طبق اصل ۳۱ قانون اساسی «داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. دولت موظف است با رعایت اولویت برای آنها که نیازمندترند به خصوص روستانشینان و کارگران زمینه اجرای این اصل را فراهم کند.» با وجودِ این الزام قانونی، در طی سالهای بعد از انقلاب، تقریبا هیچ دولتی از عهدهی اجرای این سیاست برنیامده و طرحهای مسکن که در دورههای مختلف اجرا شده نتوانسته چنانکه باید مشکلِ مسکن کارگران را حل کند. شرکت در این طرحها اساسا از توانِ کارگران خارج بوده است. این مشکل در سالهای اخیر با افزایش شدید قیمت مسکن و در مقابل، سرکوب مزد کارگران بیشتر شده است.
سهم هزینههای مسکن در سبد معیشتِ خانوار بیش از ۵۰درصد است و تورم بالای اجاره مسکن بر رفاه کارگران تأثیر مستقیم گذاشته است. در این شرایط، ثبتنام در طرحهای دولتیِ مسکن برای کارگران اگر نگوییم غیرممکن، اما بسیار سخت است. همچنین نوساناتِ قیمتی و افزایش نرخ تورم، قیمت نهادههای ساختمانی را تحت تأثیر قرار داده و روندِ پیشبردِ برخی پروژههای طرحهای قبلی را با مشکل مواجه کرده است.
در همین رابطه جمعی از متقاضیان طرح مسکن ملی در زنجان در تماس با «ایلنا» از مشکلات خود در تأمینِ هزینههای این طرح گفتند و اشاره کردند که در سال ۹۸ با آوردهی ۴۰ میلیون تومان وارد طرح شدند و حالا با گذشتِ بیش از ۵ سال نه خانهای به آنها تعلق گرفته و نه توانِ ادامهی پرداختِ هزینههای فزایندهی این طرح را دارند.
آنها گفتند: حدود دو ماه پیش، بخشنامهای در استان زنجان صادر شد که متقاضیانی که کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان پرداخت کردهاند به طور کل باید از طرح مسکن ملی حذف شوند.
این متقاضیان میگویند: ما سال ۹۸ تمام پساندازِ خود را برای خانهدار شدن در طرح ملی مسکن گذاشتیم و بعد از آن هم به سختی و با گرفتن وام و قرض کردن هزینههای بعدی را تأمین کردیم حالا در حالیکه تمام سرمایه و درآمد خود را پایِ این طرح گذاشتیم، میخواهند ما را از طرح حذف کنند.
آنها میگویند: قرار بود خانهها طی ۲ سال و با ۱۵۰ میلیون تومان تحویل داده شود، بیش از ۵ سال از آن زمان گذشته و حالا میگویند افرادی که کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان پرداخت کردهاند باید حذف شوند. اگر این پول را جای دیگری صرف کرده بودیم امروز سرمایهمان چندیدن برابر میشد نه اینکه پولمان را بدهند و بگویند از طرح حذف شدید!
این متقاضیان یک ماه دیگر فرصت دارند که آوردهی خود را به ۲۰۰ میلیون تومان برسانند تا از طرح ملی مسکن حذف نشوند! آنها میگویند: کم آوردهایم، با این درآمدها و هزینهها، تأمین هزینههای اجاره مسکن و خوراک حداقلی مشکل است و از طرفی نمیخواهیم از طرحی که روزی با امیدواری در آن ثبتنام کردیم حذف شویم که در این صورت ضرر بسیاری متحمل خواهیم شد.
بسیاری از این افراد که از کارگران و بازنشستگان و از اقشار ضعیف جامعه هستند، میگویند: اگر این طرح واقعا حمایتی است دولت باید حمایت کند، کمترین کاری که میتوانند برای ما انجام دهند دادنِ وام است تا بتوانیم این هزینه را تأمین کنیم.