البته سال‌های متمادی است که کاهش نزولات آسمانی و وقوع خشکسالی همراه با برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، دشت‌های استان پرآب کهگیلویه و بویراحمد را در آستانه بحران قرار داده است و همچنین خطر وقوع فرونشست ۱۶ دشت این استان را تهدید می‌کند.
چشم‌انداز ناامیدکننده بارندگی‌ها
رئیس مرکز پیش‌بینی اداره کل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد با ابراز نگرانی از کاهش بارندگی‌ها در این استان، عنوان کرده است متأسفانه پیش‌بینی‌های کارشناسان سازمان هواشناسی چشم‌انداز امیدبخشی از بارندگی‌های امسال کهگیلویه و بویراحمد در روزهای باقیمانده پاییز و فصل زمستان را نشان نمی‌دهد.
ولی بهره‌مند با اشاره به اینکه بارندگی‌های امسال استان پایین‌تر از وضعیت طبیعی است، تصریح می‌کند: کاهش چشمگیر بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد زنگ خطر کم‌آبی و خشکسالی را به صدا درآورده است. این استان که به واسطه طبیعت کوهستانی و منابع آبی فراوان شناخته می‌شد، اکنون با چالش جدی کمبود آب مواجه است. این وضعیت تبعات گسترده‌ای از جمله کاهش تولیدات کشاورزی، خشک شدن چشمه‌ها و قنات‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و در نهایت تهدید معیشت مردم را به دنبال داشته باشد.
با این حال موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی کهگیلویه و بویراحمد، این استان را مستعد خشکسالی و سیلاب می‌کند. از طرفی وابستگی اقتصاد استان به بخش کشاورزی و دامداری حساسیت آن را نسبت به تغییرات اقلیمی افزایش می‌دهد بنابراین مدیریت پایدار منابع آبی در این استان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
کارشناسان معتقد هستند برای مقابله با بحران کمبود آب در کهگیلویه و بویراحمد باید تدابیر و طرح‌های جامع و بلندمدتی در پیش گرفته شود و رفع این بحران نیازمند همکاری سازمان‌های مختلف و مشارکت بین‌بخشی است.
جدی گرفتن طرح‌های سدسازی و انتقال آب
مدیرعامل آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد نیز با بیان اینکه در شرایط فعلی نسخه استان دیگر چاه نیست و استفاده از بارش‌ها و مهار آب‌های روان است، اظهار می‌کند: اگر می‌خواهیم وضعیت دشت‌های استان بحرانی و فوق بحرانی نشود باید طرح‌های سدسازی و انتقال آب همچون سد تنگ سرخ، آبریز، دهدشت غربی، امامزاده جعفر(ع)، تنگ انگشترک، سقاوه و سرپری تکمیل شود.
آرش مصلح با بیان اینکه این استان تنها استانی است که دشت‌های آن آزاد است، ادامه می‌دهد: اگر پروژه‌های آب استان تکمیل نشوند خطر جدی برای منابع آب زیرزمینی احساس می‌شود زیرا اگر پروژه‌های نیمه‌تمام طرح‌های آب استان به پایان برسند دیگر کشاورزان حاضر به استفاده از چاه نیستند.وی با اشاره به اینکه تعداد بهره‌برداران آب در استان زیاد شده و در حال حاضر ۳هزار و ۵۰۰ حلقه چاه در استان وجود دارد، می‌افزاید: در حال حاضر آب منطقه‌ای استان ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برای تکمیل ۶۰ طرح در حال اجرا و مورد مطالعه نیاز دارد.
مدیرعامل آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه انتظار می‌رود با همکاری کشاورزان ۱۶ دشت استان به شرایط بحرانی نرسند، تأکید می‌کند: اگر این اعتبار تخصیص یابد در مدت یک سال استان قادر است درآمدزایی کند و این پول را به استان برگرداند.
شرایط بحرانی فرونشست
در مقابل رئیس اداره منابع آب شهرستان‌های کهگیلویه و لنده معتقد است بر اساس ارزیابی کارشناسان بیشتر دشت‌های کهگیلویه در شرایط بحرانی فرونشست هستند .
سیدهادی خاضعی با اشاره به افت سطح ایستابی دشت‌های این شهرستان، ادامه می‌دهد: با توجه به کاهش بارش‌ها و به تبع آن عدم تغذیه آبخوان‌های شهرستان و همچنین برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی شاهد افت سطح ایستابی در همه دشت‌های شهرستان هستیم.وی تصریح می‌کند: طبق تأکیدها و گزارش‌های سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، سقف کف‌شکنی برای چاه‌های کشاورزی در مناطقی که به لحاظ فرونشست بحرانی یا بسیار شدید هستند ممنوع شده است.
خاضعی می‌افزاید: بر این اساس نیز وزارت نیرو به شرکت‌های آب منطقه‌ای استان‌های سراسر کشور این دستورالعمل را ابلاغ کرده که از کف‌شکنی چاه‌های کشاورزی در مناطق بحرانی جلوگیری شود.وی با اشاره به اقدام‌های حفاظتی در بخش آب، از اجرای طرح تعادل‌بخشی به منابع آب زیرزمینی به عنوان اقدام تأثیرگذار در راستای صیانت از منابع آب شهرستان خبر داده و اظهار می‌کند: کسری آب سفره‌های زیرزمینی دشت‌های کهگیلویه و بویراحمد نسبت به سال ۱۳۷۶ و افت آب سفره‌های آب زیرزمینی ۶ دشت از ۹ دشت موجود نیاز به استفاده بهینه این مایع حیاتی را آشکارتر می‌کند.
کسری ۴۱میلیون مترمکعبی دشت‌ها
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد نیز عنوان کرده است بر اساس آخرین پایش‌های صورت گرفته سفره‌های زیرزمینی دشت‌های استان ۴۱میلیون مترمکعب کسری آب دارد.
روح‌الله اسدپور ادامه می‌دهد: امامزاده جعفر(ع)، لیشتر، دشت باشت، دشتروم ، کلاچو، برمامیون و ممبی از مهم‌ترین دشت‌های استان هستند که در زمان حاضر وضعیت آب سفره‌های زیرزمینی دشت‌های باشت، لیشتر و دشتروم بهبود یافته اما سفره‌های زیرزمینی ۶ دشت دیگر کهگیلویه و بویراحمد به دلیل خشکسالی، اضافه برداشت از چاه‌های مجاز و استفاده‌های غیرمجاز با افت مواجه است.