ثمانه اکوان، کارشناس روابط بین‌الملل و پژوهشگر حوزه آمریکا، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره سیاست‌های دوره دوم دولت ترامپ نسبت به جمهوری اسلامی ایران با توجه به تعیین گزینه‌های وزیر امور خارجه و دفاع و رئیس آژانس مرکزی اطلاعات (سیا) با رویکردهای ضد ایرانی، گفت: سیاست‌های ترامپ را می‌توان از دو محور بررسی کرد؛ آیا ترامپ همان شخصیت دوره اول ریاست جمهوری است؟ آیا برنامه‌های ترامپ در مقابل ایران همان برنامه‌های دوره اول ر یاست جمهوری‌اش خواهد بود؟
وی با تأکید بر اینکه ترامپ پس از چهار سال ریاست جمهوری از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ و انتظاری چهارساله، برای دوره دوم به عنوان چهل و هفتمین رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شده و به نظر نمی‌رسد ترامپ همان ترامپ دوره اول ریاست جمهوری باشد، گفت: البته ترامپ مسلماً در چهار سال اول ریاست‌جمهوری خود نیز سیاستمدار نبود بلکه تبدیل به سیاستمدار شد و اکنون نیز سیاستمدار حرفه‌ای‌تری شده است لذا ممکن است در بسیاری از سیاست‌های خود به سمت متعادل شدن و میانه‌روی پیش رود.
بیشتر بخوانید:
عضو هیئت علمی اندیشکده روابط بین‌الملل تصریح کرد: دونالد ترامپ در هشت سال گذشته از لحاظ شخصیتی، تندروتر از گذشته شده بنابراین اینگونه نیست که چون سیاستمدار شده اقدامات میانه‌روتری را انجام دهد و البته به این معنا هم نیست که حتماً برنامه‌های ترامپ برای منطقه غرب آسیا، زورگویانه باشد لذا باید صبر کرد و دید هدف اصلی او در منطقه غرب آسیا چیست؟ و چه کسانی این اهداف را برای او مشخص می‌کنند؟!
پیچیده‌تر شدن مسئله فلسطین در دولت ترامپ
وی ادامه داد: کاملاً مشخص است چه کسانی ترامپ را در خصوص مسئله فلسطین و کرانه باختری هدایت می‌کنند. شلدون ادلسون از اصلی‌ترین حامیان دونالد ترامپ به جای پدر، کمک‌های مالی به کمپین انتخابات ترامپ را انجام می‌داد و اکنون نیز خیلی سعی می‌کند تا ماجرای الحاق کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی را پیش ببرد و از ترامپ می‌خواهد تا ماجرای راه‌حل دو دولتی را برای همیشه خاتمه دهد.
این کارشناس روابط بین‌الملل افزود: افرادی چون جارد کوشنر درباره مسئله خاورمیانه نه تنها به ترامپ مشاوره می‌دهند بلکه بعضاً نیز خودشان وارد عمل می‌شوند چراکه ارتباطات بسیاری را با صهیونیست‌ها دارند. وزیر دفاع و امور خارجه تعیین شده برای دولت جدید ترامپ، آدم‌های تندرو و حامی رژیم صهیونیستی هستند، اینها نشان می‌دهد درباره مسئله فلسطین، اوضاع به سمت پیچیده‌تر شدن پیش می‌رود.
اکوان اظهار کرد: در خصوص ایران و کشورهایی مثل روسیه و چین به نظر می‌آید ترامپ سعی می‌کند در وهله اول گفت‌وگوهایی را پشت پرده با مسئولان ایرانی، روسی و حتی چینی داشته باشد و در وهله دوم به سمت ارتباطات دیپلماتیک برود و در گام سوم به سمت تعیین خطوط قرمز و برنامه‌ها حرکت کند و بگوید آیا از راه سخت وارد مقابله با این سه کشور می‌شود یا از راه دیپلماتیک؟! بنابراین هنوز برای پیش‌بینی زود است.
ترامپ به دنبال سنجیدن شرایط
وی تأکید کرد: اعتقاد ندارم که ترامپ گفت‌وگو می‌کند، بلکه به نظر می‌آید ترامپ به ویژه در مقابل ایران به سمت سنجیدن شرایط و فهم چیستی برنامه ایران حرکت خواهد کرد و سپس به سمت تعیین خط قرمزها، برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها خواهد رفت.
عضو هیئت علمی اندیشکده روابط بین‌الملل در پاسخ به این سؤال که چه میزان ایران دربرابر دولت جدید ترامپ باید بر مبنای آمادگی و مقاومت حداکثری حرکت کند، ابراز کرد: همانطور که گفتم هنوز مشخص نیست ترامپ، همان آدم دوره نخست ریاست جمهوری است یا خیر؛ با توجه به شعارهای ترامپ در زمان انتخابات، باید ببینیم در عرصه عمل با ایران چگونه برخورد خواهد کرد، سپس درباره واکنش‌ها نسبت به او تصمیم بگیریم.
