شفقنا – کایل چایکا در گزارشی در نشریه «نیویورکر» نوشت: «با پایان مبارزات انتخاباتی دونالد ترامپ برای دومین دور ریاست جمهوری‌اش، او بخشی از یک معامله گروهی شده بود. برگه رای ترامپ نه فقط خود او و معاونش، جی. دی. ونس، بلکه زوج جدایی‌ناپذیر و تازه ترامپ و میلیاردر عرصه فناوری یعنی «ایلان ماسک» را هم نمایندگی می‌کرد.
ماسک، ثروتمندترین فرد دنیا، زمانی خود را میانه‌رو خوانده و از اوباما حمایت کرده بود، اما از زمان همه‌گیری کووید-۱۹ (که شرکت‌هایش کوشیدند از قوانین قرنطینه سرپیچی کنند) آشکارا به سمت راست گرایید. طی ماه‌های پیش از انتخابات، اگرچه ارتباط عمومی‌اش با ترامپ سابقه چندانی نداشت، سرمایه‌گذاری در کمپین ترامپ را با حدود دویست میلیون دلار آغاز کرد.
سوپرپک آمریکایی‌اش بخش عمده‌ای از فعالیت‌های میدانی ترامپ را در ایالت‌های کلیدی به پیش می‌برد. ماسک بارها در گردهمایی‌های ترامپ سخنرانی کرد و عکسی از پرش شورانگیز و دست‌های گشوده‌اش در هوا به یادگار ماند. ماسک شب انتخابات را در «مارالاگو» [اقامت‌گاه ترامپ در فلوریدا]، در فاصله‌ای نزدیک از رئیس‌جمهور منتخب آینده سپری کرد.
از زمان پیروزی ترامپ، رابطه صمیمی‌شان عمیق‌تر شده است. ماسک اکنون جایگاهی فرا دولتی در جامعه آمریکا یافته است، چرا که شرکت‌های گوناگونش از نفوذی فزاینده در امور بین‌الملل برخوردار شده‌اند. پنتاگون برای تامین اینترنت اوکراین جنگ‌زده، ماهواره‌های استارلینک او را اجاره کرده است. ناسا فضاپیماهای اسپیس‌اکس او را برای ماموریت‌هایش به کار می‌گیرد. شهرهایی مانند لاس وگاس با شرکت بورینگ او برای پروژه‌های زیرساختی قرارداد بسته‌اند.
حالا ماسک به جای نفوذ نگران‌کننده از بیرون، دولت را از درون شکل می‌دهد. می‌گویند وقتی ترامپ در حال تماس با ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین برای دریافت تبریک ریاست‌جمهوری بود، ماسک را هم روی خط مکالمه آورد. در اکتبر، ترامپ گفت که در حال بررسی ماسک برای نقش «وزیر کاهش هزینه‌ها» است. سه‌شنبه، ترامپ رسماً اعلام کرد که ماسک و ویوک راماسوامی، کارآفرین راست‌گرا، به طور مشترک وزارتخانه جدید «کارآمدی دولتی» را اداره خواهند کرد.
حالا در بیوگرافی ماسک در شبکه «ایکس» نوشته است: «مردم به اصلاحات اساسی در دولت رای دادند».
به گزارش تایمز، ماسک طی یک هفته گذشته پیوسته در «مارالاگو» در کنار ترامپ بوده، درباره انتصابات کابینه مشورت داده، و سرمایه‌گذاران حوزه فناوری را وارد میدان کرده است. کای ترامپ، یکی از نوه‌های رئیس‌جمهور منتخب، در یک پست آنلاین نوشت که ماسک «جایگاه عمو را یافته است». به نظر می‌رسد ماسک لقب به‌ظاهر صمیمانه «رفیق اول» را پذیرفته است. تایمز او را «بی‌تردید قدرتمندترین شهروند غیر دولتی آمریکا» نامید.
هواداران رویای تکنولوژی‌محور و شتاب‌دوست ماسک، اتحاد با ترامپ را نویدبخش طلوع یک دوران سیاسی نو و جسورانه می‌دانند. ریچل هورویتز، مدیر ارشد بازاریابی شرکت سرمایه‌گذاری «هان ونچرز» در سان‌فرانسیسکو، شاهد پایگاه هواداران جدید و فناوری‌دوست ترامپ بوده است. او به من گفت که جذابیت همکاری ترامپ و ماسک را درک می‌کند.
