موضوع اوكراين و لغو محدوديتهايي كه مانع استفاده اوكراين از سلاحهاي دوربرد ارايه شده از سوي امريكا براي حمله بهعمق خاك روسيه شده بود به يكي از موضوعات اصلي اروپا تبديل شده است. آژانس امنيت و همكاري دفاعي وزارت امريكا اعلام كرده اين كشور فروش تجهيزات و خدمات نظامي 100 ميليون دلاري به دولت كييف را تاييد كرد و اين موضوع به اطلاع كنگره رسانده شده است. وزراي دفاع امريكا اجازه استفاده از مينهاي زميني ضد نفر در اوكراين را داده است. اين مينها غيرمقاوم هستند و پس از مدتي از پيش تعيين شده بياثر ميشوند. رييسجمهوري كنوني امريكا فعالانه از كييف حمايت كرده و منابع مالي و نظامي قابل توجهي را براي نظاميان اوكرايني فراهم كرد. اين كمكها شامل ارسال تسليحات نظامي، آموزش نيروهاي ارتش اوكراين و كمكهاي مالي به ارزش بيش از ۵۹ ميليارد دلار بود. اين تصميم براي لغو محدوديتهاي امريكا البته با واكنشهايي در داخل امريكا روبهرو بوده است. مايك لي، نماينده كنگره امريكا اعتقاد دارد تصميم بايدن، براي دادن مجوز استفاده از موشكهاي دوربرد امريكايي در حمله به عمق خاك روسيه توسط كييف، زمينهساز جنگ جهاني سوم خواهد شد. جو بايدن به تازگي زمينه را براي جنگ جهاني سوم فراهم كرده است. بايدن، رييسجمهور امريكا، آنتوني بلينكن، وزير خارجه اين كشور را موظف كرده تا اهميت تخصيص 35 ميليون دلار كمك به اوكراين را بررسي كند. امريكا كمك نظامي به ارزش 275 ميليون دلار به اوكراين ارسال كرد كه بهگفته مقامات براي تامين «نيازهاي حياتي اوكراين در زمينه امنيت و دفاع» اختصاص يافته است. جان هيلي، وزير دفاع انگليس در پارلمان انگليس اعلام كرد كه براي خريد پهپادهاي تهاجمي و نظارتي جديد يك كمك نظامي علاوه 7.5 ميليون پوندي به اوكراين ارايه خواهد كرد. شركاي بينالمللي و متحدان بايد براي حمايت از اوكراين و تامين شكست رييسجمهور روسيه گرد هم آيند. بودجهاي براي پهپادهاي تهاجمي و نظارتي جديد در اختيار اوكراين قرار گرفته و اين كمك از طريق ائتلاف هواپيماهاي بدون سرنشين بهرهبري كشورش و لتوني ارايه شده و از صندوق سالانه 3 ميليارد پوندي برداشت ميشود. وزارت دفاع انگليس تاكيد دارد حمايت نظامي از اوكراين گسترش خواهد يافت. كمكهاي نظامي مذكور از تواناييهاي نيروهاي مسلح اوكراين در برابر روسيه حمايت قابل توجهي خواهد كرد. دولت انگليس به اوكراين اجازه داده تا از موشكهاي دوربرد «سايه توفان» عليه اهدافي در خاك روسيه استفاده كند. بهدنبال صدور مجوز استفاده اوكراين از سلاحهاي دوربرد امريكايي براي حمله به اهداف نظامي در عمق خاك روسيه از سوي رييسجمهور امريكا، پاريس مجوز استفاده كييف از سلاحهاي دوربرد اهدايي از سوي فرانسه و انگليس را صادر كردند. در حالي كه پاريس و لندن از اين درخواست رييسجمهور اوكراين براي استفاده از سلاحهاي دوربرد اهدايي از سوي فرانسه و انگليس حمايت كرده بودند، اما تا زماني كه بايدن با استفاده كييف از موشكهاي دوربرد