فاطمه ملاعباسی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: یکی از مهمترین کاربردهای نانوذرات، استفاده از آنها بهعنوان حاملهای دارویی است، این فناوری به پزشکان اجازه میدهد داروها را بهطور مستقیم به سلولهای سرطانی برسانند و از انتشار غیرضروری دارو در سراسر بدن جلوگیری کنند، همچنین بهدلیل تمرکز بالای دارو در ناحیه هدف، اثربخشی درمان افزایش یافته و عوارض جانبی کاهش پیدا میکند.
وی افزود: در روشهای مرسوم درمانی همچون شیمیدرمانی، داروها بهطور معمول در سراسر بدن پخش میشوند که این مسئله میتواند به بافتهای سالم آسیب برساند. نانوذرات بهعنوان سیستمهای هوشمند انتقال دارو، این مشکل را برطرف کردهاند و با طراحی ساختارهای ویژه، توانستهاند توزیع دارو را به شکل هدفمند انجام دهند.
استاد دانشگاه گفت: در کشورهای پیشرفته همچون ژاپن و کانادا، تحقیقات گستردهای برای طراحی نانوذرات با قابلیتهای پیشرفته انجام شده است. این نانوذرات میتوانند دوز دارو را بهصورت کنترلشده آزاد کنند و میزان جذب سلولهای سرطانی را افزایش دهند. برای مثال، پژوهشگران در آلمان موفق شدند نانوذراتی تولید کنند که داروها را تنها در پاسخ به شرایط خاص محیطی همچون تغییرات pH یا دما، آزاد میکنند. این ویژگی موجب میشود که اثربخشی درمان در مراحل مختلف سرطان به حداکثر برسد.
ملاعباسی بیان کرد: یکی دیگر از مزایای استفاده از نانوذرات در درمان سرطان، کاهش مقاومت دارویی در سلولهای سرطانی است، برخی از سلولهای سرطانی در برابر درمانهای رایج مقاوم میشوند که این موضوع میتواند روند درمان را مختل کند. نانوذرات با ارائه سیستمهای ترکیبی که چندین دارو را بهصورت همزمان انتقال میدهند، میتواند این مقاومت را کاهش داده و تأثیر درمان را افزایش دهند.
وی خاطرنشان کرد: ایران نیز با استفاده از ظرفیتهای علمی خود، در حال طراحی و توسعه نانوذراتی است که قابلیت انتقال داروهای ضدسرطان بهصورت متمرکز و هوشمند را دارند. بعضی از این نانوذرات با پوششهای زیستسازگار تولید شدهاند که به کاهش سمیت و افزایش ایمنی آنها کمک میکند. پژوهشگران داخلی تلاش دارند تا با بهرهگیری از تجربیات جهانی، نانوذراتی طراحی کنند که علاوهبر افزایش اثربخشی داروها، هزینههای درمان را نیز کاهش دهد.
استاد دانشگاه توضیح داد: نانوذرات بهدلیل اندازه کوچک و سطح وسیع، توانایی تعامل بهتر با سلولهای سرطانی را دارند. این ویژگی موجب میشود که داروها سریعتر و با دقت بیشتری به ناحیه هدف برسند، همچنین بعضی از نانوذرات با قابلیت بارگذاری همزمان چند دارو به پزشکان این امکان را میدهد که درمانهای ترکیبی را بهصورت کارآمدتری انجام دهند.
ملاعباسی تصریح کرد: پژوهشهای جدید بر توسعه نانوذرات چندمنظوره متمرکز است که علاوهبر انتقال دارو، قابلیت تصویربرداری و نظارت بر روند درمان را نیز داشته باشند. این فناوری میتواند به پزشکان کمک کند تا درمان را بهصورت همزمان مدیریت و نتایج را با دقت بیشتری ارزیابی کنند.