عمق اعتقادی و اجتماعی، گستردگی و تنوع فعالیت و کارآمدی و اثرگذاری فوق العاده بسیج در گام اول انقلاب اسلامی ایران بر کسی پوشیده نیست. گو اینکه، ظهور جبهه بزرگ مقاومت اسلامی در منطقه و بیداری اسلامی و انسانی در جهان در مقابله با استکبار و صهیونیسم جهانی نیز به نوعی مدیون و مرهون تفکر جهادی و فرهنگ بسیج است. اما به نظر می رسد جذب و حفظ جوانان در فرهنگ بسیج، یکی از مهم‌ترین مسائل این نهاد مقدس و پربرکت، در گام دوم انقلاب است، که بایستی مورد توجه و اهتمام همگان قرار بگیرد. با توجه به تغییرات گسترده فرهنگی، اجتماعی و تکنولوژیکی، بسیج باید برای ارتباط مؤثر با نسل جوان و جذب آنها، راهکارهای نوینی را اتخاذ کند. با تغییر سبک زندگی جوانان و گرایش آنها به فعالیت‌های فردی و مجازی، جذب آنها به فعالیت‌های جمعی و گروهی مانند بسیج روز به روز دشوارتر شده است. تغییر ارزش‌ها و اینکه باورهای بخشی از نسل جوان نسبت به نسل‌های گذشته متفاوت شده است و این امر بر انگیزه آنها برای عضویت در بسیج تأثیرگذار گذاشت است؛ مسائلی است شایسته تامل و برنامه ریزی است.
امروزه در متن جامعه بسیج با رقابت پنهان و آشکار برخی گروه‌ها و جریان‌های فکری و فرهنگی برای جذب جوانان مواجه است. نبود شناخت کافی از نیازها، خواسته‌ها و دغدغه‌های نسل جوان، یکی از مهم‌ترین موانع جذب آنها به بسیج می تواند باشد. تکرار مکرر برنامه‌ها و فعالیت‌های قدیمی و عدم نوآوری در روش‌ها، باعث کاهش جذابیت بسیج برای جوانان می گردد. بنابراین بسیج بایستی زمانه و فرصت‌ها و ظرفیت‌های نوپدید را به خوبی بشناسد و با توجه به اقضائات و الزامات عصرحاضر و اتخاذ شیوه های نو و راهکارهای موثر و جذاب، همواره فعالانه بتواند نوجوانان و جوانان را وارد عرصه های علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و دفاعی و نظامی نماید تا همچنان پویا و سرزنده و تاثیرگذار برای انقلاب و اسلام بماند.
فرصت‌های بسیج برای جذب جوانان
جوانان به دنبال هویت و معنویت هستند و بسیج می‌تواند با ارائه الگوهای مناسب و برنامه‌های معنوی، این نیاز آنها را برآورده کند.
بسیاری از جوانان به دنبال فرصت‌هایی برای مسئولیت اجتماعی و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و کمک به دیگران هستند و بسیج می‌تواند این فرصت را برای آنها فراهم کند. استفاده از تکنولوژی و فضای مجازی می‌تواند در جذب و حفظ جوانان بسیار مؤثر باشد. ایجاد شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مخصوص بسیج می‌تواند به ارتباط بهتر با جوانان کمک کند. برگزاری فعالیت‌های متنوع و جذاب مانند اردوهای علمی، فرهنگی، ورزشی و هنری می‌تواند برای جوانان جذاب باشد.
ایجاد ارتباط صمیمی و صادقانه با جوانان و شنیدن نظرات و پیشنهادات آنها می‌تواند به افزایش اعتماد و مشارکت آنها در فعالیت‌های بسیج کمک کند.
الزامات جذب و حفظ جوانان در بسیج
شناخت دقیق از نیازها و خواسته‌های جوانان: با انجام مطالعات و پژوهش‌های میدانی، نیازها و خواسته‌های نسل جوان را شناسایی کرده و برنامه‌های خود را بر اساس آن تنظیم کنند.
نوآوری در روش‌ها و فعالیت‌ها: با استفاده از روش‌های خلاقانه و نوآورانه، فعالیت‌های بسیج را جذاب‌تر و متنوع‌تر کنند.
استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی: با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، ارتباط مؤثری با جوانان برقرار کرده و آنها را به فعالیت‌های بسیج دعوت کنند.
توجه به مسائل روز و دغدغه‌های جوانان: به مسائل روز و دغدغه‌های جوانان توجه کرده و برنامه‌های خود را متناسب با آنها طراحی کنند.
ایجاد فضای گفت‌وگو و مشارکت: فضایی را ایجاد کنند که جوانان بتوانند آزادانه نظرات خود را بیان کرده و در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت داشته باشند.
توجه به نقش الگوها: از افراد موفق و الگو در بین جوانان برای جذب و حفظ آنها استفاده کنند.
توجه به آموزش و توانمندسازی: به آموزش و توانمندسازی جوانان در زمینه‌های مختلف اهمیت دهند تا بتوانند در آینده نقش مؤثرتری در جامعه ایفا کنند.
با اتخاذ این راهکارها و با توجه به پتانسیل‌های موجود، بسیج می‌تواند به عنوان یک نهاد پویا و جذاب، نقش مؤثری در جذب و تربیت نسل جوان ایفا کند.