اکوان ادامه داد: با توجه به اینکه ترامپ در دوران انتخابات ریاست جمهوری، ایران را تهدید کرده بود، شاید در وهله اول اینگونه به نظر برسد که روش خشونت‌آمیزی در برابر ایران خواهد داشت اما این تلاش برای ارتباط‌گیری با ایران است چنانکه اخبار دیدار ایلان ماسک با سفیر ایران در سازمان ملل متحد نشان داد که به نظر می‌رسد شاید ترامپ به دنبال شناخت راه‌های بیشتر برای تعامل با ایران است. حال این تعامل ممکن است مثبت باشد و یا به نتیجه نرسد و حتی ممکن است، احتمال به نتیجه نرسیدن، بیشتر باشد چراکه افرادی در کابینه دولت ترامپ حضور دارند که حتی از افراد دوره اول دولت ترامپ، تندروتر، رادیکال‌تر، ضد ایرانی و ضد اسلامی‌تر هستند. بنابراین باید ببینم در عمل چه اتفاقی رخ می‌دهد.
دیداری از جنس غیردیپلماتیک
وی درباره ادعای دیدار ایلان ماسک با نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در نیویورک، اظهار کرد: این دیدار به صورت غیررسمی از سوی فردی صورت گرفت که هنوز هیچ سمتی در دولت ترامپ ندارد و حتی سیاستمدار نیز نیست و وارد گفت‌وگو و تعامل با نماینده ایران در سازمان ملل و به نوعی با یک فرد دیپلمات شده است.
این کارشناس روابط بین‌الملل با تأکید بر اینکه این دیدار با هدف آزمودن راه‌ها در پشت پرده و از طریق غیردیپلماتیک انجام شد، گفت: اینکه بخواهیم هیجان زده شویم و پیش‌بینی کنیم چه اتفاقی خواهد افتاد و به سرعت برای گفت‌وگو و تعامل با دولت ترامپ برنامه‌ریزی کنیم، سنجیده نیست. باید تلاش کنیم تا شخص ترامپ و هم دولت جدید، سیاست‌ها و افراد کابینه ترامپ را بسنجیم و بعد به این نتیجه برسیم که آیا می‌توان با آنها وارد گفت‌وگو شد یا خیر؟! که به نظر من بسیار بعید است.
وی درباره ضرورت تمرکز جمهوری اسلامی ایران بر سیاست همسایگی به منظور خنثی کردن سیاست ایران‌هراسی ترامپ در منطقه، اظهار کرد: تنها راهکار ایران همین است؛ با توجه به اینکه در دولت ترامپ افرادی بر سر کار آمده‌اند که به اقدامات رادیکال و غیرمنطقی مشهور هستند و از سوی دیگر ماجرای رویارویی با ترامپ را در دور اول ریاست جمهوری داشتیم و افراد تأثیرگذار و ارزشمندی چون شهید سلیمانی را در این راه از دست داده‌ایم لذا به نظر می‌رسد نباید امید چندانی به گفت‌وگو و تعامل دیپلماتیک با دولت ترامپ داشته باشیم.
گسترش همکاری‌ها با متحدین منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای
عضو هیئت علمی اندیشکده روابط بین‌الملل با تأکید بر اینکه دولت جدید ترامپ هنوز مشغول طراحی و برنامه‌ریزی سیستم‌ها و راهکار‌ها است، افزود: حتی ممکن است اقدامات دوره دوم ترامپ با همکاری متحدین قدیمی آمریکا همراه نباشد یعنی ممکن است اتحادیه اروپا با اقدامات ترامپ در خیلی از موارد همراهی نکند. بنابراین ایران با آمریکا به عنوان یک آمریکای یکجانبه‌گرا و نه چندجانبه‌گرا باید برخورد کند.
اکوان در پایان با تأکید بر گسترش همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران با متحدین منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای، گفت: این همکاری‌ها به ویژه در مسئله مبارزه با تحریم‌ها باید انجام شود چراکه پیش‌بینی‌ها حکایت از این دارد که تحریم‌ها به شکل سخت‌تر دنبال خواهد شد. البته باید بدانیم اینها تماماً تعارفات دیپلماتیک برای شروع مذاکرات است و ترامپ حتی به اقدمات نمایشی در این زمینه نیز بسنده می‌کند و نیازی به رسیدن به نتیجه با ایران ندارد. یعنی برای ترامپ همین که ایران پای میز مذاکره بنشیند، چند نفر از دیپلمات‌ها با یکدیگر دست بدهند و یا ترامپ نیز با کسی در ایران دیدار کند، کافی است. ترامپ هیچ گاه به نتیجه فکر نمی‌کند بنابراین تنها راهکار ایران تقویت درونی و افزایش ارتباط با متحدان و کشورهای همسایه است.
گفت‌وگو از سمیرا انصاری
انتهای پیام