بیانات دیروز رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از بسیجیان از چند بعد مهم و قابلتوجه به نظر میرسد. حضرت آیتالله خامنهای در این رویداد، بسیج را نهتنها بهعنوان نهادی نظامی، بلکه شبکه فرهنگی، اجتماعی و نظامی خواندند که در کنار یکدیگر موجب ایجاد زیربنای مستحکم برای تأمین امنیت و پیشرفت کشور خواهد شد. ایشان بهویژه بر بعد فرهنگی و اجتماعی بسیج تأکید داشته و آن را در اولویت قرار دادند. به اعتقاد رهبر معظم انقلاب، بسیج باید همچنان که در جنگها و دفاع مقدس در برابر تهدیدات نظامی ایفای نقش کرد، در عرصههای فرهنگی و اجتماعی نیز پیشگام باشد.
برای درک صحیح فرمایشات حضرت آیتالله خامنهای در این باب، لازم است منظومه معنایی تفکرات ایشان را موردتوجه قرار دهیم. در این منظومه، اقتصاد، فرهنگ و امنیت بهعنوان ارکان اصلی و لازم و ملزوم یکدیگر معرفی شدهاند. بدون امنیت، اقتصاد پایدار نخواهیم داشت و بدون اقتصاد، امنیت کشور تهدید خواهد شد. در این میان، فرهنگ بهعنوان عنصری حیاتی، مکمل این دو رکن است. فرهنگی که از هویت دینی و ملی ایران اسلامی نشأت گرفته و در طول تاریخ و بهویژه پس از انقلاب اسلامی شکلگرفته است.
ایشان در ادامه بسیج را بهعنوان یکی از مهمترین نهادهای فرهنگی مورد اشاره قرار دادند که در بعد اجتماعی باید تقویت شود. بسیج میبایست بهعنوان یک نهاد مولد تفکر و فرهنگ اصیل
ایرانی - اسلامی عمل کند و با ارتقای عقلانیت انقلابی، به پیشرفتهای فرهنگی و اجتماعی در کشور کمک کند. این مسئله موجب تقویت روزافزون بسیج و کیفیسازی و عمقیابی فعالیتهای آن خواهد شد موضوعی که رهبر معظم انقلاب در ادامه آن را مورد اشاره قرار دادند. چنین روندی به بسیج کمک میکند بتواند به عمق مسائل توجه کند و در مواجهه با بحرانها، تصمیمات راهبردی و کارآمد اتخاذ کند.چهار اصل کلیدی برای تقویت عقلانیت انقلابی در بسیج مطرح شده است که میتواند راهگشای بسیاری از مسائل باشد: الف) لحظهشناسی و موقعیتشناسی: در برهههای حساس تاریخی، توجه به تحولات و بررسی موقعیتهای خاص میتواند موجب اتخاذ تصمیمات درست و راهبردی شود.
ب) ولایتشناسی: بصیرت در برابر ولایت و توجه به عمق تفکر دینی و اجتماعی، موجب تقویت بسیج و دیگر نهادهای انقلاب اسلامی خواهد شد. امروز قطبنمای تفکر بسیجی توجه به نگاه امامین انقلاب (امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری) است بهطوریکه نباید یک گام عقب یا یک گام جلوتر از پرچم و خیمه ولایت حرکت کنیم. پ) کمک به فضای حکمرانی کشور: بسیج باید بهعنوان یک عنصر فعال در نهادهای حکومتی، نقش خود را ایفا کرده و در ارتقای حکمرانی کشور از طریق مسئلهشناسی و علتشناسی، مشارکت کند. ت) دوری از سطحینگری و عصبانیت: بسیج باید از تحلیلهای سطحی و عصبانیتهای غیرمنطقی پرهیز کند و به تفکری عمیق و راهبردی دست یابد.
رهبر معظم انقلاب در سومین نکته تأکیدی خود به ویژگی حصارشکنی بسیج اشاره کردند. ایشان تأکید کردند بسیج با اعتمادبهنفس و با بهرهگیری از سنتهای الهی (دو اصل خداباوری و خودباوری) میتواند در مواقع بحرانی و در شرایط خاص، بهعنوان یک نیروی پیشرو عمل کرده و راهحلهایی برای مشکلات کشور بیابد. بهویژه در شرایطی که کشور با تحریمها و فشارهای بینالمللی روبهرو است، بسیج باید نقش خود را در شکستن بنبستها ایفا کند. این به معنای نوآوری در روشها و استفاده از ظرفیتهای داخلی است. این نهاد انقلابی باید بهعنوان یک نیروی خلاق و مبتکر در مواجهه با چالشها، راهحلهای جدید ارائه دهد و از رویکردهای تقابلی و تحجر پرهیز کند.
سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار بسیجیان، تأکید دوباره بر اهمیت این نهاد در عرصههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و نظامی است. ایشان با روشن ساختن ضرورت کیفیسازی بسیج، بر تقویت عقلانیت انقلابی، ولایتشناسی و همافزایی با دیگر نهادهای حکومتی تأکید کردند. بسیج بهعنوان یکی از نهادهای مولد فرهنگ و اندیشه ایرانی - اسلامی، میتواند نقشی اساسی در شکستن بنبستها و کمک به حل مشکلات کشور ایفا کند. این مهم نیازمند توجه به ظرفیتهای درونی، تقویت اعتمادبهنفس ملی و تکیه بر سنتهای الهی است تا در مواجهه با تهدیدات و چالشها، بتوان به پیشرفت و استقلال کشور دستیافت.