چگونه می‌توان بسیج را برای نسل جدید جذاب‌تر کرد؟
جذب و حفظ نسل جدید در بسیج، یکی از مهم‌ترین چالش‌های این نهاد است. برای پاسخ به این سوال، باید به نیازها، علایق و سبک زندگی نسل جوان توجه کرد و برنامه‌های بسیج را متناسب با این تغییرات طراحی کرد. در ادامه به برخی از راهکارهای جذاب‌تر کردن بسیج برای نسل جدید اشاره می‌کنم:
۱. استفاده از زبان مشترک و رسانه‌های جدید
ایجاد صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از این پلتفرم‌ها برای اطلاع‌رسانی، برگزاری مسابقات و نظرسنجی ها، استفاده از اینفوگرافیک‌ها، ویدیوهای کوتاه و جذاب برای انتقال مفاهیم و آموزه ها و
تولید پادکست و وبلاگ‌نویسی و تولید محتواهای صوتی و نوشتاری جذاب و مرتبط با علایق جوانان، باید به طور جدی پیگیری شود.
۲. برگزاری برنامه‌های متنوع و جذاب
برگزاری اردوهای تخصصی علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی با موضوعات متنوع و جذاب، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف مانند کارآفرینی، مهارت‌های زندگی، فن‌آوری اطلاعات و … برگزاری مسابقات و جشنواره‌های مختلف در حوزه‌های علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی مانند کمک به مناطق محروم، محیط زیست و … گونه ای دیگر از اقدامات موثر در جذاب سازی فرهنگ بسیج برای نسل جوان است.
۳. ایجاد فضای گفت‌وگو و مشارکت
تشکیل گروه‌های گفت‌وگو برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی و حتی سیاسی و ایجاد فرصتی برای جوانان تا نظرات و پیشنهادات خود را ارائه دهندو نیز انتخاب نمایندگان جوان برای مشارکت دادن آنها در تصمیم‌گیری‌ها موجب نزدیک شدن افق های ذهنی و فکری و فرهنگی جوانان و بسیج خواهد شد.
۴. تاکید بر هویت و ارزش‌های اسلامی
معرفی الگوهای جوان موفق و موفق در زمینه‌های مختلف، برگزاری مراسم مذهبی با رویکردی جذاب و جوان‌پسند. تاکید و تبیین ارزش‌های ملی و اسلامی به زبان ساده و قابل فهم برای جوانان به ویژه وطن دوستی که طبق آموزه های دینی جزو ایمان است و آبادکننده کشورهاست.
۵. استفاده از ظرفیت‌های علمی و دانشگاهی
همکاری بسیج با دانشگاه‌ها برای برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و پروژه‌های مشترک و حمایت از فعالیت‌های علمی دانشجویان و ایجاد فرصت برای رشد و شکوفایی آنها در عرصه های علمی و پزوهشی، موجب قرابت بیشتری جوانان دانشجو با فرهنگ و آرمان های بسیج می شود.
۶. ایجاد فضای شاد و پرنشاط
برگزاری جشن‌ها و مراسم شاد به مناسبت‌های مختلف و گسترش آنها، ایجاد فضایی برای تفریح و سرگرمی در کنار فعالیت‌های جدی که بسیج همواره دارد، لازمه جذاب سازی فرهنگ بسیج و جذب نوجوانان و جوانان است.
۷. توجه به نیازهای خاص هر منطقه
برنامه‌ریزی فعالیت‌ها، متناسب و با توجه به نیازها و ویژگی‌های هر منطقه صورت بگیرد. تنوع فرهنگی و اجتماعی در نظر گرفته شود و با ایجاد برنامه‌هایی که همه فرهنگ های بومی و منطقه ای را پوشش دهد.
۸. استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی
ایجاد وب‌سایت ها و اپلیکیشن های کارآمد و جذاب برای اطلاع‌رسانی و ارتباط با جوانان، استفاده فعال از شبکه‌های اجتماعی برای جذب و تعامل با جوانان، و تولید محتوای جذاب و خلاقانه برای انتشار در فضای مجازی، از اقدامات مفید و موثر خواهد بود.
به طور کلی باید گفت که برای جذب و حفظ جوانان در بسیج، باید به طور مداوم به نیازها و خواسته‌های آنها توجه کرد و با استفاده از روش‌های نوین و خلاقانه، برنامه‌های بسیج را به روزرسانی کرد.
راهکارهای جذب جوانان به فرهنگ بسیج در فضای مجازی
فضای مجازی امروزه به یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی و اجتماعی تبدیل شده است و نقش بسزایی در شکل‌دهی افکار و رفتار نسل جوان ایفا می‌کند. بسیج نیز به عنوان نهادی که با جوانان در ارتباط است، می‌تواند از این فضا برای جذب و تعامل با آنها استفاده کند.
فضای مجازی به جوانان امکان دسترسی آسان و سریع به اطلاعات و اخبار را می‌دهد و بستری برای تعامل دو طرفه بین بسیج و جوانان فراهم می‌کند.
بسیاری از جوانان با زبان و ابزارهای فضای مجازی آشنا هستند و این فضا برای آنها جذاب‌تر است، بسیج باید با جوانان در فضای مجازی به «زبان مشترک» در فضای مجازی می‌تواند انواع مختلف محتوا از جمله متن، تصویر، ویدئو و صوت را تولید و منتشر کرد که این امر به جذابیت بیشتر محتوای مجازی کمک می‌کند. اخبار و اطلاعات در فضای مجازی با سرعت بسیار بالایی منتشر می‌شوند که این امر به بسیج امکان می‌دهد تا به سرعت به رویدادهای محلی، ملی و جهانی واکنش نشان دهد و جوانان را همراه خود کند. در این راستا چند راهکار عملی مطرح می شود:
ایجاد صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی: ایجاد صفحات فعال علاوه بر پیام رسان های داخلی، در شبکه‌های اجتماعی خارجی مانند اینستاگرام، تلگرام، توییتر و یوتیوب و مانند اینها تولید و نشر محتوای جذاب و مرتبط با علایق جوانان را گستره و موثر می کند.
