منابع عبری طی روزهای اخیر از نزدیک شدن به توافق آتشبس میان لبنان و رژیم صهیونیستی خبر دادهاند. رسانههایی همچون یدیعوت آحارونوت و شبکه 12 تلویزیون اسرائیل بر فضای مثبت مذاکرات تأکید داشتهاند و از آمادگی تلآویو برای امضای یک توافق موقت خبر دادهاند. اما واقعیت میدانی با این روایتها تضاد دارد. رژیم اشغالگر همزمان با حضور آموس هوکشتاین در منطقه و حتی پس از بازگشت او به واشنگتن، حملات خود را به مناطق غیرنظامی لبنان تشدید کرده است. در یکی از این حملات، موشکباران مرکز بیروت به شهادت ۲۰ نفر و زخمی شدن ۶۶ نفر دیگر منجر شد. این تناقض آشکار میان رفتار میدانی و مواضع دیپلماتیک رژیم صهیونیستی، نگرانیها درباره نیت واقعی آن در مذاکرات را افزایش داده است.
نقش آمریکا: میانجی یا شریک اسرائیل؟
آموس هوکشتاین، فرستاده ویژه آمریکا در این مذاکرات نقشی کلیدی ایفا میکند. او بارها تأکید کرده که هدفش ایجاد توافقی پایدار است و حتی برای دستیابی به نتیجه، ضربالاجلی تعیین کرده است. بااینحال، سابقه اقدامات او در منطقه نشان میدهد که نقش میانجیگریاش در خدمت منافع اسرائیل بوده است. در ماههای گذشته، هوکشتاین با ارائه اطمینانهای کاذب به لبنانیها، زمینهساز حملات تروریستی اسرائیل شده است. برای مثال در جولای گذشته، او به مقامات لبنانی اطمینان داد که حملات اسرائیل به خارج از بیروت محدود خواهد شد؛ اما ارتش اشغالگر از این فرصت برای ترور «فؤاد شکر» و انجام جنایتهایی در مرکز بیروت استفاده کرد. این تجربهها، بسیاری از ناظران لبنانی را به این نتیجه رسانده که نقش هوکشتاین چیزی بیش از یک طعمه برای لبنانیها نیست و آمریکا با دادن ضمانتهای نظامی به اسرائیل، در تلاش است مقاومت لبنان را تضعیف کند.
نتانیاهو و نمایش آتشبس غزه در لبنان
به گفته تحلیلگران لبنانی، بنیامین نتانیاهو به دنبال تکرار سناریوی آتشبس غزه در لبنان است. او در تلاش است از فضای مثبت مذاکرات بهعنوان پوششی برای تحمیل شروط اسرائیل بر لبنان و تقویت موقعیت سیاسی خود در داخل استفاده کند. اما شرایط میدانی لبنان با غزه متفاوت است. ارتش اسرائیل در تهاجم به جنوب لبنان نهتنها موفقیتی به دست نیاورده، بلکه متحمل خسارات سنگینی شده است. این ناکامی، تلآویو را در موقعیتی ضعیف قرار داده و باعث شده به جای توقف جنگ، به دنبال توافقی موقت برای بازسازی توان نظامی خود باشد.
اختلافات باقیمانده در مسیر توافق
دو مانع اساسی همچنان در مسیر توافق آتشبس وجود دارد:
نقش فرانسه در نظارت بر آتشبس: لبنان خواهان مشارکت فعال فرانسه در نظارت بر اجرای توافق است؛ اما اسرائیل با این موضوع به دلیل تنشهای اخیر با پاریس مخالفت میکند. مرزهای زمینی مورد مناقشه: لبنان و آمریکا خواستار درجبندی در توافق هستند که بر حلوفصل فوری این مسائل تأکید کند. در مقابل، اسرائیل ترجیح میدهد این موضوع به آینده موکول شود.
نمایش فریب؛ الگوی همیشگی اسرائیل
رفتار رژیم صهیونیستی در مذاکرات جاری، ادامه همان سیاست فریب و تأخیر است. اسرائیل با اعلام موافقت اولیه، به دنبال خرید زمان برای بهبود شرایط میدانی و تحمیل شروط خود است. این تاکتیک، پیشتر نیز توسط نتانیاهو در مواجهه با غزه به کار گرفته شده بود. روزنامه الاخبار لبنان در گزارشی به این مسأله پرداخته و تأکید کرده که اسرائیل به دنبال آتشبس واقعی نیست، بلکه قصد دارد از یک توافق موقت برای اعمال فشار بر لبنان و حزبالله استفاده کند. این رژیم همچنین در تلاش است تا در روزهای باقیمانده به توافق، با افزایش حملات خود، قدرت میدانی حزبالله را تضعیف کند.
آیا مذاکرات به نتیجه میرسد؟
با وجود این چالشها، برخی منابع سیاسی معتقدند که مذاکرات همچنان شانس موفقیت دارد. تلآویو در حال حاضر از توان نظامی لازم برای ادامه جنگ طولانیمدت برخوردار نیست و فشارهای بینالمللی بهویژه از سوی آمریکا، این رژیم را مجبور به پذیرش برخی امتیازات کرده است.
بااینحال، تصمیم نهایی به نیت واقعی اسرائیل و میزان توانایی لبنان در حفظ مواضع خود بستگی دارد. حزبالله و دولت لبنان بارها تأکید کردهاند که هیچگونه توافقی را که به قیمت آسیب به حاکمیت این کشور تمام شود، نخواهند پذیرفت. روند مذاکرات آتشبس میان لبنان و رژیم صهیونیستی، آزمونی برای سنجش نیت واقعی طرفین و کارآمدی دیپلماسی آمریکا است.
درحالیکه فضای مذاکرات مثبت ارزیابی میشود؛ اما استمرار حملات نظامی اسرائیل نشان میدهد که این رژیم به دنبال توافقی تاکتیکی و موقت است. روزهای آینده تعیین خواهد کرد که آیا لبنان میتواند از این آزمون سربلند بیرون آید یا خیر. در هر صورت، تجربههای گذشته نشان داده که مقاومت لبنان عامل اصلی حفظ تمامیت ارضی این کشور بوده و اینبار نیز تصمیمات سرنوشتساز در میدان میدانی و دیپلماسی توأمان اتخاذ خواهد شد.
صبح نو