به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم،  شب گذشته قطعنامه‌ای علیه برنامه هسته‌ای ایران از سوی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدون اجماع اعضاء تصویب شد که در آن، بدون توجه به همکاری‌های ایران با آژانس، از تهران خواسته شده برای حل مسائل ادعایی پادمانی، اقدامات ضروری و فوری انجام دهد.

پیش نویس این قطعنامه که از سوی سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه (موسوم به تروئیکای اروپا) تهیه شده بود و پیش از بازگشت رافائل گروسی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی تهیه شده بود نشان داد که این کشورها بدون در نظر گرفتن مسائل فنی به دنبال سیاسی کاری و تحت فشار قرار دادن ایران هستند.

علی‌رغم این روحیه همکاری از سوی ایران کشورهای اروپایی ترجیح داده‌اند مسیر تقابل با ایران را انتخاب کنند.  در واقع تحریم‌های اخیر اتحادیه اروپا علیه بخش کشتی‌رانی و هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران را نیز بایستی بخشی از سیاست تقابل‌جویانه کلی اروپایی‌ها علیه ایران دانست که در ماه‌های اخیر دنبال شده است.

عباس اصلانی، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل در گفتگو‌ با خبرگزاری تسنیم در خصوص هدف این سه کشور اروپایی گفت: بعد سفر اخیری که گروسی به تهران داشت و تفاهماتی هم حاصل شد همزمان با این سفر، کشورهای اروپایی از جمله انگلیس سعی کردند که یک پیشگامی داشته باشند و قبل از اینکه گروسی بازگردد یک پیش نویس قطعنامه‌ای را ارائه کنند. صراحتا مفهوم این کار این بود که کشورهای اروپایی به دنبال این نیستند که فضای مثبت همکاری بین ایران و آژانس شکل بگیرد. زیرا به عبارتی یک دستورکار از پیش تعیین شده‌ای برای افزایش تنش با ایران را دنبال می‌کردند.

وی افزود: به همین خاطر صرف نظر از آن که در آن سفر چه اتفاقی بیافتد و چه تفاهمی حاصل شود، آنان مسیر تنش را در پیش گرفتند. مضاف بر این شاهد بودیم حتی خود گروسی وقتی به وین برگشت  در حاشیه جلسه شورای حکام اظهاراتی داشت و برآورد مثبتی را از سفرش به تهران بیان کرد. منتهی طرف اروپایی سعی کردند این را نادیده بگیرند. همچنین تعدادی از کشورها در این رای گیری به قطعنامه رای مثبت ندادند.

اصلانی با بیان این که مسیری که ایران از قبل اعلام کرده بود در کنار سفر گروسی، مسیر را به سمت تعامل بیشتر و سازنده تر ترسیم می‌کرد، افزود: منتهی با این قطعنامه‌ای که اتفاق افتاد می‌توان گفت طرف های غربی سطح تنش را افزایش دادند و مسیر تقابل را انتخاب کردند. 

وی تاکید کرد: همواره در گذشته هم شاهد بودیم که هر موقع بحث فشار چه بیانیه و چه قطعنامه‌ها برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران صورت گرفته نتیجه عکس داده است و بالعکس تهران تصمیماتی گرفته برای افزایش دامنه فعالیت‌های هسته‌ای خودش و اکنون هم شاهد این بودیم و بلافاصله دیدیم که رییس سازمان انرژی اتمی دستوری را برای راه اندازی سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته دادند که انواع مختلف را شامل می‌شود.

این کارشناس درباره واکنش ایران گفت: به نظر می‌رسید پاسخ ایران می‌تواند در حوزه هسته‌ای باشد و باید این را مدنظر قرار دهیم که صرفا محدود به این اقدامات نشود‌ و طرف‌های غربی متوجه بشوند که افزایش تشدید تنش می تواند تبعات متنوعی را داشته باشد.

وی گفت که ایران همواره گفته به دنبال حل و فصل موضوعات با آژانس است و اگر از روش‌های فنی پیگیری شود راحت تر به راه حل خواهد رسید و بهتر است موضوعات به صورت فنی ارزیابی شود.

اصلانی افزود: منتها عملا نمی‌شود این را انکار کرد که عمدتا در مقاطع گذشته حل و فصل موضوعات با آژانس متاثر از مواضع سیاسی هم بوده که غربی ها نسبت به آن اعمال کردند. آژانس یک تاثیرپذیری را از کشورهای غربی دارد و به همین خاطر اگر بنا بر حل موضوعات فنی هم باشد نیاز به این است که یک اراده سیاسی هم در طرف های مقابل وجود داشته باشد و این سری آن را شاهد نبودیم.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل تاکید کرد: اتفاقا این که از قبل از بازگشت گروسی از تهران آن‌ها این اقدام را شروع کردند این یک اقدام معنادار بود که برای آنان شاید اهمیتی ندارد که موضوعات ایران و آژانس در چه مسیری حرکت بکند. در آن مسیری که آنان خودشان تعیین کرده بودند به سمت تقابل بیشتر رفت. طبیعتا این قطعنامه هم می‌تواند بر موضوعات مربوط به مذاکرات برجامی و آینده به ویژه این که ما به اکتبر 2025  نزدیک می‌شویم و هر چه زمان نزدیک‌تر می‌شود، حل و فصل آن موضوعات دشوارتر هم می‌شود.

وی ادامه داد: به همین خاطر قطعنامه آن لایه ها و پیچیدگی ها را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود که رسیدن به راه حل سختتر شود. هرچند که این امر الزاما به این مفهوم نیست که موضوع رو به پایان است بلکه به نظر می‌رسد طرف های غربی به ویژه اروپایی سعی می‌کنند با این موضوعات از جمله قطعنامه به عنوان اهرم فشار علیه ایران استفاده کنند و به عبارتی با نگه داشتن مکانیسم ماشه به عنوان یک ابزار می‌خواهند اگر در آینده یک گفتگویی اتفاق افتاد از آن به عنوان اهرمی برای کسب امتیاز استفاده کنند.