او گفت: «ایلان نگاه برخی افراد را نه تنها به ترامپ که حتی شاید به محافظه‌کاری دگرگون کرده است». او افزود: «فکر می‌کنم الان خوش‌بینی هست. امید هست». حتی پیش از ورود ماسک به صحنه، سرنخ‌هایی بود که نشان می‌داد دولت ترامپ می‌خواهد بختش را با سیلیکون‌ولی بیازماید.
کامالا هریس برای جذب طرفداران ارزهای دیجیتال محتاطانه عمل کرد، اما ترامپ رسما از فناوری بلاکچین حمایت کرد. (از زمان انتخابات، بیت‌کوین به رکورد تازه‌ای رسیده است). بعدها در کارزار انتخاباتی، استقبال ترامپ از پادکسترهای محبوبی چون جو روگان، تئو وان، و لکس فریدمن باعث شد پیامش در دالان‌های دیجیتال و در میان مردان جوان – که نقشی کلیدی در پیروزی‌اش داشتند – منتشر شود. ترامپ در کنار ماسک – که تداعی‌گر سایبرتراک‌های مکعبی، موشک‌های چندبار مصرف و زندگی بشر در مریخ است – دیگر نه یک رئیس‌جمهور سابق پیر، گیج و غرق در پرونده‌های حقوقی با سابقه یک بار شکست در انتخابات، بلکه رهبر یک حکومت پر انرژی، ریسک‌پذیر، نامتعارف و فناوری‌محور به نظر می‌رسد.
از نظر کسانی که در اضطراب‌های متعصبانه ماسک درباره تغییر ترکیب جمعیتی آمریکا یا حقوق ترنس‌ها عمیق نشده‌اند، او احتمالا مثل یک ابرقهرمان واقعی به نظر می‌رسد. او در حوزه خودروهای برقی و سفرهای فضایی کارهای شگفت‌انگیزی انجام داده؛ شاید بتواند برای دولت هم چنین کند. یک حساب طنزپرداز در ایکس پیشنهاد داد که ماسک می‌تواند برای ترامپ یک «ماشین گلف ضدگلوله» بسازد. اما بین وعده‌های نوآورانه ماسک و واقعیت عملکردش به‌عنوان یک تاجر، شکافی بزرگ است. شرکت‌های ماسک، مانند شرکت‌های ترامپ، بیش از آنکه بر پیشرفت‌های واقعی متکی باشند به‌لطف شخصیت کاریزماتیک بنیانگذارانشان سرپا مانده‌اند.
گزارش‌ها حاکی است شرکت «تسلا» بیش از چهارده درصد از نیروی کارش را در سال ۲۰۲۴ اخراج کرده است. تیم مسئول یکی از مهم‌ترین محصولات زیرساختی‌اش، شبکه سوپرشارژر تسلا، منحل شد. به محض اینکه ماسک صاحب ایکس شد، فوراً بخش بزرگی از کارکنان و از جمله بیشتر متصدیان نظارت بر محتوا را اخراج کرد. همزمان، ماسک در تبدیل ایکس به پلتفرم محبوب جناح راست موفق بود، و این کار را تا حدی با تغییر سایت به سبک خودش محقق کرد.
ایکس از نظر مالی در حال فروپاشی است. فیدلیتی، یکی از سهام‌دارانش، ارزش آن را اخیراً حدود نه میلیارد دلار تخمین زده است، که با چهل و چهار میلیارد دلاری که ماسک برای خرید آن پرداخت فاصله‌ای زیاد دارد. با این حال، آماده است به محور دولت دوم ترامپ تبدیل شود. از آن سو، همانطور که اریک نیوکامر (مدیر یک خبرنامه سرمایه‌گذاری در سیلیکون‌ولی) به من گفت: «فناوری هنوز به ایکس معتاد است».
