دونالد ترامپ وعده کرده به محض ورود به کاخ سفید، ۲۴ ساعته به جنگ اوکراین پایان می‌دهد ولی بایدن در واپسین روز‌های خود در کاخ سفید فرمان راهبردی استفاده کی‌یف از موشک‌های دوربرد را برای حمله به قلمرو روسیه صادر کرد تا دولت آتی به راحتی نتواند از تعهدات واشینگتن در قبال کی‌یف شانه خالی کند؛ اقدامی جنجالی که به گفته روس‌ها و امریکایی‌ها می‌تواند به جنگ جهانی سوم منجر شود، پوتین دیروز با یادآوری اظهارات قبلی خود درباره استفاده از سلاح‌های راهبردی در دفاع از تمامیت ارضی روسیه نسبت به عواقب این طرح هشدار داد.
جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا که سه سال پیش با سیاست‌های اشتباه خود جنگ در اوکراین را به راه انداخت برای اینکه میراث دولتش کماکان ادامه پیدا کند، در دقیقه نود دست به ابتکار‌های بحث‌برانگیزی زده است. بایدن یک‌شنبه شب طی فرمانی به کی‌یف اجازه داد از موشک‌های دوربرد امریکایی برای حمله به اهدافی در خاک روسیه استفاده کند. روزنامه نیویورک‌تایمز با انتشار این خبر نوشت که این اقدام نشان‌دهنده تغییر قابل‌توجهی در سیاست ایالات متحده است. این تغییر سیاست واشینگتن به دنبال خبر ادعایی حضور نیرو‌های کره‌شمالی در جبهه نبرد با اوکراین انجام شده که باعث نگرانی واشینگتن و کی‌یف شده است. به اذعان نیویورک‌تایمز، این تصمیم روند جنگ را به نفع اوکراین تغییر نخواهد داد، بلکه صرفاً هشداری به کره‌شمالی است تا درک کند که نیرو‌های آن در معرض خطر هستند.
منابع رسمی امریکایی که نام‌شان فاش نشده به رویترز گفتند که اوکراین احتمالاً در ابتدا از این موشک‌ها علیه نیرو‌های روسیه و کره شمالی در استان کورسک استفاده خواهد کرد، اما واشینگتن همچنین می‌تواند اجازه استفاده از آنها را در جا‌های دیگر بدهد. مقامات امریکایی گفته‌اند که کی‌یف قصد دارد اولین حملات دوربرد خود را در روز‌های آینده انجام دهد. به همین منظور، پس از اعلام تصمیم واشینگتن، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در سخنانی با مردم کشورش گفت: «امروز در رسانه‌ها درباره اینکه ما مجوز اقدامات مربوطه را دریافت کرده‌ایم زیاد صحبت می‌شود، اما حملات با حرف انجام نمی‌شود. چنین تصمیماتی را اعلام نمی‌کنند بلکه موشک‌ها زبان گویای خودشان خواهند بود.» بحث مجوز استفاده از این موشک‌ها از سال گذشته مطرح بود ولی واشینگتن به خاطر حساسیت‌های روسیه از این اقدام خودداری می‌کرد، اما بایدن که به زودی کاخ سفید را ترک می‌کند، تصمیم سختی را گرفته است.
موشک «اتکمز» موشک بالستیکی است که بسته به نوع و مدل، قادر به هدف قرار دادن اهداف تا ۳۰۰ کیلومتر با کلاهک حاوی حدود ۱۷۰ کیلوگرم مواد منفجره است. موشک‌های بالستیک نسبت به موشک‌های توپخانه‌ای در ارتفاع به مراتب بالاتری حرکت می‌کنند و به دلیل جاذبه، با سرعتی فوق‌العاده زیاد به زمین اصابت می‌کنند.
پابند بایدن به ترامپ
تصمیم بایدن درحالی گرفته شد که دو ماه دیگر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب امریکا وارد کاخ سفید خواهد شد و به نظر می‌رسد بایدن با این کار قصد دارد دولت جدید واشینگتن را به تداوم حمایت از اوکراین وادار کند، زیرا ترامپ بار‌ها گفته است که به محض ورود به کاخ سفید، ۲۴ ساعته به جنگ اوکراین پایان می‌دهد و دموکرات‌ها که شکست کی‌یف در برابر روسیه را ننگی در کارنامه حزب خود می‌دانند، با این اقدام تنش‌زا سعی دارند ترامپ را در عمل انجام شده قرار دهند که نتواند از زیر بار تعهدات حمایتی از کی‌یف شانه خالی کند. چیزی که پسر ترامپ هم آن را با هدف زمین زدن دولت آینده امریکا توصیف کرده است.
