به گزارش خبزگزاری ایمنا از گیلان، ولی جهانی امروز _دوشنبه بیست‌وهشتم آبان_ در جمع خبرنگاران اظهار کرد: در زمان حاضر باستان‌شناسان به همراه دیگر متخصصان، طی سلسله پژوهش‌هایی در حریم منظر شهر تاریخی ماسوله به منظور درج در پرونده ثبت جهانی، به شواهد جدیدی از فعالیت‌های صنعتی مربوط به دوران میانی اسلامی دست یافته‌اند.
وی افزود: طی کاوش‌های باستان‌شناختی در محوطه سیاپسیه ماسوله که به سرپرستی بهزاد علی‌طالش در جریان است؛ شواهد جدید و مهمی از صنعت فلزگری و ذوب آهن و کوره‌های مرتبط با آن پیدا شده که می‌تواند فصل جدیدی در شناخت تعاملات اجتماعی منطقه‌ای و بین منطقه‌ای باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، با تاکید بر اهمیت این نویافته و ارتباط آن با تحلیل الگوی استقرار و اقتصاد معیشتی منطقه، خاطرنشان کرد: این یافته می‌تواند در تحلیل تغییرات درون منطقه‌ای دیگر مناطق همجوار مؤثر باشد.
جهانی تصریح کرد: فلز آهن یک ماده استراتژیک در دوره باستان بوده که تولید و یا در اختیار داشتن آن می‌توانسته برای هر منطقه و یا حکومتی تولید قدرت و رفاه اجتماعی کند و به عنوان عاملی تعیین کننده در تعاملات اجتماعی و سیاسی آن دوران محسوب می‌شده است.
وی، هدف اصلی از این پژوهش‌ها را کشف شواهد فعالیت‌های فلزگری و ذوب آهن و تولید فولاد در دوران اسلامی دانست و گفت: این موضوع می‌تواند منجر به شناخت ماسوله به مثابه یک منطقه صنعتی فلزگری مهم در جهان شود و برای تکمیل و پذیرش پرونده ثبت جهانی ماسوله بسیار حائز اهمیت است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان افزود: بنا بر مدارک و اسناد تاریخی در زمان فتحعلی شاه قاجار ماسوله زیر نظر قورخانه (زرادخانه) حکومتی اداره می‌شد و وظیفه تأمین گلوله‌های توپ آنها را بر عهده داشت.
جهانی ادامه داد: حجم وسیع شواهد فلزگری در منطقه نشان از اضافه تولید و مازاد بر نیاز منطقه دارد که هم اکنون نحوه و وسعت این تعاملات توسط روش‌های آزمایشگاهی و مقایسه‌ای توسط متخصصان در حال مطالعه است.
وی خاطرنشان کرد: کاوش‌های باستان شناسی منظر فرهنگی ماسوله در راستای تکمیل مطالعات پرونده ثبت جهانی این اثر در حال انجام است.
به گزارش ایمنا، ماسوله در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن در کنار رودخانه‌های جاری بر پهنه صخره سنگ‌ها، شالی و باغ‌های چای و معماری پلکانی گِلین منحصر به فرد در دل کوهستان همراه با پنجره‌های چوبی و گلدان‌های شمعدانی رنگینش، سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و ثبت جهانی آن از سال ۱۳۹۰ در دستور کار قرار گرفت.
شهرک تاریخی ماسوله سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طور موقت ثبت شد تا مسیر هرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود، در گذر سال‌ها این شهر رفت و آمد مدیران، کارشناسان بین‌المللی، ملی و استانی بسیاری را به خود دید که بررسی‌ها و گزارش‌های متعددی را از این قطعه تاریخی به همراه داشت.
همچنان پرونده جهانی شدن ماسوله اندر خم یونسکو باقی مانده بود تا اینکه آبان ۱۴۰۰ ماسوله عنوان شهر کامل از نگاه ارزیابان بین المللی را از آن خود کرد که به اعتقاد کارشناسان گامی مهم در مسیر ثبت جهانی آن محسوب می‌شد و ارزیاب یونسکو سرانجام پس از گذشت ۱۱ سال از آغاز فرایند ثبت جهانی منظر فرهنگی ماسوله، ششم مهر ۱۴۰۱ وارد این شهر تاریخی شد و فرآیند اولیه ثبت جهانی ماسوله را آغاز کرد و قرار شد نتیجه شهریور ۱۴۰۲ در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو اعلام شود.
بیست و ششم شهریور (هفدهم سپتامبر ۲۰۲۳)، چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) برگزار شد و خبر ثبت جهانی کاروانسرای تی تی گیلان در قالب پرونده کاروانسراهای ایران به همراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی کشور بررسی و با تصویب اعضای کمیته به عنوان بیست و هفتمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد اما از ثبت جهانی ماسوله خبری نشد.
فرصت ثبت جهانی شهرک تاریخی ماسوله از سوی یونسکو باقی ماند لذا، برای مردم این سرزمین شوق جهانی شدن کاروانسرای ۶۰۰ ساله با ثبت جهانی شهر تاریخی پلکانی‌شان تمام می‌شود.
سیاپسیه در ارتفاع ۲۵۰۰ متری کوه‌های جنوبی ماسوله استان گیلان و در منطقه‌ای سخت گذر و برف‌گیر واقع شده است.
ماه گذشته نیز در بررسی‌های جدید باستان شناسی شواهدی ارزشمند از صنعتگری ذوب آهن اسفنجی (ماده‌ای است که از احیای سنگ‌آهن بدون ذوب کردن به دست می‌آید) در دوره پارتی در شهر تاریخی ماسوله کشف شده بود.