمده استعاری است و بر تروما، ترس، فقدان و افرادی که تحت تاثیر این موضوعات قرار می‌گیرند متمرکز است.

این یکی از ترسناک‌ترین فیلم‌های ژانر وحشت درباره غم و اندوه است که تاکنون ساخته شده و روایت استعاری آن به راحتی در جاهای دیگر یافت نمی‌شود. خوشبختانه چند فیلم ترسناک شبیه بابادوک وجود دارد که می‌تواند برای طرفداران این اثر جذاب باشد.

10. نوسیبو (Nocebo)

• محصول : 2022
• کارگردان : لورکان فینگان
• بازیگران : اوا گرین، مارک استرانگ، چای فوناسیر
• امتیاز راتن تومیتوز: 74 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 5.8 از 10

فیلم نوسیبو زندگی یک طراح مد را دنبال می‌کند که به یک بیماری مرموز مبتلا می‌شود که پزشکان و متخصصان قادر به شناسایی آن نیستند. در عوض، یک زن پرستار فیلیپینی از درمان‌های بومی خود استفاده می‌کند تا به ریشه بیماری برسد. این فیلم ترسناک شبیه بابادوک هیچ هیولا یا روح خاصی را نشان نمی‌دهد، بلکه بر روی حضوری مرموز و ناشناس تمرکز دارد که زندگی روزمره شخصیت‌ها را به کابوس بدل کرده است. 

ترکیبی واضح از وحشت روانی و فیزیکی در نوسیبو زمانی به اوج خود می‌رسد که بیماری زن به‌عنوان یک استعاره تاریک عمل می‌کند و از طریق درد و رنج واقعی شخصیت‌های فیلم مورد بررسی قرار می‌گیرد. داستان از ابتدا تا انتها جذاب و دلهره‌آور است و مخاطب را به درون راز خود می‌کشاند و آن‌ها را در یک احساس کاذب ناامنی فرو می‌برد.

9. اسکینامارینک (Skinamarink)

• محصول : 2023
• کارگردان : کایل ادوارد بال
• بازیگران : لوکاس پاول، دالی رز تترو، راس پاول
• امتیاز راتن تومیتوز: 73 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 4.7 از 10

اسکینامارینک بدون شک یکی از بحث‌برانگیزترین فیلم‌های دهه گذشته است که رویکردی بسیار غیرمتعارف به قصه‌گویی دارد که عمدا صبر مخاطب را آزمایش و سپس با فیلمسازی غنی و اتمسفریک آن را جبران می‌کند. داستان دو کودک را دنبال می‌کند که در نیمه شب از خواب بیدار و متوجه می‌شوند که والدینشان ناپدید شده‌اند. پنجره‌ها و درهای خانه‌شان ناپدید شده‌اند و تنها نور ساختمان از تلویزیون‌های روشن آن‌ها می‌آید.

اسکینامارینک با استفاده از به موقع ترساندن و ایجاد تنش تدریجی و نفوذ زیر پوست مخاطب، جوّی ترسناک ایجاد می‌کند که حتی برای یک ثانیه هم از بین نمی‌رود. این فیلم به خاطر سرعت کمش مورد انتقاد قرار گرفت، زیرا تقریبا هیچ اتفاقی در آن رخ نمی‌دهد، به جز حرکت تدریجی کودکان در اطراف خانه.

اما این دقیقا هدف فیلم است. قاب‌بندی غیرمعمول و انتخاب‌های عجیب کارگردانی همگی به گیرایی و جذابیت اسکینامارینک کمک می‌کنند که به اندازه بابادوک ترسناک و دلهره‌آور است.