استفاده از اینفلوئنسرهای جوان: از همکاری با اینفلوئنسرهای جوان برای معرفی فعالیت‌های بسیج و جذب مخاطبان بیشتر نباید غافل بود.
برگزاری مسابقات و چالش‌های آنلاین: برگزاری مسابقات و چالش‌های آنلاین در حوزه‌های مختلف مانند عکاسی، فیلم‌سازی، طراحی و … برای جذب جوانان خلاق و مستعد، خاصیت جذب کنندگی دارد.
ایجاد گروه‌های گفت‌وگو: ایجاد گروه‌های گفت‌وگو در شبکه‌های اجتماعی برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل مختلف و ایجاد ارتباط بین بسیجیان و جوانان، از الزامات است.
تولید محتوای تصویری و ویدئویی: تولید محتوای تصویری و ویدئویی جذاب و کوتاه برای جذب مخاطبان بیشتر در صدر اولویت هاست.
استفاده از اپلیکیشن‌های موبایلی: طراحی و توسعه اپلیکیشن‌های موبایلی با مزیت‌های ویژه برای ارائه خدمات مختلف به بسیجیان و جذب جوانان می تواند در تسریع و تسهیل این اهداف راهگشا باشد.
همکاری با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان: همکاری با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه ابزارها و فناوری‌های جدید در این راستا، می تواند انحصارها را بشکند و بسیج را در مرز دانش و فناوری های حوزه پیشتاز نماید.
از این روی تاکید می شود؛ بسیج به عنوان نهادی با پیشینه تاریخی و ارزش‌های خاص خود، همواره با چالش‌هایی در زمینه ارتباط بین نسل‌های مختلف مواجه بوده است. تفاوت در نگرش‌ها، ارزش‌ها، سبک زندگی و همچنین پیشرفت‌های تکنولوژیکی، از جمله عواملی هستند که بر این ارتباط تأثیر می‌گذارند. و فضای مجازی فرصت‌های بی‌نظیری را برای بسیج فراهم کرده است تا بتواند با نسل جوان ارتباط برقرار کند و آنها را به فعالیت‌های خود جذب کند. با استفاده از راهکارهای مناسب و خلاقانه، بسیج می‌تواند در فضای مجازی حضوری فعال داشته باشد و نقش مؤثری در شکل‌دهی افکار و رفتار جوانان ایفا کند. اما می بایست به اقضائاتی نیز توجه کافی داشته باشد. توجه به اینکه محتوای تولید شده باید متناسب با نیازها و علایق جوانان باشد. زبان استفاده شده در محتوا باید ساده و روان باشد تا برای همه قابل فهم باشد. پاسخگویی به سوالات و نظرات مخاطبان و ایجاد ارتباط مستمر و دو طرفه بسیار مهم است.
بسیج باید همواره به روز باشد و از آخرین فناوری‌ها و ابزارهای موجود در فضای مجازی استفاده کند.
محمدباقر مشکاتی
عمق اعتقادی و اجتماعی، گستردگی و تنوع فعالیت و کارآمدی و اثرگذاری فوق العاده بسیج در گام اول انقلاب اسلامی ایران بر کسی پوشیده نیست. گو اینکه، ظهور جبهه بزرگ مقاومت اسلامی در منطقه و بیداری اسلامی و انسانی در جهان در مقابله با استکبار و صهیونیسم جهانی نیز به نوعی مدیون و مرهون تفکر جهادی و فرهنگ بسیج است. اما به نظر می رسد جذب و حفظ جوانان در فرهنگ بسیج، یکی از مهم‌ترین مسائل این نهاد مقدس و پربرکت، در گام دوم انقلاب است، که بایستی مورد توجه و اهتمام همگان قرار بگیرد. با توجه به تغییرات گسترده فرهنگی، اجتماعی و تکنولوژیکی، بسیج باید برای ارتباط مؤثر با نسل جوان و جذب آنها، راهکارهای نوینی را اتخاذ کند. با تغییر سبک زندگی جوانان و گرایش آنها به فعالیت‌های فردی و مجازی، جذب آنها به فعالیت‌های جمعی و گروهی مانند بسیج روز به روز دشوارتر شده است. تغییر ارزش‌ها و اینکه باورهای بخشی از نسل جوان نسبت به نسل‌های گذشته متفاوت شده است و این امر بر انگیزه آنها برای عضویت در بسیج تأثیرگذار گذاشت است؛ مسائلی است شایسته تامل و برنامه ریزی است.
امروزه در متن جامعه بسیج با رقابت پنهان و آشکار برخی گروه‌ها و جریان‌های فکری و فرهنگی برای جذب جوانان مواجه است. نبود شناخت کافی از نیازها، خواسته‌ها و دغدغه‌های نسل جوان، یکی از مهم‌ترین موانع جذب آنها به بسیج می تواند باشد. تکرار مکرر برنامه‌ها و فعالیت‌های قدیمی و عدم نوآوری در روش‌ها، باعث کاهش جذابیت بسیج برای جوانان می گردد. بنابراین بسیج بایستی زمانه و فرصت‌ها و ظرفیت‌های نوپدید را به خوبی بشناسد و با توجه به اقضائات و الزامات عصرحاضر و اتخاذ شیوه های نو و راهکارهای موثر و جذاب، همواره فعالانه بتواند نوجوانان و جوانان را وارد عرصه های علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و دفاعی و نظامی نماید تا همچنان پویا و سرزنده و تاثیرگذار برای انقلاب و اسلام بماند.
