به گزارش مشرق، «هفت سامورایی»، شاهکار آکیرا کوروساوا، محصول سال ۱۹۵۴، امسال ۷۰ساله شد. فیلم‌های کمی در تاریخ سینما هستند که در بازنگری تاریخی می‌توان دید در استفاده از تکنیک‌های سینمایی و مفهوم آنچه سینما توان دستیابی به آن را دارد دگرگونی ایجاد کرده‌اند.
چنین فیلم‌هایی چندین نسل از فیلمسازان موفق را تحت‌تأثیر خود قرار داده‌اند و با گذر زمان از اهمیت‌شان کاسته نشده و تلاش‌هایی برای تقلید یا سرمشق گرفتن از آنها صورت گرفته است. فیلم‌هایی مثل «رزمناو پوتمکین»، «همشهری کین»، «رم، شهر بی‌دفاع» و «ازنفس‌افتاده» از این نوع فیلم‌ها هستند.
«هفت سامورایی» هم به این دسته از فیلم‌ها تعلق دارد و کارگردانش، کوروساوا، در کنار آیزنشتین، ولز، رسولینی و گدار در زمره کارگردانان بزرگ تاریخ سینما قرار می‌گیرد. ۵نکته از «هفت سامورایی» را به مناسبت ۷۰سالگی آن مرور کرده‌ایم:
۱-چرا «هفت سامورایی» فیلم مهمی است؟
دلایل بسیاری دارد. نمایش فیلم در جشنواره فیلم ونیز در سال ۱۹۵۴هم کیفیت سینمای ژاپن را به منتقدان غربی یادآوری کرد و هم به تثبیت جایگاه کارگردان و ستاره فیلم، توشیرو میفونه منجر شد. با اینکه داستان فیلم در قرن ۱۶می‌گذرد، فیلم به معرفی دوباره ژاپن به غرب، بعد از تحقیر سنگین اشغال به‌دست نیروهایی آمریکایی (۱۹۴۵تا ۱۹۵۲) کمک کرد.
ترکیب اکشن هیجان‌انگیز و داستان قوی، انسان‌گرایی و قهرمان‌پروری فیلم، مدلی را برای بیشتر تولیدات سینمای اکشن دهه ۱۹۶۰ فراهم ساخت. همچنین تکنیک‌های فیلمبرداری و تدوین کوروساوا فیلمسازان بسیاری را در سراسر جهان به‌خصوص در هالیوود تحت‌تأثیر قرار داد.
۲- طبق آنچه دانلد ریچی، منتقد متخصص سینمای ژاپن نوشته، مشکلات تولید «هفت سامورایی» به افسانه بدل شده است.
ساخت فیلم بیش از یک سال طول کشید و گران‌ترین فیلمی شد که استودیو «توهو» تا آن زمان تولید کرده بود. وقتی ساخت فیلم به‌طور کامل تمام شد، عنوان گران‌ترین فیلم تاریخ سینمای ژاپن به آن تعلق گرفت. هزینه‌های سرسام‌آور فیلم باعث نگرانی مدیران استودیو شده و آنها را متقاعد کرده بود که تنها راه صرفه‌جویی در هزینه‌ها بازگرداندن کوروساوا به توکیو بود.
بیشتر فیلم نه در استودیو بلکه در لوکیشن‌هایی خارج از توکیو فیلمبرداری شد که همین هزینه‌ها را افزایش می‌داد. کوروساوا تهدید کرد که اگر بخواهند دخالتی در کارش کنند، استعفا خواهد داد. او بعدا درباره دشواری فراوان ساخت فیلمی سرگرم‌کننده گفت: «همیشه چیزی اتفاق می‌افتد. اسب کافی نداشتیم و یک‌بند باران می‌آمد. این از آن فیلم‌هایی بود که ساختش در این کشور غیرممکن است.»
۳- به‌گفته ریچی، احتمالا با این فیلم بود که لقب «امپراتور» به‌واسطه راه و روش دیکتاتورمآبانه‌اش به کوروساوا داده شد.
گفته می‌شود که هیچ‌یک از اعضای گروه فیلمبرداری هرگز از این لقب برای خطاب قرار دادن کوروساوا استفاده نکرده بود، اما مطبوعات ژاپن بودند که از آن استفاده کردند و هنوز هم استفاده می‌شود. کوروساوا رفتاری قلدرانه با استودیو داشت. او ستایش‌کننده فشاری بود که میزوگوچی به استودیو می‌آورد و خودش هم همین روال را در پیش گرفته بود.
۴- فیلم اکران موفقی داشت و تماشاگران از آن استقبال کردند، اما اغلب مطبوعات ژاپن ــ که عموما متوجه ایده اصلی فیلم نشده بودند ــ به آن تاختند.
حتی قبل از پایان فیلمبرداری، مطبوعات فیلم را هدف حملات خود قرار دادند و به پول زیادی که صرف آن شده بود، خرده گرفتند. واقعیت هم این بود که بودجه فیلم ۷برابر بودجه فیلم‌های تاریخی متداول در آن دوران بود. کوروساوا به این انتقادات اینطور پاسخ داد: «چرا که نه؟ مدت‌ها دنبال شکار لوکیشن مناسب بودم. لوکیشن باید بی‌نقص باشد و کارگردان هم باید ماه‌های زیادی را صرف شکار یک لوکیشن مناسب کند. چرا که نه؟ اینکه هزینه‌ای ندارد.»
وقتی گفتند او پول زیادی خرج کرده، در جواب درآمد: «همین که سعی می‌کنی کیفیت بصری فیلمی را بالا ببری، مطبوعات به تو حمله می‌کنند که چرا پول زیادی خرج کردی. من تلاش خودم را می‌کنم که در چارچوب بودجه تعیین‌شده کار کنم، اما همیشه چیزی اتفاق می‌افتد و خرج فیلم بالا می‌زند.»
۵ - برعکس اغلب منتقدان ژاپنی، غربی‌ها عاشق فیلم شدند.
دانلد ریچی آن را بهترین فیلم تاریخ سینمای ژاپن می‌دانست. بعدها، نوئل برچ، منتقد و نظریه‌پرداز، کوروساوا را استاد تمام‌عیار سینمای بعد از جنگ ژاپن معرفی کرد. فیلم آنقدر به شهرت رسید که نسخه آمریکایی‌اش با نام «هفت دلاور» به کارگردانی جان استورجس با بازی یول براینر، استیو مک کوئین، چارلز برانسون، جیمز کابورن، ایلای والاک و... ساخته شد. جالب است که قبل از آن، نسخه کوتاه‌شده‌ای از فیلم کوروساوا با نام «هفت دلاور» در غرب اکران شده بود.
منبع: همشهری