این انتخابات به دلیل تاثیر جو روگان و امثال او، «انتخابات پادکست» نام گرفته است، اما شاید بهتر باشد آن را «انتخابات چندرسانه‌ای دیجیتال» بنامیم، رقابتی که از طریق پادکست‌ها در یوتیوب، چهره‌های گوینده در تیک‌تاک، و پخش زنده صوتی در ایکس (و خصوصا حضور ترامپ در کنار ماسک در ماه اوت) شکل گرفت. پلتفرم‌هایی مثل یوتیوب و تیک‌تاک برای حفظ ظاهر بی‌طرفانه تلاش می‌کنند، ولی ایکس تحت مدیریت ماسک به یک فضای حزبی و ایدئولوژیک بدل شده است.
با وجود اینکه ماسک مدعی است ذهن و فکرش درگیر آزادی بیان است و اینکه ایکس یک «میدان عمومی» است، این پلتفرم حالا بیشتر متعلق به جمهوری‌خواهان است تا دموکرات‌ها. به کاربران جدید حساب‌های سیاسی پیشنهاد می‌دهد تا دنبال کنند، و از سیلاب پست‌های خود ماسک، از جمله میم‌های تبلیغاتی دونالد ترامپ، گریزی نیست.
نیوکامر با اشاره به اینکه چطور فیسبوک به خاطر انتشار اطلاعات غلط در انتخابات گذشته، از جمله پیروزی ترامپ در ۲۰۱۶، سرزنش شد به من گفت: «ایکس خیلی آشکارتر بازی می‌کند». ترامپ که بی‌وقفه رسانه‌های رسمی را تهدید و تخریب می‌کند، پلتفرم خودش را با نام «تروث سوشال» ساخت. این پلتفرم موفق نشد، اما مهم نیست: ایکس محل تجمع جدید هواداران دوآتشه اوست. فردای انتخابات، ماسک نوشت: «حالا شما رسانه‌اید».
مثل خود ترامپ، ماسک هم این پیروزی را دارای تبعات مالی و حقوقی در حد مرگ و زندگی می‌داند. تقریباً همه‌ی شرکت‌های ماسک با انبوهی از شکایت‌های حقوقی مواجه‌اند، از نقض قوانین کار گرفته تا فروش غیرقانونی سهام و تبعیض جنسیتی. دولتی که روابط دوستانه‌تری دارد می‌تواند این تهدیدهای دامن‌گیر امپراتوری ماسک را به تعویق بیندازد یا حذف کند، و حتی قراردادهای دولتی ماسک را دو برابر کند. گذر زمان نشان می‌دهد ماسک در دوره دوم ترامپ چقدر نفوذ خواهد داشت. در دولت اول پرهیاهو و پر جنجال ترامپ، بسیاری از چهره‌هایی که گویا روزی محرم اسرار ترامپ بودند، روزی از او جدا شدند، از جمله پیتر تیل، عضو تیم انتقال قدرت ترامپ در ۲۰۱۶. با این حال، نمی‌توان موفقیت محور ترامپ-ماسک در تغییر برند ترامپ را نادیده گرفت.
آنچه ظاهرا پیوند جدید دولت و سیلیکون‌ولی را تایید می‌کند، صف میلیاردرهای حوزه فناوری است که پس از پیروزی ترامپ به صورت آنلاین برای عرض تبریک آمدند. مارک زاکربرگ در تردز نوشت: «ما به عنوان یک کشور فرصت‌های بزرگی در پیش داریم». جف بزوس، پس از مخالفت با حمایت واشنگتن پست از کامالا هریس، به ترامپ برای «بازگشت سیاسی خارق‌العاده‌اش» تبریک گفت. سم آلتمن، مدیرعامل اوپن‌ای‌آی، در ایکس نوشت: «آرزو می‌کنم در این کار به موفقیتی بزرگ دست یابد». این غول‌های فناوری احتمالاً امیدوارند ترامپ با جدیت مقررات‌زدایی را دنبال کند، از جمله با لغو اقدامات ضد انحصاری بایدن، و راه را برای ادغام و انحصارطلبی که غول‌های فناوری به آن وابسته‌اند باز کند. سیلیکون‌ولی مدت‌هاست اعتقاد دارد که شرکت‌هایش می‌توانند بیشتر از دولت دستاورد داشته باشند؛ حالا شاید فرصتی فرا رسیده است که می‌توانند این باور را با حمایت خود دولت بیازمایند. همانطور که ماسک در ایکس گفت: «آمریکا ملت سازندگان است / به زودی آزاد خواهید بود که بسازید».
منبع: Kyle Chayka / The New Yorker
ترجمه: شفقنا