فرصت‌های بسیج برای جذب جوانان
جوانان به دنبال هویت و معنویت هستند و بسیج می‌تواند با ارائه الگوهای مناسب و برنامه‌های معنوی، این نیاز آنها را برآورده کند.
بسیاری از جوانان به دنبال فرصت‌هایی برای مسئولیت اجتماعی و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و کمک به دیگران هستند و بسیج می‌تواند این فرصت را برای آنها فراهم کند. استفاده از تکنولوژی و فضای مجازی می‌تواند در جذب و حفظ جوانان بسیار مؤثر باشد. ایجاد شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مخصوص بسیج می‌تواند به ارتباط بهتر با جوانان کمک کند. برگزاری فعالیت‌های متنوع و جذاب مانند اردوهای علمی، فرهنگی، ورزشی و هنری می‌تواند برای جوانان جذاب باشد.
ایجاد ارتباط صمیمی و صادقانه با جوانان و شنیدن نظرات و پیشنهادات آنها می‌تواند به افزایش اعتماد و مشارکت آنها در فعالیت‌های بسیج کمک کند.
الزامات جذب و حفظ جوانان در بسیج
شناخت دقیق از نیازها و خواسته‌های جوانان: با انجام مطالعات و پژوهش‌های میدانی، نیازها و خواسته‌های نسل جوان را شناسایی کرده و برنامه‌های خود را بر اساس آن تنظیم کنند.
نوآوری در روش‌ها و فعالیت‌ها: با استفاده از روش‌های خلاقانه و نوآورانه، فعالیت‌های بسیج را جذاب‌تر و متنوع‌تر کنند.
استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی: با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، ارتباط مؤثری با جوانان برقرار کرده و آنها را به فعالیت‌های بسیج دعوت کنند.
توجه به مسائل روز و دغدغه‌های جوانان: به مسائل روز و دغدغه‌های جوانان توجه کرده و برنامه‌های خود را متناسب با آنها طراحی کنند.
ایجاد فضای گفت‌وگو و مشارکت: فضایی را ایجاد کنند که جوانان بتوانند آزادانه نظرات خود را بیان کرده و در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت داشته باشند.
توجه به نقش الگوها: از افراد موفق و الگو در بین جوانان برای جذب و حفظ آنها استفاده کنند.
توجه به آموزش و توانمندسازی: به آموزش و توانمندسازی جوانان در زمینه‌های مختلف اهمیت دهند تا بتوانند در آینده نقش مؤثرتری در جامعه ایفا کنند.
با اتخاذ این راهکارها و با توجه به پتانسیل‌های موجود، بسیج می‌تواند به عنوان یک نهاد پویا و جذاب، نقش مؤثری در جذب و تربیت نسل جوان ایفا کند.
چگونه می‌توان بسیج را برای نسل جدید جذاب‌تر کرد؟
جذب و حفظ نسل جدید در بسیج، یکی از مهم‌ترین چالش‌های این نهاد است. برای پاسخ به این سوال، باید به نیازها، علایق و سبک زندگی نسل جوان توجه کرد و برنامه‌های بسیج را متناسب با این تغییرات طراحی کرد. در ادامه به برخی از راهکارهای جذاب‌تر کردن بسیج برای نسل جدید اشاره می‌کنم:
۱. استفاده از زبان مشترک و رسانه‌های جدید
ایجاد صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از این پلتفرم‌ها برای اطلاع‌رسانی، برگزاری مسابقات و نظرسنجی ها، استفاده از اینفوگرافیک‌ها، ویدیوهای کوتاه و جذاب برای انتقال مفاهیم و آموزه ها و
تولید پادکست و وبلاگ‌نویسی و تولید محتواهای صوتی و نوشتاری جذاب و مرتبط با علایق جوانان، باید به طور جدی پیگیری شود.
۲. برگزاری برنامه‌های متنوع و جذاب
برگزاری اردوهای تخصصی علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی با موضوعات متنوع و جذاب، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف مانند کارآفرینی، مهارت‌های زندگی، فن‌آوری اطلاعات و … برگزاری مسابقات و جشنواره‌های مختلف در حوزه‌های علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی مانند کمک به مناطق محروم، محیط زیست و … گونه ای دیگر از اقدامات موثر در جذاب سازی فرهنگ بسیج برای نسل جوان است.
۳. ایجاد فضای گفت‌وگو و مشارکت
تشکیل گروه‌های گفت‌وگو برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی و حتی سیاسی و ایجاد فرصتی برای جوانان تا نظرات و پیشنهادات خود را ارائه دهندو نیز انتخاب نمایندگان جوان برای مشارکت دادن آنها در تصمیم‌گیری‌ها موجب نزدیک شدن افق های ذهنی و فکری و فرهنگی جوانان و بسیج خواهد شد.
۴. تاکید بر هویت و ارزش‌های اسلامی
معرفی الگوهای جوان موفق و موفق در زمینه‌های مختلف، برگزاری مراسم مذهبی با رویکردی جذاب و جوان‌پسند. تاکید و تبیین ارزش‌های ملی و اسلامی به زبان ساده و قابل فهم برای جوانان به ویژه وطن دوستی که طبق آموزه های دینی جزو ایمان است و آبادکننده کشورهاست.
