موضوع صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان، از جمله مواردی است که طی سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و نظرات متفاوتی درباره آن وجود دارد.
در حالی که قوانین موجود تکلیفی صریح برای صدور این گواهینامه به بانوان تعیین نکرده، استفاده از موتورسیکلت در میان بانوان به دلیل نیازهای اجتماعی و اقتصادی در حال افزایش است.
منع قانونی برای صدور گواهینامه موتورسیکلت بانوان وجود ندارد
وزارت کشور اخیراً در پاسخ به درخواست یک کاربر در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات اعلام کرد که قانون، تکلیفی برای صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان وضع نکرده است. متن منتشرشده وزارت کشور به شرح زیر است:
«به استناد تبصره ماده 20 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی (مصوب 1389)، صدور گواهینامه رانندگی موتورسیکلت برای مردان بر عهده فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است. در قانون برای صدور گواهینامه بانوان تکلیفی وضع نشده است.
همچنین، برابر ماده 26 آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، رانندگی با هر نوع وسیله نقلیه موتوری زمینی مستلزم داشتن گواهینامه متناسب است. در عین حال، ماده 718 قانون مجازات اسلامی، رانندگی بدون گواهینامه را جرم دانسته و برای آن مجازات‌هایی چون حبس، جریمه نقدی و محرومیت از رانندگی پیش‌بینی کرده است.»
بنابر این اعلام وزارت کشور، منع قانونی برای صدور گواهینامه موتورسیکلت بانوان وجود ندارد و قانونگذار صرفا تصریح کرده که "در قانون برای صدور گواهینامه بانوان تکلیفی وضع نشده است."
پیشنهاد فدراسیون موتورسواری: آموزش و صدور گواهینامه برای بانوان
بر همین اساس، اخیراً رئیس فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی کشور پیشنهادهایی برای حل این موضوع ارائه داده و اعلام کرده است:
«ما با مشورت و نظرخواهی از هیئت رئیسه، بانوان مربی، کارشناسان و رؤسای هیئت‌های استانی، اعلام کردیم که صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان، در صورت رعایت ضوابط ایمنی و ملاحظات فرهنگی و شرعی، هیچ‌گونه ضرری برای منافع عمومی ندارد حتی این اقدام می‌تواند به توسعه و رفاه اجتماعی و اقتصادی بانوان کمک کند.»
رئیس فدراسیون همچنین آمادگی این مجموعه را برای آموزش بانوان اعلام و تصریح کرده است: «با استفاده از توان مربیان و قهرمانان بانو در سراسر کشور، می‌توانیم آموزش‌های لازم را ارائه دهیم همچنین پیست‌های فدراسیون و هیئت‌ها به‌عنوان مکان‌های ایمن و فنی برای تمرین این افراد در نظر گرفته خواهد شد.»
نیاز به بازنگری در قوانین و سیاست‌گذاری‌ها
با توجه به پیشرفت تکنولوژی ساخت موتورسیکلت، تولید دستگاه‌های سبک و اتوماتیک و افزایش نیاز بانوان به استفاده از موتورسیکلت در زندگی روزمره، لزوم تعیین تکلیف برای صدور گواهینامه بانوان بیش از پیش احساس می‌شود.
از یک سو، نداشتن گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان باعث ایجاد خلأ قانونی در استفاده ایمن از این وسیله نقلیه شده و احتمال بروز تخلفات و جرائم را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، صدور گواهینامه می‌تواند منجر به نظم‌بخشی و ارتقای ایمنی در استفاده از موتورسیکلت‌ها شود.
پیشنهادهای ارائه‌شده از سوی فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی نشان می‌دهد که امکان پیشبرد این موضوع در چارچوب ضوابط ایمنی و ملاحظات فرهنگی وجود دارد. حال باید دید آیا نهادهای مسئول برای تعیین تکلیف و شفاف‌سازی این موضوع، گامی عملی خواهند برداشت یا خیر.
در پایان باید این نکته را متذکر شد که در حال حاضر بسیاری از بانوان برای ترددهای روازنه خود به محل کار، تحصیل و ... در حال استفاده از موتورسیکلت هستند اما به دلیل اینکه تا به امروز امکان دریافت گواهینانه برای آنها فراهم نبوده، این ترددهای بانوان با موتورسیکلت لاجرم بدون گواهینامه انجام می‌شود که این امر در صورت بروز هرگونه سوانح رانندگی چه در موارد منجر به لطمات جانی و جرحی و چه در موارد خسارات مادی، به شدت منجر به ایجاد وضعیت بغرنج برای این دسته از بانوان خواهد شد چرا که رانندگی بدون گواهینامه قانونی "جرم" محسوب می‌شود و در صورت وقوع تصادف، این دسته از راکبین خانم حتماً مقصر اعلام خواهند شد!
لذا با توجه به اینکه به لحاظ قانونی نیز منعی برای صدور گواهینامه بانوان وجود ندارد، این امر، لزوم حل هر چه سریعتی مسئله گواهینامه بانوان را گوشزد می‌کند تا بانوان بدون دغدغه خاطر و دردسرهای قانونی، بتوانند از موتورسیکلت‌های متعارف و مناسب استفاده کنند.