پروژه سد «تنگ سرخ» در نزدیکی شیراز، باوجود هشدارهای کارشناسان درباره مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی، همچنان در حال اجراست.
این سد که از دهه ۱۳۸۰ آغاز شده، در کنار گسل‌های فعال زاگرس واقع شده و نگرانی‌های جدی درباره تأثیرات آن بر ایمنی شهروندان و محیط زیست ایجاد کرده است.
خبرگزاری حکومتی ایلنا در گزارشی پیامدهای زیست‌محیطی و اجتماعی احداث سد تنگ سرخ را که اخیراً با عنوان «آب‌بند گردشگری و ورزشی» مطرح شده، با گروهی از کارشناسان ارزیابی کرده است.
محمد درویش، فعال محیط زیست، تأکید می‌کند که موقعیت سد بر روی زمین‌های آهکی و گسل‌های زاگرس، خطر شکستن آن را در پی وقوع زلزله افزایش می‌دهد.
عبدالمجید اسدی، استاد زمین‌شناسی، به وجود دو گسل فعال سبزپوشان و قلات در منطقه اشاره کرده و هشدار می‌دهد که وقوع زلزله حتی با شدت متوسط می‌تواند موجب شکستن سد و بروز خسارت‌های عظیم شود.
مجتبی پاک‌پرور، محقق مدیریت منابع آب نیز اشاره می‌کند که سازندهای گچی و رسی منطقه موجب فرار آب خواهند شد و تشکیل دریاچه پشت سد عملاً امکان‌پذیر نیست. او این پروژه را به دلیل هزینه بالا و مشکلات فنی غیرمنطقی می‌داند.
پاک پرور به وجود دو گسل فعال «سبزپوشان» و «قلات» در محل احداث سد اشاره می‌کند. او هشدار می‌دهد که این گسل‌ها با فعال‌تر شدن در اثر آبگیری سد، احتمال شکست سد را افزایش می‌دهند. همچنین حمید مصباح، پژوهشگر منابع طبیعی استان فارس، هشدار می‌دهد که در صورت شکست سد، فاجعه‌ای مشابه با بیش یازده هزار کشته، در سیل شهر «درنه» واقع در شمال شرقی لیبی، ممکن است در شیراز رخ دهد.
یکی دیگر از نگرانی‌ها، ظرفیت محدود سد در کنترل سیلاب است. علی نجاتی، متخصص هیدرولوژی، هشدار داده است که ساختار طراحی این سد به گونه‌ای است که در صورت شکسته شدن، بخش‌های عمده‌ای از شیراز را زیر آب خواهد برد.
نجاتی می‌گوید: «این سد نه تنها ایمنی شهر را تأمین نمی‌کند، بلکه خود عامل تشدید خطرات سیلاب است.»
از دیگر انتقادات به این پروژه، تخریب زیستگاه‌های طبیعی منطقه است. محمد عباسی، پژوهشگر محیط زیست، به خبرگزاری ایلنا می‌گوید که اجرای سد منجر به نابودی هزاران درخت بلوط و از بین رفتن تنوع زیستی ارزشمند منطقه شده است.
منتقدان همچنین به عدم شفافیت در تصمیم‌گیری‌های این پروژه انتقاد کردند. به گفته کریمی، یکی از اعضای سابق تیم ارزیابی سدسازی، مطالعات دقیق ارزیابی خطرات این سد هنوز کامل نشده است.
بسیاری از کارشناسان خواستار توقف پروژه سد تنگ سرخ هستند. آنها معتقدند که باید به جای تکیه بر روش‌های سنتی سدسازی، به راهکارهای جایگزین مانند مدیریت مصرف آب، احیای قنات‌ها و استفاده از تکنولوژی‌های جدید توجه شود.
این در حالی است که مسئولان پروژه همچنان بر مزایای سد تنگ سرخ تأکید دارند. آنها مدعی‌اند که این سد می‌تواند بخش مهمی از نیازهای آبی شیراز را تأمین کرده و جلوی سیلاب‌های فصلی را بگیرد.
در پی هشدارهای کارشناسان، گروه‌های مختلف مردمی و زیست‌محیطی خواستار توقف این پروژه شده‌اند.
فعالان زیست محیطی، می‌گویند که ادامه ساخت سد تنگ سرخ، بدون بررسی دقیق مخاطرات، جان و مال هزاران نفر از شهروندان شیراز را تهدید می‌کند.
∎