۵. استفاده از ظرفیت‌های علمی و دانشگاهی
همکاری بسیج با دانشگاه‌ها برای برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و پروژه‌های مشترک و حمایت از فعالیت‌های علمی دانشجویان و ایجاد فرصت برای رشد و شکوفایی آنها در عرصه های علمی و پزوهشی، موجب قرابت بیشتری جوانان دانشجو با فرهنگ و آرمان های بسیج می شود.
۶. ایجاد فضای شاد و پرنشاط
برگزاری جشن‌ها و مراسم شاد به مناسبت‌های مختلف و گسترش آنها، ایجاد فضایی برای تفریح و سرگرمی در کنار فعالیت‌های جدی که بسیج همواره دارد، لازمه جذاب سازی فرهنگ بسیج و جذب نوجوانان و جوانان است.
۷. توجه به نیازهای خاص هر منطقه
برنامه‌ریزی فعالیت‌ها، متناسب و با توجه به نیازها و ویژگی‌های هر منطقه صورت بگیرد. تنوع فرهنگی و اجتماعی در نظر گرفته شود و با ایجاد برنامه‌هایی که همه فرهنگ های بومی و منطقه ای را پوشش دهد.
۸. استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی
ایجاد وب‌سایت ها و اپلیکیشن های کارآمد و جذاب برای اطلاع‌رسانی و ارتباط با جوانان، استفاده فعال از شبکه‌های اجتماعی برای جذب و تعامل با جوانان، و تولید محتوای جذاب و خلاقانه برای انتشار در فضای مجازی، از اقدامات مفید و موثر خواهد بود.
به طور کلی باید گفت که برای جذب و حفظ جوانان در بسیج، باید به طور مداوم به نیازها و خواسته‌های آنها توجه کرد و با استفاده از روش‌های نوین و خلاقانه، برنامه‌های بسیج را به روزرسانی کرد.
راهکارهای جذب جوانان به فرهنگ بسیج در فضای مجازی
فضای مجازی امروزه به یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی و اجتماعی تبدیل شده است و نقش بسزایی در شکل‌دهی افکار و رفتار نسل جوان ایفا می‌کند. بسیج نیز به عنوان نهادی که با جوانان در ارتباط است، می‌تواند از این فضا برای جذب و تعامل با آنها استفاده کند.
فضای مجازی به جوانان امکان دسترسی آسان و سریع به اطلاعات و اخبار را می‌دهد و بستری برای تعامل دو طرفه بین بسیج و جوانان فراهم می‌کند.
بسیاری از جوانان با زبان و ابزارهای فضای مجازی آشنا هستند و این فضا برای آنها جذاب‌تر است، بسیج باید با جوانان در فضای مجازی به «زبان مشترک» در فضای مجازی می‌تواند انواع مختلف محتوا از جمله متن، تصویر، ویدئو و صوت را تولید و منتشر کرد که این امر به جذابیت بیشتر محتوای مجازی کمک می‌کند. اخبار و اطلاعات در فضای مجازی با سرعت بسیار بالایی منتشر می‌شوند که این امر به بسیج امکان می‌دهد تا به سرعت به رویدادهای محلی، ملی و جهانی واکنش نشان دهد و جوانان را همراه خود کند. در این راستا چند راهکار عملی مطرح می شود:
ایجاد صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی: ایجاد صفحات فعال علاوه بر پیام رسان های داخلی، در شبکه‌های اجتماعی خارجی مانند اینستاگرام، تلگرام، توییتر و یوتیوب و مانند اینها تولید و نشر محتوای جذاب و مرتبط با علایق جوانان را گستره و موثر می کند.
استفاده از اینفلوئنسرهای جوان: از همکاری با اینفلوئنسرهای جوان برای معرفی فعالیت‌های بسیج و جذب مخاطبان بیشتر نباید غافل بود.
برگزاری مسابقات و چالش‌های آنلاین: برگزاری مسابقات و چالش‌های آنلاین در حوزه‌های مختلف مانند عکاسی، فیلم‌سازی، طراحی و … برای جذب جوانان خلاق و مستعد، خاصیت جذب کنندگی دارد.
ایجاد گروه‌های گفت‌وگو: ایجاد گروه‌های گفت‌وگو در شبکه‌های اجتماعی برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل مختلف و ایجاد ارتباط بین بسیجیان و جوانان، از الزامات است.
تولید محتوای تصویری و ویدئویی: تولید محتوای تصویری و ویدئویی جذاب و کوتاه برای جذب مخاطبان بیشتر در صدر اولویت هاست.
استفاده از اپلیکیشن‌های موبایلی: طراحی و توسعه اپلیکیشن‌های موبایلی با مزیت‌های ویژه برای ارائه خدمات مختلف به بسیجیان و جذب جوانان می تواند در تسریع و تسهیل این اهداف راهگشا باشد.
همکاری با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان: همکاری با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه ابزارها و فناوری‌های جدید در این راستا، می تواند انحصارها را بشکند و بسیج را در مرز دانش و فناوری های حوزه پیشتاز نماید.