دونالد جونیور، پسر ارشد ترامپ دیروز در توئیتی نوشت: «تشکیلات صنعتی- نظامی تلاش دارد موضع پدر من را قبل از آنکه ریاست جمهوری او شروع شود، با تحریک هرچه بیشتر جنگ تضعیف کند. به نظر می‌رسد مجتمع صنعتی نظامی به دنبال اطمینان حاصل کردن از شروع جنگ جهانی سوم است، آن هم قبل از آنکه پدر من شانس برقرار کردن صلح و نجات جان انسان‌ها را پیدا کند.»
میخائیل مالوف، تحلیلگر ارشد سابق سیاست‌های امنیتی دفتر وزارت دفاع امریکا در این باره گفت: «این اقدامات تشدیدکننده بایدن فقط دلیل سیاسی دارد و دولت جدید ترامپ را در آینده با شکست مواجه خواهد کرد، چرا که اگر او در دوران ریاست جمهوری خود از این تصمیم حمایت نکند، موقعیت دولتش تضعیف خواهد شد.» با این حال، یکی از اعضای تیم انتقالی دونالد ترامپ گفت که پس از مراسم تحلیف و بازگشت به کاخ سفید، احتمالاً ترامپ همه تصمیمات دولت بایدن از جمله صدور مجوز برای اوکراین جهت استفاده از موشک‌های دوربرد را بازنگری خواهد کرد.
هشدار جنگ جهانی سوم
با توجه به مواضع تندی که رهبران روسیه در ماه‌های گذشته و در شرایط فعلی در مقابل تصمیم بایدن گرفته‌اند، ممکن است در صورت استفاده اوکراین از این موشک‌ها آتش جنگ بین دو طرف تشدید شود. در این راستا، ولادیمیر جباروف، معاون اول کمیته امور بین‌الملل مجلس اعلای روسیه گفت: «تصمیم واشینگتن در اجازه دادن به اوکراین برای حمله به عمق روسیه با موشک‌های دوربرد امریکا می‌تواند به جنگ جهانی سوم منجر شود و پاسخی سریع دریافت خواهد کرد.» به گزارش خبرگزاری تاس، لئونید اسلوتسکی، رئیس کمیته امور خارجی مجلس دومای دولتی هم گفت مجوز ایالات متحده برای حمله به روسیه با موشک‌های تاکتیکی اتکمز امریکا، ناگزیر به تشدید تنش جدی منجر خواهد شد که عواقب بسیار جدی‌تری را خواهد داشت.» دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز در این باره گفت که مسکو گزارش‌های منتشرشده مبنی بر صدور اجازه حمله اوکراین به خاک روسیه با تسلیحات غربی را بررسی می‌کند و این مجوز در صورت صحت داشتن، دور جدیدی از تنش‌ها را آغاز خواهد کرد. به رغم هشدار مقامات روسی، نقطه ثقل تشدید تنش‌ها که تحلیلگران و مقامات غربی روی آن تمرکز کرده‌اند، اظهارات پوتین است که بار‌ها نسبت به این تحرکات غرب هشدار داده بود. پوتین در یک موضع‌گیری ضبط شده که دیروز در تلگرام منتشر شد، هنگام خروج از کاخ کرملین، درباره تصمیم دولت امریکا گفت: «چیزی در این مورد به من گفته نشده، اما امیدوارم که حرف مرا شنیده باشند، البته، ما نیز باید برای خودمان تصمیم‌گیری کنیم.» گفته می‌شود اینکه پوتین گفته «امیدوارم که حرف مرا شنیده باشند» ارجاع به موضع‌گیری ماه گذشته او باشد که در آن، دکترین جدید هسته‌ای روسیه را اعلام کرد. او با گسترش دامنه امکان به کارگیری سلاح هسته‌ای روسیه گفت: «تجاوز به روسیه توسط هر کشور غیرهسته‌ای، اما با حمایت یک کشور هسته‌ای، به عنوان حمله مشترک آنها به روسیه در نظر گرفته می‌شود.» او همچنین در بیان دکترین هسته‌ای روسیه گفته بود: «روسیه همچنین در صورت دریافت اطلاعات موثق در مورد حمله گسترده هوایی و عبور آنها از مرز‌های دولتی ما، امکان استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را نیز در نظر خواهد گرفت.» پوتین در ۱۲ سپتامبر نیز در سخنانی هشدار داد: «اگر به اوکراین اجازه داده شود از موشک‌های دوربرد ارائه شده توسط غرب علیه اهدافی در داخل روسیه استفاده کند، این به معنای مشارکت مستقیم کشور‌های ناتو در درگیری است.»
اگرچه برخی مقامات غربی امیدوارند که با ورود این موشک‌ها به قاعده درگیری‌ها، اوکراین بتواند دستاورد‌هایی را در عرصه میدانی کسب کند، اما برآیند تحولات ماه‌های اخیر حکایت از این دارد که تغییر محسوسی در جبهه نبرد رخ نخواهد داد و شاید اگر هشدار‌های مسکو اجرایی شود، غرب تاوان سنگینی خواهد پرداخت.
منبع: روزنامه جوان