«زهره بهره‌بر» مدیر امور نهادهای مالی دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در خصوص تأمین مالی پروژه‌های عمرانی مناطق آزاد از طریق انتشار اوراق در بازار سرمایه با خبرنگار «فرینا» گفتگو کرد.

روش‌های تامین مالی پروژه‌ها در مناطق آزاد چیست؟

در مناطق آزاد دو نوع پروژه وجود دارد. یکی پروژه‌های زیرساختی و عمرانی که مربوط به سازمان مناطق است و دیگری پروژه‌های سرمایه‌گذاری که مربوط به فعالان اقتصادی مناطق است. در مورد پروژه‌های مربوط به مناطق عمدتا از منابع و درآمدهای منطقه برای تأمین مالی استفاده می‌شود لیکن با توجه به تکلیف بودجه، سازمان‌های مناطق آزاد موظفند برای تأمین مالی پروژه‌های خود اوراق منتشر کنند.

 کدامیک از مناطق آزاد برای تامین منابع مالی مگا پروژه‌های خود تاکنون توانسته از طریق انتشار اوراق استفاده کنند؟ 

در این خصوص می توان به طرح احداث فرودگاه در منطقه آزاد کیش اشاره نمود. در این منطقه، شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه کیش در سال‌های 1398 و  1400 برای احداث طرح فوق از طریق انتشار اوراق به ترتیب مبالغ 3 هزار میلیارد از طریق انتشار اوراق اجاره برای تامین منابع مالی در راه‌اندازی ترمینال دوم فرودگاه و 5 هزار میلیارد ریال برای خرید تجهیزات مورد نیاز جهت تکمیل پروژه احداث ترمینال جدید فرودگاه بین‌المللی کیش از طریق انتشار اوراق مرابحه استفاده نموده است. همچنین، شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه کیش در سال 1400 نسبت به انتشار مبلغ یک هزار میلیارد ریال اوراق خرید دین به منظور تأمین منابع مالی لازم جهت راه‌اندازی ترمینال دوم فرودگاه کیش اقدام نموده است.

سایر مناطق تا به حال تجربه انتشار اوراق نداشته‌اند؟ به نظر شما کدامیک از مناطق آزاد از طریق انتشار اوراق برای تامین منابع مالی پروژه‌های زیرساختی خود می‌توانند اقدام نمایند؟ 

خیر، چنین تجربه‌ای در سایر مناطق وجود ندارد و صرفا منطقه آزاد کیش توانسته اوراق منتشر نماید. البته برخی سازمان‌های مناطق آزاد جهت انتشار اوراق برای پروژه‌های خود پیشنهاداتی ارائه نموده‌اند که از سوی این معاونت در حال بررسی است و با کمک چند شرکت مشاور سرمایه گذاری و تأمین سرمایه در حال ارائه راهکار به منظور بهره مندی از روش‌های تامین مالی نوین از جمله انتشار اوراق برای آنها هستیم.

دیدگاه جنابعالی در خصوص نرخ انتشار اوراق برای مناطق آزاد جهت بهره‌مندی از منابع مالی بازار سرمایه چیست؟

باتوجه به افزایش نرخ تورم، استفاده از اوراق برای مگاپروژه‌های مناطق مقرون به صرفه به نظر می‌رسد. در همین ارتباط جلسات تخصصی با شرکت‌های تامین سرمایه و همکاران مناطق آزاد برگزار کرده‌ایم و طی برگزاری جلسات کارشناسی با مشاورین مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار، رویه‌های جدید تامین منابع مالی مناطق آزاد در دست بررسی است.

 مهمترین مشکلات و چالش‌های پیش رو برای انتشار اوراق در مناطق را چه می‌دانید؟

هر منطقه مشکلات مربوط به خود را دارد اما به طور کلی آماده نبودن صورتهای مالی حسابرسی شده، نداشتن وثایق کافی برای ارائه ضمانت، مشکلات مالیاتی و نداشتن برنامه مدون به منظور مدیریت وجه نقد مخصوصا در مواعد توزیع سود اوراق جزو اصلی ترین مشکلات مناطق برای انتشار اوراق در حال حاضر محسوب می‌شود.