از این روی تاکید می شود؛ بسیج به عنوان نهادی با پیشینه تاریخی و ارزش‌های خاص خود، همواره با چالش‌هایی در زمینه ارتباط بین نسل‌های مختلف مواجه بوده است. تفاوت در نگرش‌ها، ارزش‌ها، سبک زندگی و همچنین پیشرفت‌های تکنولوژیکی، از جمله عواملی هستند که بر این ارتباط تأثیر می‌گذارند. و فضای مجازی فرصت‌های بی‌نظیری را برای بسیج فراهم کرده است تا بتواند با نسل جوان ارتباط برقرار کند و آنها را به فعالیت‌های خود جذب کند. با استفاده از راهکارهای مناسب و خلاقانه، بسیج می‌تواند در فضای مجازی حضوری فعال داشته باشد و نقش مؤثری در شکل‌دهی افکار و رفتار جوانان ایفا کند. اما می بایست به اقضائاتی نیز توجه کافی داشته باشد. توجه به اینکه محتوای تولید شده باید متناسب با نیازها و علایق جوانان باشد. زبان استفاده شده در محتوا باید ساده و روان باشد تا برای همه قابل فهم باشد. پاسخگویی به سوالات و نظرات مخاطبان و ایجاد ارتباط مستمر و دو طرفه بسیار مهم است.
بسیج باید همواره به روز باشد و از آخرین فناوری‌ها و ابزارهای موجود در فضای مجازی استفاده کند.
محمدباقر مشکاتی
عمق اعتقادی و اجتماعی، گستردگی و تنوع فعالیت و کارآمدی و اثرگذاری فوق العاده بسیج در گام اول انقلاب اسلامی ایران بر کسی پوشیده نیست. گو اینکه، ظهور جبهه بزرگ مقاومت اسلامی در منطقه و بیداری اسلامی و انسانی در جهان در مقابله با استکبار و صهیونیسم جهانی نیز به نوعی مدیون و مرهون تفکر جهادی و فرهنگ بسیج است. اما به نظر می رسد جذب و حفظ جوانان در فرهنگ بسیج، یکی از مهم‌ترین مسائل این نهاد مقدس و پربرکت، در گام دوم انقلاب است، که بایستی مورد توجه و اهتمام همگان قرار بگیرد. با توجه به تغییرات گسترده فرهنگی، اجتماعی و تکنولوژیکی، بسیج باید برای ارتباط مؤثر با نسل جوان و جذب آنها، راهکارهای نوینی را اتخاذ کند. با تغییر سبک زندگی جوانان و گرایش آنها به فعالیت‌های فردی و مجازی، جذب آنها به فعالیت‌های جمعی و گروهی مانند بسیج روز به روز دشوارتر شده است. تغییر ارزش‌ها و اینکه باورهای بخشی از نسل جوان نسبت به نسل‌های گذشته متفاوت شده است و این امر بر انگیزه آنها برای عضویت در بسیج تأثیرگذار گذاشت است؛ مسائلی است شایسته تامل و برنامه ریزی است.
امروزه در متن جامعه بسیج با رقابت پنهان و آشکار برخی گروه‌ها و جریان‌های فکری و فرهنگی برای جذب جوانان مواجه است. نبود شناخت کافی از نیازها، خواسته‌ها و دغدغه‌های نسل جوان، یکی از مهم‌ترین موانع جذب آنها به بسیج می تواند باشد. تکرار مکرر برنامه‌ها و فعالیت‌های قدیمی و عدم نوآوری در روش‌ها، باعث کاهش جذابیت بسیج برای جوانان می گردد. بنابراین بسیج بایستی زمانه و فرصت‌ها و ظرفیت‌های نوپدید را به خوبی بشناسد و با توجه به اقضائات و الزامات عصرحاضر و اتخاذ شیوه های نو و راهکارهای موثر و جذاب، همواره فعالانه بتواند نوجوانان و جوانان را وارد عرصه های علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و دفاعی و نظامی نماید تا همچنان پویا و سرزنده و تاثیرگذار برای انقلاب و اسلام بماند.
فرصت‌های بسیج برای جذب جوانان
فرصت‌های بسیج برای جذب جوانانجوانان به دنبال هویت و معنویت هستند و بسیج می‌تواند با ارائه الگوهای مناسب و برنامه‌های معنوی، این نیاز آنها را برآورده کند.
بسیاری از جوانان به دنبال فرصت‌هایی برای مسئولیت اجتماعی و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و کمک به دیگران هستند و بسیج می‌تواند این فرصت را برای آنها فراهم کند. استفاده از تکنولوژی و فضای مجازی می‌تواند در جذب و حفظ جوانان بسیار مؤثر باشد. ایجاد شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مخصوص بسیج می‌تواند به ارتباط بهتر با جوانان کمک کند. برگزاری فعالیت‌های متنوع و جذاب مانند اردوهای علمی، فرهنگی، ورزشی و هنری می‌تواند برای جوانان جذاب باشد.
ایجاد ارتباط صمیمی و صادقانه با جوانان و شنیدن نظرات و پیشنهادات آنها می‌تواند به افزایش اعتماد و مشارکت آنها در فعالیت‌های بسیج کمک کند.
الزامات جذب و حفظ جوانان در بسیج
الزامات جذب و حفظ جوانان در بسیجشناخت دقیق از نیازها و خواسته‌های جوانان: با انجام مطالعات و پژوهش‌های میدانی، نیازها و خواسته‌های نسل جوان را شناسایی کرده و برنامه‌های خود را بر اساس آن تنظیم کنند.
شناخت دقیق از نیازها و خواسته‌های جوانان:نوآوری در روش‌ها و فعالیت‌ها: با استفاده از روش‌های خلاقانه و نوآورانه، فعالیت‌های بسیج را جذاب‌تر و متنوع‌تر کنند.
نوآوری در روش‌ها و فعالیت‌ها:استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی: با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، ارتباط مؤثری با جوانان برقرار کرده و آنها را به فعالیت‌های بسیج دعوت کنند.
استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی:توجه به مسائل روز و دغدغه‌های جوانان: به مسائل روز و دغدغه‌های جوانان توجه کرده و برنامه‌های خود را متناسب با آنها طراحی کنند.
توجه به مسائل روز و دغدغه‌های جوانان:ایجاد فضای گفت‌وگو و مشارکت: فضایی را ایجاد کنند که جوانان بتوانند آزادانه نظرات خود را بیان کرده و در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت داشته باشند.
ایجاد فضای گفت‌وگو و مشارکت:توجه به نقش الگوها: از افراد موفق و الگو در بین جوانان برای جذب و حفظ آنها استفاده کنند.
توجه به نقش الگوها:توجه به آموزش و توانمندسازی: به آموزش و توانمندسازی جوانان در زمینه‌های مختلف اهمیت دهند تا بتوانند در آینده نقش مؤثرتری در جامعه ایفا کنند.
توجه به آموزش و توانمندسازی:با اتخاذ این راهکارها و با توجه به پتانسیل‌های موجود، بسیج می‌تواند به عنوان یک نهاد پویا و جذاب، نقش مؤثری در جذب و تربیت نسل جوان ایفا کند.
چگونه می‌توان بسیج را برای نسل جدید جذاب‌تر کرد؟
چگونه می‌توان بسیج را برای نسل جدید جذاب‌تر کرد؟جذب و حفظ نسل جدید در بسیج، یکی از مهم‌ترین چالش‌های این نهاد است. برای پاسخ به این سوال، باید به نیازها، علایق و سبک زندگی نسل جوان توجه کرد و برنامه‌های بسیج را متناسب با این تغییرات طراحی کرد. در ادامه به برخی از راهکارهای جذاب‌تر کردن بسیج برای نسل جدید اشاره می‌کنم:
۱. استفاده از زبان مشترک و رسانه‌های جدید
۱. استفاده از زبان مشترک و رسانه‌های جدیدایجاد صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از این پلتفرم‌ها برای اطلاع‌رسانی، برگزاری مسابقات و نظرسنجی ها، استفاده از اینفوگرافیک‌ها، ویدیوهای کوتاه و جذاب برای انتقال مفاهیم و آموزه ها و
تولید پادکست و وبلاگ‌نویسی و تولید محتواهای صوتی و نوشتاری جذاب و مرتبط با علایق جوانان، باید به طور جدی پیگیری شود.
۲. برگزاری برنامه‌های متنوع و جذاب
۲. برگزاری برنامه‌های متنوع و جذاببرگزاری اردوهای تخصصی علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی با موضوعات متنوع و جذاب، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف مانند کارآفرینی، مهارت‌های زندگی، فن‌آوری اطلاعات و … برگزاری مسابقات و جشنواره‌های مختلف در حوزه‌های علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی مانند کمک به مناطق محروم، محیط زیست و … گونه ای دیگر از اقدامات موثر در جذاب سازی فرهنگ بسیج برای نسل جوان است.
۳. ایجاد فضای گفت‌وگو و مشارکت
۳. ایجاد فضای گفت‌وگو و مشارکتتشکیل گروه‌های گفت‌وگو برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی و حتی سیاسی و ایجاد فرصتی برای جوانان تا نظرات و پیشنهادات خود را ارائه دهندو نیز انتخاب نمایندگان جوان برای مشارکت دادن آنها در تصمیم‌گیری‌ها موجب نزدیک شدن افق های ذهنی و فکری و فرهنگی جوانان و بسیج خواهد شد.
۴. تاکید بر هویت و ارزش‌های اسلامی
۴. تاکید بر هویت و ارزش‌های اسلامیمعرفی الگوهای جوان موفق و موفق در زمینه‌های مختلف، برگزاری مراسم مذهبی با رویکردی جذاب و جوان‌پسند. تاکید و تبیین ارزش‌های ملی و اسلامی به زبان ساده و قابل فهم برای جوانان به ویژه وطن دوستی که طبق آموزه های دینی جزو ایمان است و آبادکننده کشورهاست.
۵. استفاده از ظرفیت‌های علمی و دانشگاهی
۵. استفاده از ظرفیت‌های علمی و دانشگاهیهمکاری بسیج با دانشگاه‌ها برای برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و پروژه‌های مشترک و حمایت از فعالیت‌های علمی دانشجویان و ایجاد فرصت برای رشد و شکوفایی آنها در عرصه های علمی و پزوهشی، موجب قرابت بیشتری جوانان دانشجو با فرهنگ و آرمان های بسیج می شود.
۶. ایجاد فضای شاد و پرنشاط
۶. ایجاد فضای شاد و پرنشاطبرگزاری جشن‌ها و مراسم شاد به مناسبت‌های مختلف و گسترش آنها، ایجاد فضایی برای تفریح و سرگرمی در کنار فعالیت‌های جدی که بسیج همواره دارد، لازمه جذاب سازی فرهنگ بسیج و جذب نوجوانان و جوانان است.
۷. توجه به نیازهای خاص هر منطقه
۷. توجه به نیازهای خاص هر منطقهبرنامهریزی فعالیت‌ها، متناسب و با توجه به نیازها و ویژگی‌های هر منطقه صورت بگیرد. تنوع فرهنگی و اجتماعی در نظر گرفته شود و با ایجاد برنامه‌هایی که همه فرهنگ های بومی و منطقه ای را پوشش دهد.
۸. استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی
۸. استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازیایجاد وب‌سایت ها و اپلیکیشن های کارآمد و جذاب برای اطلاع‌رسانی و ارتباط با جوانان، استفاده فعال از شبکه‌های اجتماعی برای جذب و تعامل با جوانان، و تولید محتوای جذاب و خلاقانه برای انتشار در فضای مجازی، از اقدامات مفید و موثر خواهد بود.