تلاش برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران نتیجه عکس دارد

اصلانی افزود: به ویژه اینکه با روی کار آمدن یک رییس جمهور جدید در آمریکا شاهد بودیم که در موضوعات دیگر مثل اوکراین هم اروپایی ها در هماهنگی با دموکرات ها یک سری اقدامات را انجام دادند و در برخی ها حوزه‌ها سعی می‌‌کنند تنش را بالا ببرند که اگر یک وقت دولت آمریکا خواست بادولت های مختلف در خصوص جنگ اوکراین وارد تعامل با روسیه شود آنگاه ان اهرم، فشار به طرف های مقابل را افزایش دهند و یا به عبارتی با دست پرتر وارد یک تعامل و مذاکره‌ای شوند.

وی با بیان اینکه در حوزه های دیگر هم این موضوع محتمل است، ادامه داد: یک بحث هم برمی‌گردد به نگرانی آنان که اگر ترامپ آمد می‌خواهد چه کاری انجام دهد. یک موضوع دیگر هم که نمی‌توان نادیده گرفت این است که این سری ما شاهد آن بودیم که  اروپایی ها سعی می‌کنند موضوعات هسته ای را به موضوعات دیگر گره بزنند و آن برمی‌گردد به تحولاتی که در منطقه است و جنایتی که رژیم اسرائیل انجام می‌دهد. طبیعتا یک سر این تحولات محور مقاومت و ایران است و آن طرف اسرائیل و حامیانش هستند و این صف بندی به عبارتی تاثیر خودش را در حوزه ‌های دیگر داشته باشد و آنان سعی می‌کنند موضوعات را به هم گره بزنند. این چیزی جز پیچیده‌تر کردن رسیدن به یک راه حل نخواهد بود و موضوعات را سخت تر می‌کند.

اصلانی خاطرنشان کرد: هرچند دلیل این اقدامات هرچه باشد در نتیجه آن چه که ما شاهدش خواهیم بود چیزی جز نتیجه عکس برای آنان نیست و الزاما به آن مطلوب خودشان نمی‌رسند و بالعکس اگر بخواهند برنامه هسته‌ای ایران محدود‌تر یا قابل کنترل تر بشود این نتیجه عکس را داشته و در مسیر مخالفش یعنی توسعه هرچه بیشتر برنامه هسته ای ایران حرکت می‌کند.

ادامه همکاری فنی ایران با آژانس

وی در ادامه در خصوص آینده همکاری‌های ایران و آژانس گفت: همکاری های ایران و آژانس بر اساس توافقات پادمانی بوده و هست و همزمان که ایران اقدامات جدید را اتخاذ کرده تاکید کرده که همکاری با آژانس در چارچوب همان موافقتنامه های پادمان ادامه خواهد داشت.

اصلانی ادامه داد: مهمترین مسئله ای که از جهت آژانس مهم باشد بحث شفافیت برنامه هسته ای ایران است که شاهد بودیم برنامه هسته ای ایران شاهد بیشترین میزان بازرسی‌ها در بین کشورهایی بوده که فعالیت هسته ای دارند و بعضا آنان فعالیتشان جنس دیگری هم دارد. این موضوع همکاری ایران و آژانس ادامه پیدا خواهد کرد ولی به لحاظ دامنه برنامه هسته‌ای ایران روز به روز گسترده تر و پیشرفته‌تر می‌شود. اما اینکه اگر ما آژانس را فی نفسه یک نهاد صرفا فنی بدانیم، همواره شاهد بودیم کشورهای دیگر سعی کردند موضوعات و استفاده سیاسی از یک نهاد فنی انجام دهند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: موقعی که خود مدیرکل آژانس یک ارزیابی مثبت از سفر خودش و بحث تفاهمات با ایران داشته، آنان قطعنامه را تصویب می‌کنند و این به صراحت نشان می‌دهد که آنان به دنبال استفاده سیاسی از یک نهاد فنی یعنی آژانس هستند.

بی‌اثری اهرم‌سازی از مکانیزم ماشه

اصلانی گفت: طبیعتا تهران به همکاری خودش ادامه می‌دهد ولی آنان سعی می‌کنند که مسیر را به نحوی بروند که شاید تهران را از نزدیک شدن به یک مکانیسم ماشه بترسانند تا از او امتیاز بگیرند. ولی طبیعتا در دوره های گذشته شاهد بودیم که ایران اقدامات خودش را انجام داده و این اهرم سازی یک طرف نمی‌تواند انجام بگیرد و ایران امکانات و اختیاراتی دارد که می‌تواند به کار بگیرد.

وی تاکید کرد: ما شاهد این هستیم که طی سال اخیر به ویژه هرچه زمان گذشته تنش بین روابط ایران و اروپا شکل گرفته و به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی در ادامه سیاست های خودشان که بعضا متاثر از بحران اوکراین و یا صف بندی شرق و غرب بوده سعی کردند که از موضوعات مختلف به عنوان بهانه‌ای برای اعمال فشار استفاده کنند و صرفا محدود به ایران نبوده است.

اصلانی در آخر اظهار داشت: به نظر می‌رسد که در خصوص آژانس صورت مسئله یک موضوع و مسئله فنی باشد ولی پشت پرده آن مسئله اصلی که نیروی محرک این تنش بوده بیشتر مواضع و یا ملاحظات سیاسی طرف های مقابل بوده است.

انتهای پیام/