8. تاریک و شرور (The Dark and the Wicked)

• محصول : 2020
• کارگردان : برایان برتینو
• بازیگران : مارین ایرلند، مایکل ابوت جونیور، زاندر برکلی
• امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.1 از 10

تاریک و سرور مثل بابادوک آغاز می‌شود اما هرکدام مسیر متفاوتی را در روایت داستانشان طی می‌کنند. در این فیلم، یک خواهر و برادر کابوس‌هایی به روشنی روز می‌بینند که آن‌ها را متقاعد می‌کند که یک نیروی شیطانی خانه‌شان را تصرف کرده است. تاریک و شرور بسیاری از موضوعات مشابه بابادوک را بررسی می‌کند، یعنی قدرت بی‌نظیر غم و اندوه، اما از منظری فراطبیعی‌تر و ترسناک‌تر.

موجود شیطانی فیلم تاریک و شرور بسیار واقعی‌تر و آشکارتر از شرور مبهم فیلم بابادوک است، اما هر کدام به روشی متفاوت سیاهی وجود خود را نمایان می‌کنند. در حالی که وقایع مرموز فیلم بابادوک امکان تفسیرهای متعدد را فراهم و به آرامی به ایجاد ترس کمک می‌کند، این فیلم بیشتر یک کابوس ترسناک است که از همان ابتدا بذر وحشت را در دل مخاطب می‌کارد. در هر صحنه تصاویر تیره و ترسناک زیادی وجود دارد و کارگردانی برتینو واقعا از این مفهوم نهایت استفاده را می‌کند.

7. فرار کن خرگوش فرار کن (Run Rabbit Run)

• محصول : 2023
• کارگردان : داینا رید
• بازیگران : سارا اسنوک، لیلی لاتوره، دیمون هریمن
• امتیاز راتن تومیتوز: 38 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 5 از 10

فرار کن خرگوش فرار کن یک فیلم ترسناک استرالیایی است که با داستان مهیج زندگی‌های گذشته و خاطرات شکسته خود مخاطبان را به وحشت می‌اندازد. داستان یک پزشک باروری را دنبال می‌کند که متوجه رفتار عجیب فرزند خردسالش می‌شود که ادعا می‌کند خاطراتی از زندگی قبلی خود دارد.

این ادعا همه نوع شر را وارد زندگی روزمره خانواده می‌کند. چیزی که به‌عنوان یک تریلر روانشناسی ساده شروع می‌شود، با واضح‌تر شدن خاطرات کودک، به سرعت تبدیل به یک وحشت غم‌انگیز می‌شود و به فیلم سرعتی تصاعدی می‌دهد تا فرصت نفس کشیدن را از مخاطب بگیرد.

فرار کن خرگوش فرار کن از نظر انتقادی عالی عمل نکرد، اما هنوز جنبه‌هایی از داستان وجود دارد که باید آن‌ها را ستود. دستکاری لحن و فضا توسط رید عالی است و او دقیقا می‌داند که کدام قسمت‌های این داستان آن را بسیار ترسناک می‌کند و با افزایش سرعت فیلم، تاثیرشان را دو چندان می‌کند. برخی از عناصر ترسناک فیلم کمی ضعیف هستند، اما پیام کلی آسیب‌های خانوادگی و نسلی به شدت در این روایت هیجان‌انگیز تنیده شده است.

6. مردان (Men)

• محصول : 2022
• کارگردان : الکس گارلند
• بازیگران : جسی باکلی، روری کینیار، گیل رنکین
• امتیاز راتن تویمتوز: 69 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6 از 10

الکس گارلند بیشتر برای پروژه‌های علمی-تخیلی خود مانند اکس ماکینا (Ex Machina) و نابودی (Annihilation) شناخته می شود. اما فیلم مردان، تمایل عمیق کارگردان به ژانر وحشت را نشان می‌دهد که یکی از ترسناک‌ترین و آزاردهنده‌ترین داستان‌های آن سال را می‌سازد. این فیلم درباره زن جوانی است که در پی یک تراژدی بزرگ به حومه‌های انگلیس سفر می‌کند، اما مردان شهر به زودی او را آزار می‌دهند و تعطیلات ایده‌آل او را به یک کابوس در بیداری تبدیل می‌کنند.

