بازار از دریچه آمار
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخص هموزن با رشد ۱.۶۴درصدی همراه شد و به سطح ۷۱۹هزارواحدی رسید. در فرابورس نیز شاخصکل این بازار با رشد ۱.۵۷درصدی همراه شد. بهرغم رشدهایی که در چند وقت اخیر در نماگرهای سهامی حادثشده، همچنان بازدهی این دو شاخص از ابتدای سالدر سطح منفی قرار دارد. در جریان دادوستدهای روز گذشته بورس تهران، ۵۸۰میلیاردتومان پول حقیقی وارد بازار شد و ارزش معاملات خرد بازار نیز به ۵هزار و ۴۱۲میلیاردتومان رسید.
رکوردهای شاخصکل
با رشدی که در روز گذشته در شاخصکل بورس تهران تجربه شد، بازدهی این نماگر از کف یکمیلیون و ۹۷۰هزارواحدی تجربهشده در دوم آبان به ۱۴.۴درصد رسید. همچنین این شاخص در ۱۵ روز از ۲۰ روز معاملاتی آبان ماه سبزپوش بوده و رشد ۱۲.۳۶درصدی را در این ماه بهثبت رساندهاست. همچنین این شاخص در جریان معاملات روز گذشته، هشتمین روز متوالی مثبت خود را تجربه کرد. شتاب رشد در نمادهای بزرگتر و شاخصساز تالار شیشهای در رشد اخیر بازار بیش از نمادهای کوچک بوده و همین موضوع موجبات افت بیشتر شاخصکل نسبت به هموزن را در این بازه زمانی فراهم کردهاست. این شاخص نیز از ابتدای آبان رشد ۸.۱درصدی را بهثبت رسانده و نسبت به کف دوم آبان نیز رشد ۹.۸درصدی را بهثبت رساندهاست.
افزایش نرخ خودروسازها
شب یکشنبه افزایش نرخ خودروهای پرتیراژ تولیدی دو خودروساز بزرگ کشور اعلام شد و این موضوع موجبات تقویت تقاضا را در معاملات روز گذشته بورس تهران فراهم کرد. نماد دو خودروساز بزرگ کشور در روز گذشته بسته شد و در روز جاری بدون محدودیت دامنهنوسان بازگشایی خواهدشد. این خبر موجی از تقاضا را روانه بازار سهام کرد و موجب افزایش ارتفاع نماگرهای سهامی شد.
کارآیی بازار و رانت اطلاعاتی
«بازارهای مالی» یکی از بهترین اتمسفرهایی هستند که جریان عرضه و تقاضا با یکدیگر ملاقات میکنند و ماحصل این جریان در بازاری مثل بازار سهام، موجبات برآوردهشدن نیاز هر دو گروه از بازیگران بازار سهام را فراهم میکند، یعنی هم «تقاضاکنندگان منابع مالی» که برای مقاصدی مانند «تامین سرمایهدرگردش» و «اجرای طرحهای توسعه» به منابع مالی نیاز دارند، به بهترین وجه به هدف خود دستمییابند و هم «عرضهکنندگان منابع مالی» که بهنوعی با دید سرمایهگذاری اقدام به «تامین مالی بنگاههای تولیدی» میکنند، میتوانند منابع خود را به مواردی اختصاص دهند که برای آنها بازدهی مناسبی متناسب با ریسک خلق کند.
وقتی سخن از یک «بازار کارآ» (EFFICIENT) بهمیان میآید، بدین معناست که آن بازار وظایف خود را به نحواحسن انجام دهد، یعنی آن بازار بتواند وظایف و کارکردهایی که برای بازاری مثل بازار سهام ذکرشد را بهخوبی برآورده کند؛ در واقع بازار کارآ یک بازار عادلانه و منصفانه است که برای دستیابی به دو هدف مذکور، قیمتهای اوراقبهادار در آن بهدرستی و عادلانه تعیین میشود. افزون بر این «تخصیص سرمایه» که مهمترین عامل «تولید و توسعه اقتصادی» است؛ بهصورت مطلوب و بهینه صورت میگیرد. یک بازار کارآی اطلاعاتی، بازاری است که در آن قیمت اوراقبهادار در کلیه زمانها با «ارزش ذاتی سرمایهگذاری» برابر است.
برای آنکه این امر رخ دهد باید کلیه اطلاعات بهصورت همزمان، همگن و بدونهزینه در سریعترین زمان ممکن در اختیار همگان قرار گیرد و بلافاصله در قیمتهای سهام در بازار منعکس شود. این اطلاعات شامل اطلاعات گذشته، اطلاعات فعلی (که اطلاعات فعلی در بردارنده اطلاعات اعلامشده بهعلاوه اطلاعاتی که از نظر منطقی اثبات شدهاست) و اطلاعات آینده (نهانی) است. برای اینکه این امر اتفاق بیفتد باید تعداد زیادی تحلیلگر بر سر بهدست آوردن اطلاعات با یکدیگر رقابت کنند و اطلاعات در «سریعترین زمان ممکنه» از طریق سیستمهای ارتباطی در اختیار همگان قرار گیرد. «کارآیی اطلاعاتی» بازار؛ در واقع مهمترین بخش از کارآیی است که توسط دانشمندی بهنام «فاما» به سه سطح «ضعیف»، «نیمهقوی» و «قوی» طبقهبندی شد.