نورا حسینی: کارشناسان حوزه آسیب‌های اجتماعی منتقد عملکرد مدیریت شهری و نحوه ورود به محله‌های پر آسیب هستند. به اعتقاد آن‌ها این گونه برخورد با موضوعات اجتماعی دوام چندانی نخواهد داشت و مداخله آن‌ها صرفا آسیب اجتماعی را موقتی از شهر «حذف» می‌کند. با این حال هفته گذشته جمعی از مجمع نمایندگان استان تهران به میزبانی سپاه حضرت محمد رسول‌الله(ص) تهران بزرگ از محله هرندی بازدید کردند که نشان می‌داد باوجود مداخله و حضور نهادهای حکومتی و حاکمیتی در منطقه هرندی تهران آسیب‌ها همچنان پابرجاست.
دراین دیدارکه سایت «خانه ملت» آن را پوشش کامل داده به نقل از «سردار سرتیپ دوم پاسدار محمود توکلی»، معاون اجتماعی سپاه تهران توضیح داده شده که سپاه تهران از سال ۱۳۹۸ تاکنون بیش از ۱۴ هزار مددجو و معتاد متجاهر را بدون استفاده از متادون مورد حمایت قرار داده و اعلام کرده فرق این مرکز با دیگر مراکز حمایت از معتادان این است که به هیچ عنوان متادون‌درمانی نداریم اما در تمامی مراکز کشور متادون‌درمانی صورت می‌گیرد، البته راهکار جایگزین به کار گرفته شده «صیانت از خانواده» است چرا که تجربه عملی ما ثابت کرده درصورت تقویت اراده، ایمان و آگاهی، فرد مددجو دیگر به اعتیاد برنمی‌گردد، درواقع درصد بازگشت از این طریق به مراتب کمتر از متادون‌درمانی است.
دراین بازدید یکی از مسئولان حاضر هم گفته که با برخی از خانه‌های محله هروی به کار خلاف مشغول هستند چرا که بخشی از درآمد حاصل از مواد فروشی را صرف خرید ملک می‌کنند تا بتوانند در مکان‌های دیگر مواد بفروشند.
در این دیدار به نقش برج‌های نوری در کاهش تجمع معتادان در این محله اشاره شده، این که مثلا با نصب «برج نوری» درصدد کاهش معضل پشت‌بام خوابی و تجمع معتادان برآمدند و محل امن برای معتادان در خانه‌های تاریک این محله را بر هم زده شده که به عقیده او تأثیر مؤثری نیز داشته است، او می‌گوید: «درواقع اجازه ندادیم نقطه‌ای خاموش بماند که معتادان بتوانند از این فرصت برای تجمع استفاده کنند. تنها با نصب یک لامپ جلوی هزاران عملیات توزیع مواد گرفته شد و شما در خیابان شهید اکبر عظیمی به عنوان آلوده‌ترین نقطه تهران یک چراغ خاموش نمی‌بیند.»
یکی از مسئولان قرارگاه مرکزی شهید اسداللهی هم از نمایندگان خواسته به «شیره‌کش خانه‌ها» رها شده، محل مصرف، فروش که به بهشت معتادان متجاهر تبدیل شده‌اند و به خانه‌های «قمرخانمی» معروف هستند هم سری بزنند.
به گفته مسئولان این قرارگاه این خانه‌ها به محل امن فساد و معضل‌های بسیار در قلب اقتصادی کشور تبدیل شده‌اند.
در جریان این بازدید گلایه‌ای هم از شهرداری تهران شد و درخصوص مشکلات پیش‌رو برای اصلاح بافت شهری این منطقه، گفته شد: «شهرداری باید در راستای عقب‌نشینی خانه‌ها و مغازه‌ها با هدف عریض کردن کوچه‌ها، مثلاً ۱۰ متر زمین خودشان را با ۱۰ متر زمین مردم در شرایط مساوی معاوضه کند، اما شهرداری در کش و قوس این مشکلات لاینحل می‌خواهد زمین یا ملک مردم را به قیمت پایین خریداری کرده و زمین تحت تملک خود را با چند برابر قیمت به آن‌ها بفروشد که این مسأله به گره کور باز شدن معابر این منطقه و رفع مشکل بافت فرسوده شده است.»
به گفته او همچنین برای باز کردن مسیر کوچه‌ها، ۴۸ خانه واقع شده در مسیر بن‌بست از سوی شهرداری خریداری و به نفع مردم باز شود.
مجتبی زارعی، نماینده مردم تهران هم وضعیت کنونی هرندی را محصول ترک فعل چندین ساله دستگاه‌های مسئول از جمله شهرداری تهران در ادوار گوناگون دانسته و می‌گوید: «امروز همه این دستگاه‌ها باید در کنار سپاه تهران با تمام قدرت به میدان بیایند. در یک نمونه باید ۴۸ خانه توسط شهرداری تملک شوند اما این کوتاهی بیش از اندازه، قابل پذیرش نیست. لذا باید به سرعت اقدام شود.»
پس از مرور گزارش مسئولان قرارگاه شهید اسداللهی سپاه تهران این پرسش مطرح می‌شود، قرارگاه اجتماعی شهرداری چه نقشی در تصمیم‌گیری‌ها و فعالیت‌های انجام شده در این محله داشته است.
هرچند که مشکلاتی که از این محله گزارش شده با گزارش‌های رسانه‌ای شهرداری درتضاد است.
محمدامین توکلی‌زاده معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران به خبرآنلاین می‌گوید: قرارگاه اجتماعی یک دستگاه نیست مجموعه‌ای از نهادهایی که در این حوزه نقش دارند. بیش از ۱۴ دستگاه هر هفته دور هم جمع می‌شوند و با ریاست شهردار تهران جلسه برگزار می‌کنند و براساس اصل ۱۳۷ قانون اساسی مصوبات این قرارگاه برای دستگاه‌های اجرایی مسئول دولتی در این حوزه لازم الاجرا است.
او معتقد است که حکم هیأت وزیران برای شهردارتهران باعث شد که ناهماهنگی‌ها که در این حوزه وجود دارد با مشورت دستگاه تخصصی جلو برود.
توکلی‌زاده یادآورمی شود: آنچه در مجموعه شوش و هرندی اتقاق افتاد با همکاری و تلاش‌های مشترک مجموعه سپاه و بسیج که اعضای ثابت قرارگاه اجتماعی هستند در کنار قوه قضاییه، بهزیستی، فراجا و... شکل گرفت. مجموعه‌های زیادی در قرارگاه اجتماعی تلاش می‌کنند و هر اتفاقی در شهری بی‌افتد حاصل مشارکت همه آنهاست.
معاون اجتماعی شهردار تهران درخصوص این که به صورت مشخص شهرداری تهران در این حوزه چه اقداماتی انجام داده است هم می‌گوید: در سال‌های گذشته ما مشکل زیر ساختی داشتیم. یعنی مراکز ماده ۱۶ ظرفیت کافی برای حضور معتادان متجاهر نداشت که مسئولیت ایجاد ۵ هزار تخت برعهده شهرداری گذاشته شد. در این میان مسئولیت منع پذیرشی‌ها مانند معتادان کبر و صغر سنی و زخم باز هم شهرداری تهران پذیرفت و مراکزی هم ویژه زنان ایجاد شد. در حال حاضر دستگاه‌های مختلف مانند بهزیستی، فراجا، سپاه، شهرداری تهران و... ۲۰ هزار تخت برای ماده ۱۶ ایجاد کرده است.
∎