اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، در نشست خبری روز دوشنبه ۲۸ آبان در پاسخ به پرسشی در مورد سفر هیئت ایرانی به کابل و گفت‌وگو با مقام‌های طالبان در مورد تبادل زندانیان افغان در ایران گفت که شمار این زندانیان قابل‌توجه است و هزینه‌های زیادی بر دوش بیت‌المال می‌گذارد.

بقایی در مورد تعداد دقیق افغان‌هایی که در زندان‌های جمهوری اسلامی ایران دوران محکومیتشان را می‌گذرانند، اطلاعاتی نداد، اما گفت تلاش‌ها برای استرداد زندانیان به افغانستان افزایش یافته است.

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی افزود: «ما در اغلب استان‌ها زندانی افغان داریم و تعدادشان زیاد و قابل‌توجه است.»

بقایی افزود جرائم و اتهام‌های زندانیان افغان متفاوت است، اما بیشتر آن‌ها به دلیل ارتکاب جرائم مالی و مواد مخدر زندانی شده‌اند.

سخنگوی امور وزارت خارجه جمهوری اسلامی افزود که مذاکره با طالبان برای استرداد زندانیان افغان که باقی‌مانده دوره محکومیتشان را در افغانستان بگذرانند، ادامه دارد. 

وزارت امور مهاجرین رژیم طالبان روز چهارشنبه ۲۴ آبان از ورود هیئتی از وزارت دادگستری جمهوری اسلامی به رهبری عسکر جلالیان، معاون امور بین‌الملل و حقوق بشر این وزارتخانه، خبر داد و گفت دو طرف در مورد وضعیت مهاجران افغان در ایران و به‌ویژه استرداد زندانیان افغان و ایرانی صحبت کردند.

در اطلاعیه وزارت امور مهاجران طالبان آمده است که خلیل‌الرحمان حقانی به عسکر جلالیان پیشنهاد کرده است که برای رسیدگی به وضعیت مهاجران افغان در ایران دستورالعمل مشخصی وضع شود، چون «تصمیم‌گیری‌های یک‌جانبه درباره مهاجران به حقوق آن‌ها آسیب می‌زند».

جلالیان در این سفر با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، و یوسف مستری، رئیس سازمان اجرایی امور زندان‌های رژیم طالبان، ملاقات کرد و به آنان گفت ایران قصد دارد تا دو ماه آینده، دست‌کم یک‌هزار زندانی افغان را به افغانستان بفرستد. خبرگزاری باختر، رسانه تحت کنترل طالبان، در گزارشی نوشت که افراد متهم به اعدام یا قصاص به افغانستان مسترد نمی‌شوند.

یوسف مستری شهریورماه گفته بود که ۱۱ هزار نفر در زندان‌های این گروه دوران حبسشان را می‌گذرانند که از این میان، ۱۵۰ نفر شهروندان کشورهای مختلف و بقیه افغان‌اند. طالبان در مورد تعداد زندانیان ایرانی در زندان‌های این گروه چیزی نگفته‌اند، اما عسکر جلالیان پیش از سفر به کابل گفته بود که ۱۰ شهروند ایران در افغانستان زندانی‌اند.

جلالیان شمار زندانیان خارجی در ایران را حدود هفت هزار نفر ذکر کرد و گفت که از این میان شش هزار و ۶۲۰ نفر آنان افغان‌اند.

جمهوری اسلامی ایران از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، صدها زندانی افغان را به طالبان تحویل داده است. ترکیه، آلمان و پاکستان نیز در سه سال گذشته، شماری از افغان‌های متهم به جرائم مختلف را که در این کشورها در حال گذراندن حبس بودند به کابل فرستادند. سازمان‌های حقوق بشری از جمله دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل که در گزارش‌های متعدد نقض گسترده حقوق بشر را در افغانستان مستند کرده‌اند، در واکنش به انتقال زندانیان افغان به کابل، از نقض حقوق آنان از جمله دسترسی نداشتن به وکیل مدافع ابراز نگرانی کرده‌اند.