به طور کلی باید گفت که برای جذب و حفظ جوانان در بسیج، باید به طور مداوم به نیازها و خواسته‌های آنها توجه کرد و با استفاده از روش‌های نوین و خلاقانه، برنامه‌های بسیج را به روزرسانی کرد.
راهکارهای جذب جوانان به فرهنگ بسیج در فضای مجازی
راهکارهای جذب جوانان به فرهنگ بسیج در فضای مجازیفضای مجازی امروزه به یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی و اجتماعی تبدیل شده است و نقش بسزایی در شکل‌دهی افکار و رفتار نسل جوان ایفا می‌کند. بسیج نیز به عنوان نهادی که با جوانان در ارتباط است، می‌تواند از این فضا برای جذب و تعامل با آنها استفاده کند.
فضای مجازی به جوانان امکان دسترسی آسان و سریع به اطلاعات و اخبار را می‌دهد و بستری برای تعامل دو طرفه بین بسیج و جوانان فراهم می‌کند.
بسیاری از جوانان با زبان و ابزارهای فضای مجازی آشنا هستند و این فضا برای آنها جذاب‌تر است، بسیج باید با جوانان در فضای مجازی به «زبان مشترک» در فضای مجازی می‌تواند انواع مختلف محتوا از جمله متن، تصویر، ویدئو و صوت را تولید و منتشر کرد که این امر به جذابیت بیشتر محتوای مجازی کمک می‌کند. اخبار و اطلاعات در فضای مجازی با سرعت بسیار بالایی منتشر می‌شوند که این امر به بسیج امکان می‌دهد تا به سرعت به رویدادهای محلی، ملی و جهانی واکنش نشان دهد و جوانان را همراه خود کند. در این راستا چند راهکار عملی مطرح می شود:
ایجاد صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی: ایجاد صفحات فعال علاوه بر پیام رسان های داخلی، در شبکه‌های اجتماعی خارجی مانند اینستاگرام، تلگرام، توییتر و یوتیوب و مانند اینها تولید و نشر محتوای جذاب و مرتبط با علایق جوانان را گستره و موثر می کند.
ایجاد صفحات فعال در شبکه‌های اجتماعی:استفاده از اینفلوئنسرهای جوان: از همکاری با اینفلوئنسرهای جوان برای معرفی فعالیت‌های بسیج و جذب مخاطبان بیشتر نباید غافل بود.
استفاده از اینفلوئنسرهای جوان:برگزاری مسابقات و چالش‌های آنلاین: برگزاری مسابقات و چالش‌های آنلاین در حوزه‌های مختلف مانند عکاسی، فیلم‌سازی، طراحی و … برای جذب جوانان خلاق و مستعد، خاصیت جذب کنندگی دارد.
برگزاری مسابقات و چالش‌های آنلاین:ایجاد گروه‌های گفت‌وگو: ایجاد گروه‌های گفت‌وگو در شبکه‌های اجتماعی برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل مختلف و ایجاد ارتباط بین بسیجیان و جوانان، از الزامات است.
ایجاد گروه‌های گفت‌وگو:تولید محتوای تصویری و ویدئویی: تولید محتوای تصویری و ویدئویی جذاب و کوتاه برای جذب مخاطبان بیشتر در صدر اولویت هاست.
تولید محتوای تصویری و ویدئویی:استفاده از اپلیکیشن‌های موبایلی: طراحی و توسعه اپلیکیشن‌های موبایلی با مزیت‌های ویژه برای ارائه خدمات مختلف به بسیجیان و جذب جوانان می تواند در تسریع و تسهیل این اهداف راهگشا باشد.
استفاده از اپلیکیشن‌های موبایلی:همکاری با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان: همکاری با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه ابزارها و فناوری‌های جدید در این راستا، می تواند انحصارها را بشکند و بسیج را در مرز دانش و فناوری های حوزه پیشتاز نماید.
همکاری با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان:از این روی تاکید می شود؛ بسیج به عنوان نهادی با پیشینه تاریخی و ارزش‌های خاص خود، همواره با چالش‌هایی در زمینه ارتباط بین نسل‌های مختلف مواجه بوده است. تفاوت در نگرش‌ها، ارزش‌ها، سبک زندگی و همچنین پیشرفت‌های تکنولوژیکی، از جمله عواملی هستند که بر این ارتباط تأثیر می‌گذارند. و فضای مجازی فرصت‌های بی‌نظیری را برای بسیج فراهم کرده است تا بتواند با نسل جوان ارتباط برقرار کند و آنها را به فعالیت‌های خود جذب کند. با استفاده از راهکارهای مناسب و خلاقانه، بسیج می‌تواند در فضای مجازی حضوری فعال داشته باشد و نقش مؤثری در شکل‌دهی افکار و رفتار جوانان ایفا کند. اما می بایست به اقضائاتی نیز توجه کافی داشته باشد. توجه به اینکه محتوای تولید شده باید متناسب با نیازها و علایق جوانان باشد. زبان استفاده شده در محتوا باید ساده و روان باشد تا برای همه قابل فهم باشد. پاسخگویی به سوالات و نظرات مخاطبان و ایجاد ارتباط مستمر و دو طرفه بسیار مهم است.
بسیج باید همواره به روز باشد و از آخرین فناوری‌ها و ابزارهای موجود در فضای مجازی استفاده کند.
محمدباقر مشکاتی
∎