ایسنا: بیماریهای غیرواگیر در دنیای مدرن با توجه به سبک زندگی انسانها شایع شدهاند که اغلب هم بیماریهای مزمن هستند و بیماریهای قلبیعروقی، دیابت، انواع سرطانها، چاقی، همچنین سوانح و سوختگیها را شامل میشوند. دکتر علیرضا مهدوی، معاون مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت، با بیان اینکه «پیمایش عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر در ایران» (استپس) هر پنج سال یک بار انجام میشود، اظهار کرد: پیمایش «استپس»، حدود ۲۰ سال پیش آغاز شده و هر پنج سال یک بار انجام میشود که معتبرترین مطالعه در زمینه عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر در کشور به حساب میآید. هشتمین پیمایش استپس که آخرین دوره انجام این پیمایش محسوب میشود، سال ۱۴۰۰ انجام شده است. نتایج هشتمین دوره مطالعه استپس بیانگر این است که ۱۴ درصد از جمعیت بالای ۲۵ سال کشور (جمعیت بالای ۲۵ سال کشور در آن بازه زمانی حدود ۵۲ میلیون نفر بودند)، به دیابت مبتلا هستند. همچنین حدود ۱۳ درصد از افراد بالای ۲۵ سال نیز به پیشدیابت مبتلا بودند.
۲۰ میلیون دیابتی و پیشدیابتی در ایران: معاون مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: براساس آمار و ارقام هشتمین پیمایش عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر در ایران و تعداد جامعه آماری در آن بازه زمانی، بیش از هفت میلیونو ۵۰۰ هزار نفر در کشور به دیابت و همچنین بیش از ۱۳ میلیون نفر به «پیشدیابت» مانند «اختلال قند ناشتا» یا «اختلال تحمل گلوکز» مبتلا هستند. مهدوی با اشاره به جمعیت کشور خاطرنشان کرد: اگر تعداد جمعیت کشور را ۸۵ میلیون نفر در نظر بگیریم، بیش از ۲۰ میلیون نفر به دیابت یا پیشدیابت مبتلا هستند. افرادی که در آینده به بیماری دیابت مبتلا میشوند، به طور معمول از میان جمعیت پیشدیابتی هستند. اگرچه افرادی که در آینده به دیابت مبتلا میشوند، به طور معمول از جمعیت پیشدیابتیها هستند، اما تمام افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند به این بیماری مبتلا نمیشوند. او درباره وضعیت افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند، تصریح کرد: بازهم تأکید میکنم تمام افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند لزوما به این بیماری مبتلا نمیشوند. اگر افراد این گروه به بیماری دیابت مبتلا نشوند، به برخی عوارض بیماری دیابت به ویژه بیماریهای قلبیعروقی مانند انسداد عروق مبتلا میشوند.
او با بیان اینکه توجه به افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند یک امر مهم است، تصریح کرد: تعداد افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند، دو برابر افراد مبتلا به دیابت است. با توجه به اینکه افرادی که در آینده به بیماری دیابت مبتلا میشوند به طور معمول از میان جمعیت پیشدیابتی هستند، توجه به این گروه اهمیت دارد. با استفاده از راهکارهای ساده میتوان از ابتلا به دیابت افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند پیشگیری کرد. مطالعات متعددی در زمینه پیشگیری از ابتلا به دیابت افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند، انجام شده است. به طور مثال، افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند با کاهش وزن خود میتوانند شرایط خود را کنترل کنند.
تأثیر کاهش وزن بر بیماری دیابت: مهدوی ادامه داد: کاهش وزن نهتنها به افرادی که در مرحله پیشدیابت قرار دارند کمک میکند، بلکه به افراد مبتلا به دیابت که در مراحل نخست بیماری قرار دارند نیز کمک میکند. اگر افراد مبتلا به دیابت که در مراحل نخست بیماری هستند وزن خود را پنج تا ۱۰ درصد کاهش دهند، با نتایج مثبت کاهش وزن مواجه میشوند. البته کاهش پنجدرصدی وزن کافی نیست، اما به دلیل اینکه کاهش وزن سخت است، بر کاهش چنددرصدی وزن تأکید میشود تا بیماران تأثیر کاهش وزن را تجربه کنند. بیماران مبتلا به دیابت باید وزن خود را کنترل کنند تا از شرایط اضافهوزن یا چاقی خارج شوند؛ به نحوی که شاخص توده بدنی کمتر از ۲۵ داشته باشند. او ادامه داد: اگر بیماران نمیتوانند به وزن ایدئال دست یابند، کاهش پنج تا ۱۰درصدی وزن برای آنها بسیار مفید است. تحقق کاهش وزن پنج تا ۱۰درصدی خیلی سخت نیست و این موضوع با «اصلاح رژیم غذایی» و «فعالیت بدنی» محقق میشود. فعالیت بدنی، تأثیر کمتری روی کاهش وزن دارد اما برای تقویت سیستم عروقی و کاهش مقاومت انسولین در بدن بسیار اثرگذار است. مهدوی درباره جامعه آماری مبتلایان به دیابت تصریح کرد: حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد دیابتیها به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند. دیابت، تیپهای متعددی دارد؛ به طور مثال، دیابت نوع یک از تیپهای این بیماری است که «دیابت کودکان» در گذشته نام داشت.
دیابت نوع یک، بیماری وابسته انسولین: معاون مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه دیابت نوع یک به انسولین وابسته است، تصریح کرد: دیابت نوع یک، اغلب در کودکان و نوجوان بروز میکند. دلیل ابتلا به دیابت نوع یک این است که سلولهای تولیدکننده انسولین در یک روند خودایمنی از بین میروند. به نحوی که بدن سلولهای تولیدکننده انسولین را به عنوان دشمن شناسایی میکند و این سلولها از بین میروند. در چنین شرایطی، این افراد به تزریق انسولین ناچار هستند. او درباره نقش انسولین در بیماری دیابت نوع یک گفت: اولین آزمایش موفق تزریق انسولین به انسانها در سال ۱۹۲۲ انجام شد.