تاكتيكي اتكمز (ATACMS) براي حمله به اهداف نظامي در خاك روسيه موافقت نكرده بود، براي صدور مجوز استفاده اوكراين از موشكهاي دوربرد اسكالپ و سايه توفان براي انجام اين نوع حملات خودداري كرده بودند. فرانسه تعداد دقيق موشكهاي دوربرد SCALP ارسال شده براي ارتش اوكراين را فاش نخواهد كرد. بهباور جورجيا ملوني، نخست وزير ايتاليا «رم سياست امريكا در حمايت از اوكراين را درك ميكند، اما ما به كييف اجازه دادهايم كه از سلاحهايي كه به اوكراين ميفرستيم فقط در خاك اين كشور استفاده كند و تغييري در اين سياست ايجاد نشده است. صدور مجوز استفاده كييف از سلاحهاي دوربرد براي حمله به اهداف نظامي در عمق خاك روسيه از سوي امريكا و بعضي از كشورهاي غربي صادر شده است. سياست ما در استفاده اوكراين از سلاحهاي ايتاليايي تغييري نكرده است. ايتاليا تا زماني كه لازم باشد از كييف حمايت خواهد كرد، اما همواره روي موضوع دفاع هوايي متمركز بوده است و همچنان به اين سياست ادامه خواهد داد.» اوكراين براي استفاده از سلاحهاي دوربرد امريكايي از اولين حمله خود به عمق خاك روسيه در روزهاي آينده خبر ميدهد. اولين حملات به عمق خاك روسيه احتمالا با استفاده از موشكهاي دوربرد تاكتيكي اتكمز (ATACMS) كه برد آنها بيش از ۳۰۰ كيلومتر است، انجام خواهد شد، اما آنها بهدليل نگرانيهاي امنيتي عملياتي، به جزييات بيشتري در اين خصوص اشاره نكردند. رييسجمهوري اوكراين اخيرا تاكيد كرده توان كشورش در توليد تسليحات نظامي به تنهايي براي پيروزي در جنگ كافي نيست و اگر حمايتهاي مالي و نظامي كشورهاي غربي و به ويژه امريكا متوقف شود، كييف در جنگ با روسيه حتما شكست خواهد خورد. اگر دولت ترامپ، رييسجمهوري امريكا تصميم بگيرد كمكهاي نظامي به كييف را كاهش دهد، اين «انتخاب» امريكا خواهد بود و اوكراين تصميمات جديدي در اين ارتباط اتخاذ خواهد كرد. زلنسكي بارها خواستار لغو محدوديت استفاده از سلاحهاي دوربرد غربي براي حمله به فرودگاهها، پرتابگرهاي موشكي و مخازن مهمات، انبار سوخت و مراكز فرماندهي روسيه شده است. وزير خارجه اوكراين نيز گفته است: «اين مساله مهمي است كه هر گونه محدوديت بر استفاده از تسليحات امريكايي و انگليسي عليه اهداف مشروع نظامي روسيه برداشته شود.» مقامات روسيه بارها اعلام كردند كه كمك تسليحات نظامي به اوكراين باعث عقبنشيني مسكو يا تغيير مسير عمليات نظامي ويژه نخواهد شد. اين در حالي است كه رييسجمهور روسيه پيشتر با بيان اينكه ارايه مجوز به اوكراين براي استفاده از موشكهاي دوربرد براي حمله به اهدافي در خاك ما به منزله مشاركت مستقيم كشورهاي عضو ناتو در جنگ عليه روسيه است، اين موضوع ماهيت درگيري را به گونه قابل توجهي تغيير خواهد داد. ارتش اوكراين قادر به استفاده مستقل از سامانههاي موشكي غربي براي چنين حملاتي بدون مداخله نظاميان ناتو نيست.
پژوهشگر مسائل بينالملل
معناي ارسال موشكهاي امريكايي براي اوكراين
محمود فاضلي
صاحبخبر -
∎