چیزی که در مورد مردان بسیار تاثیرگذار است، توانایی گارلند برای ورود به ذهن این زن جوان است و باعث می‌شود مخاطب در هر لحظه دقیقا متوجه شود که او چه احساسی دارد. برخی از تفسیرهای مربوط به آزار زنان و مردانگی مسموم در فیلم کمی بی‌معنا است، اما تصاویر سورئالیستی و مجموعه‌های خلاقانه کافی وجود دارد تا فیلم مردان را به‌عنوان اثری ترسناک در حد بابادوک معرفی کند.

5. تعقیب می‌کند (It Follows)

• محصول : 2015
• کارگردان : دیوید رابرت میچل
• بازیگران : کایر گیلکریست، مایکا مونرو، دنیل زوواتو
• امتیاز راتن تومیتوز: 95 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10

در فیلم دنبال می‌کند، یک دانش‌آموز دبیرستانی پس از یک رابطه جنسی غیرمنتظره، خود را قربانی یک نفرین مخرب می‌بیند. در حالی که روح شیطانی دائما او را تعقیب می‌کند، زن جوان نقشه‌ای می‌ریزد تا آن را از خودش جدا کند. این فیلم ترسناک شبیه بابادوک با داستانی مبهم و چیزی که وجود ندارد پیش می‌رود. در بیشتر موارد، مخاطب به اندازه شخصیت‌ها اطلاعات کمی درباره این موجود دارد. این در ابتدا یک داستان گیج‌کننده بوجود می‌آورد، اما در ترسناک‌تر کردن همه چیز بسیار موثر است.

دنبال می‌کند پایانی ترسناک دارد که فیلم را به سمت سبکی استعاری‌تر از قصه‌گویی، بسیار شبیه به بابادوک، سوق می‌دهد. تئوری‌های بی‌شماری در مورد موضوع این فیلم وجود دارد؛ تروما، بیماری ژنتیکی و حتی بیماری‌های مقاربتی. حقیقت این است که فیلم دنبال می‌کند به اندازه نفرینی که به تصویر می‌کشد اسرارآمیز و ناشناخته است.

4. ملاقات (The Visit)

• محصول : 2015
• کارگردان : ام نایت شیامالان
• بازیگران : کاترین هان، اد اوکسنبولد، پیتر مک‌رابی
• امتیاز راتن تومیتوز: 68 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم : 6.3 از 10

ملاقات یک فیلم بسیار متفاوت از بابادوک است، هم از نظر سبک و هم از نظر محتوا. با این حال، برخی شباهت‌های آشکاری وجود دارد. این فیلم دو کودک را دنبال می‌کند که برای اولین بار به دیدار پدربزرگ و مادربزرگ خود می‌روند و در خانه‌ی دور افتاده آن‌ها در میان ناکجاآباد اقامت می‌کنند. اما وقتی که میزبانان جدیدشان انتظارات آن‌ها را برآورده نمی‌کنند کودکان به زودی برای مادرشان دلتنگ می‌شوند.

فیلم ملاقات قصه‌گویی استعاری و ابهام عمدی که در بابادوک دیده می‌شود را ندارد، اما به همان اندازه جسورانه و ترسناک است. مانند بسیاری از بهترین فیلم‌های ام نایت شیامالان ریسک‌های بزرگ و پیچش‌های زیادی دارد. این عناصر در نهایت با بردن مخاطب به یک سفر هیجان‌انگیز که در طول دو پرده اول به آرامی پیش می‌رود، پوچی داستان را جبران می‌کنند.

