موافقت سرپرست «سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری» جمهوری اسلامی با برداشت درختان شکسته و افتاده از جنگلهای هیرکانی، موجی از انتقادات گسترده کارشناسان و فعالان محیط زیست را به همراه داشته است.
در واکنشی تازه به این تصمیم، ۱۱۵ استاد دانشگاه، کارشناس، فعال و خبرنگار حوزه محیط زیست و منابع طبیعی در نامهای به مسعود پزشکیان، رئیس دولت جمهوری اسلامی، نسبت به پیامدهای زیانبار هرگونه دستکاری غیرعلمی و غیراصولی در این جنگلهای باستانی هشدار دادهاند.
در این نامه با اشاره به قدمت جنگلهای هیرکانی که بیش از ۴۵ میلیون سال تخمین زده میشود تأکید شده است که هفتاد سال پیش، مساحت جنگلها برابر با ۳/۶ میلیون هکتار بود اما امروز به کمتر از ۲ میلیون هکتار کاهش پیدا کرده است.
این کارشناسان و اساتید دانشگاه عنوان کردهاند که جنگلهای هیرکانی نقشی حیاتی در پایداری آب و هوا و اقلیم، خاک، آب، تنوع زیستی، معیشت، زیبایی منظر و سکونت گاههای انسانی و کشاورزی در دشتهای پایین دست خود دارند.
آنها با اشاره به اجرای شتابزده تبصره ۱ ماده ۳۶ قانون برنامه توسعه هفتم به رغم مخالفتها هشدار دادهاند که این اقدام، پای شرکتهای سودجو را به جنگلهای کهن هیرکانی باز خواهد کرد.
این تبصره میگوید برداشت درختان ریشهکن، شکسته و افتاده تجمعی ناشی از بروز عوامل طبیعی و آفتزده غیرقابل احیای جنگلها باید صرفاً توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و با تأیید رئیس این سازمان انجام گیرد.
در نامه اساتید و کارشناسان به پزشکیان عنوان شده که ابلاغ مذکور با «تایید رئیس سازمان» انجام نشده است.
نام جنگلهای هیرکانی از نام قدیم گرگان (هیرکان) گرفته شده و در پنج استان ایران گسترده است.
سهلانگاری مداوم مقامات جمهوری اسلامی، طرح ریزیهای ناقص، نداشتن بودجه کافی، نداشتن جنگلبان کافی، و عدم نظارت درست، باعث شده تا در طول دهههای اخیر به سرعت از وسعت این جنگلها کاسته شود.
∎