نورنیوز-گروه سیاسی: آغاز دور تازه‌ای از گفت‌وگوهای ایران با سه کشور اروپایی از روز جمعه، گمانه‌‌زنی‌ها و تحلیل‌های مختلفی در پی داشته است. امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با خبرنگار نورنیوز به بررسی برخی از این گمانه‌ها پرداخت و گفت: خبر گفتگوهای ایران با سه کشور اروپایی از سوی ایران اعلام شد گرچه هنوز طرف اروپایی اظهارنظر خاصی نکرده اما می‌توان گفت که پرونده هسته‌ای ایران و احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه و نیز جنگ اوکراین از موضوعاتی است که در گمانه‌زنی‌های منتشر شده و به عنوان محورهای گفتگو از آنها یاد می‌شود. موضوع اوکراین از سوی تروئیکا به عنوان بخش مهمی از امنیت اروپا مورد توجه است.
وی افزود: هر کدام از این گمانه‌ها در دستور کار گفت‌وگوهای نشست آتی باشد، چندان مهم نیست و موضوع مهم، فراهم شدن امکان رسیدن به یک درک مشترک برای حل و رفع اختلافات بین اروپا و ایران است. فارغ از اینکه این گفت‌وگوها به نتیجه برسد یا نه، صرف گفت‌و‌گوی صورت گرفته و اعلام مواضع طرفین بدون هیچ واسطه‌ای، این مواضع را برای طرف مقابل روشن ساخته و می‌تواند کمک کننده باشد. احتمالا هم با یک یا دو نشست مسئله حل نخواهد شد و نیاز به تداوم گفتگوها در ماه‌های آینده هم خواهد بود.
ابوالفتح در پاسخ به این سوال که آیا به این گفت‌وگوها خوشبین و امیدوار است، گفت: امیدوار و خوشبین نیستم و معتقدم این گفتگوها بدون آمریکا به نتیجه نخواهد رسید و گفت‌وگو با دولت آمریکا هم بدون جلب همکاری کنگره به نتیجه نخواهد رسید.
وی ادامه داد: با این وجود همواره بین گفتگو و توافق تفاوت قائل هستم. می‌توان گفتگو کرد اما الزاما این گفتگو نباید منجر به توافق مطلوب شود؛ از این جهت نه با اروپا که حتی با آمریکا هم معتقد به انجام گفتگو هستم ولی هر گفتگویی منجر به توافق نخواهد شد و ممکن است سال‌ها در جریان باشد و توافقی به دست نیاید.
کارشناس روابط بین‌الملل با تصریح این نکته که در گام نخستِ گفت‌وگو، طرفین گلایه‌ها و انتقادات، و خواسته‌ها و حتی تهدیدات خود را مطرح می‌کنند؛ گفت: همین گفت‌وگو در نهایت می‌تواند به توافق منجر شود یا نشود.
ابوالفتح با تاکید بر اینکه هم ایران و هم اروپا مایل به جلوگیری از تشدید تنش هستند، گفت: جزییات نحوه این کاهش و اینکه چه بده‌بستانی وجود داشته باشد بحث جدایی است اما واقعیت آن است که موضوع هسته‌ای ایران، قدرت ملی و موشکی، پهپادی و حضور منطقه‌ای ایران و حتی موضوع اوکراین چیزی نیست که اروپاییها به تنهایی بتوانند کاری برای آن انجام دهند، باید با ایالات متحده هماهنگ باشند و حمایت آنها را داشته باشند.
وی ادامه داد: در زمان توافق سعدآباد و پاریس و یا بعد در توافق برجام، با خروج آمریکا مذاکرات بهم خورد؛ برجام در حقیقت مذاکره میان ایران و آمریکا بود و طرف‌های اروپایی بیشتر ناظر و پیرو بودند و با خروج آمریکا از این توافق اروپاییها نشان دادند که هیچ استقلال عملی ندارند.
این کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: اینکه تصور کنیم پس از توافق با اروپا کار تمام خواهد شد اشتباه بوده و این فقط گام نخست است و بعد حتما باید رفت سراغ آمریکا.
ابوالفتح درباره گفتگوی احتمالی با آمریکا هم به اهمیت کنگره این کشور اشاره کرد و گفت: هر گونه توافقی باید با هردو جریان اجرایی و قانون‌گذاری یعنی دولت و کنگره صورت گیرد و توافق تنها با دولت آمریکا کمک کننده نخواهد بود، حتی اگر رئیس‌جمهور ترامپ باشد. در غیر این صورت همین کنگره جمهوری‌خواه می‌تواند دولت جمهوری‌خواه ترامپ را محدود کند و همان بلایی را بر سر توافق احتمالی آورد که سر برجام آورد.
وی با اشاره به اینکه اروپاییها بدون حضور و نقش آمریکا هیچ اقدامی نمی‌توانند پیش ببرند، توضیح داد: اروپاییها تنها در موضوعات غیرچالشی، از آمریکا استقلال عمل دارند ولی در موضوعاتی که دیدگاه اروپا و آمریکا متفاوت باشد، اروپا چاره‌ای جز تبعیت ندارد و ذره‌ای در این موضوع تردید ندارم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: اروپا زمانی اروپاست که حمایت آمریکا را داشته باشد، اروپا با ۲۸ کشور و با تمام عظمت خود در ماجرای اینستکس بدون حضور آمریکا، حتی یک سنت هم پول نتوانست جابه‌جا کند.اگر تصور می‌شود که می‌توان با اروپا بدون حضور و تایید آمریکا توافقی کرد، اشتباه است و کشورهای این قاره نه توان و نه جرات آن را دارند.
∎