3. طالع نحس (The Omen)

• محصول : 1976
• کارگردان : ریچارد دانر
• بازیگران : گریگوری پگ، لی رمیک، دیوید وانر
• امتیاز راتن تومیتوز: 85 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10

طالع نحس تقریبا 40 سال قبل از بابادوک ساخته شد و به راحتی می‌توان تاثیر آن را در بابادوک دید. هر دو فیلم بر روی کودکانی متمرکزند که ظاهرا اسیر طلسم‌های فراطبیعی شده‌اند، اما حقیقت هر موقعیت بسیار تاریک‌تر و غیرقابل پیش‌بینی‌تر از آن است که در ابتدا به نظر می‌رسد. با این حال در طالع نحس، کودک تجسم انسانی ضدمسیح است که پس از اینکه والدینش مخفیانه او را در بدو تولد تعویض می‌کنند، وارد خانواده می‌شود.

دلیل اینکه طالع نحس به‌عنوان یکی از ترسناک‌ترین فیلم‌ها در ژانر وحشت شناخته می‌شود این است که پر از تصاویر شیطانی و صحنه‌های دلهره‌آور است که به طور موثری زیر پوست مخاطب نفوذ می‌کند و تجربه‌ای بسیار ناخوشایند بوجود می‌آورد. مانند بابادوک دقیقا مشخص نیست که این داستان به کدام جهت می‌رود تا اینکه در پایان همه چیز برملا و وحشت واقعی آغاز می‌شود.

2. لبخند (Smile)

• محصول : 2022
• کارگردان : پارکر فین
• بازیگران : سوزی بیکن، جسی آشر، کایل گالنر
• امتیاز راتن تومیتوز: 79 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.5 از 10

از بسیاری جهات، فیلم لبخند مانند یک پاسخ مستقیم به بابادوک است. نه تنها داستان بسیار مشابهی دارد، بلکه به بسیاری از همان مضامین پایبند است. وقتی یک زن جوان تسخیر رویاهای یک هیولا می‌شود که هیچ کس دیگری نمی‌تواند آن را ببیند، تحقیقی را برای رهایی از این نفرین ظاهری آغاز می‌کند. این فیلم ترسناک شبیه بابادوک درباره چگونگی تبدیل تروما به اتفافات خطرناک است، و هیولاهای هر دو فیلم به‌عنوان نمادهای این فرآیند عمل می‌کنند.

فیلم لبخند از بابادوک ترسناک‌تر است. این فیلم پر از کشتارهای خونین، وحشت ناگهانی و تصاویر آزاردهنده است که آن را به طور آشکار ترسناک می‌کند. در مقابل، هدف بابادوک این است که مخاطب را آزار دهد و تاثیر ماندگاری ایجاد کند.

1. مورورثی (Hereditary)

• محصول : 2018
• کارگردان : آری آستر
• بازیگران : تونی کولت، گابریل بیرن، الکس وولف
• امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10

موروثی یکی از بهترین داستان‌های ارواحی است که تاکنون بر پرده‌ی نقره‌ای نقش بسته. این یک ماجراجویی ترسناک از طریق فولکلور فراطبیعی، درام خانوادگی و ترومای کودکی است که حتی برای یک ثانیه هم از ترسنادن مخاطب دست نمی‌کشد. این فیلم محصول سال 2018 مخاطب را با ترس‌ها و توالی‌های ناراحت‌کننده‌ای احاطه می‌کند که مدت‌ها پس از پایان تیتراژ در دهن باقی می‌ماند. داستان موروثی یک روایت بسیار ساده در زیرژانر خانه‌های تسخیرشده است، اما به لطف کارگردانی آستر و اجراهای تاثیرگذار، بسیار فراتر از کلیشه‌های خود ارتقا یافته است.

این فیلم ترسناک شبیه بابادوک بر روی دینامیک خانواده متمرکز است و در ذات خود یک داستان ارواح را روایت می‌کند. این یک روایت در مورد عشق و غم و اندوه است و در حالی که موروثی به اندازه بابادوک استعاری نیست، هر دو فیلم کار بسیار خوبی در کاوش چگونگی شکسته شدن واحد خانواده توسط تجربیات تروماتیک انجام می‌دهند. نیازی به گفتن نیست، موروثی می‌تواند یک دنباله عالی برای بابادوک در نظر گرفته شود.

منبع: مایکت