او در پاسخ به انتقادها و نگرانیها درباره این طرح، تأکید میکند ستاد امر به معروف به هیچ وجه نگاه امنیتی به موضوع بیحجابی ندارد و هدف اصلی از راهاندازی این محافل، فرهنگسازی و تربیت افراد برای درک عمیقتر از فلسفه حجاب است. این طرح بهدنبال آن است حجاب را نه بهعنوان یک الزام، بلکه بهعنوان یک انتخاب آگاهانه و محترم در جامعه معرفی کند. در ادامه، ایشان راهکارهای عملی برای ترویج فرهنگ حجاب و مبارزه با معضل بیحجابی مطرح میکند که در آن توجه ویژهای به آموزشهای فرهنگی، مشاورههای تخصصی و همکاری با نهادهای مختلف شده است.
حجاب، انتخابی آگاهانه یا الزام شرعی؟
معاون امور اجتماعی ستاد امر به معروف و نهی از منکر در پاسخ به این پرسش که با توجه به چالشهای فرهنگی و اجتماعی امروز، چه راهکارهایی مؤثرتر از دستورالعملهای قانونی و نظارتی برای ترویج حجاب وجود دارد، میگوید: در اسلام، حجاب تنها یک حکم ظاهری نیست، بلکه یک دستورالعمل الهی است که هدف اصلی آن حفظ کرامت، پاکدامنی و سلامت فرد و جامعه است. پس علاوه بر نظارتهای قانونی، نیاز به فرهنگسازی صحیح و ایجاد تغییر در نگرش عمومی جامعه نسبت به آن احساس میشود. یکی از مؤثرترین راهکارها برای ترویج حجاب، آموزش و تبیین فلسفه حجاب در سطح جامعه است. در این راستا، رسانهها و آموزشوپرورش باید نقش فعالی ایفا کنند. بهویژه در میان جوانان باید از طریق فیلمها، سریالها و برنامههای آموزشی، ارزشهای حجاب و ضرورت آن در قرآن و سنت بهطور مداوم تکرار و تبیین شود. این آموزشها باید بهگونهای باشد که حجاب نهتنها یک الزام دینی، بلکه یک انتخاب آگاهانه و محترم باشد که موجب آرامش و امنیت فردی و اجتماعی میشود. همچنین از نقش الگوهای فردی و اجتماعی نیز نباید غفلت کرد. مسئولان، هنرمندان، معلمان، شخصیتهای مذهبی و... باید در رعایت حجاب، الگو باشند، زیرا مردم بهویژه جوانان راحتتر از آن پیروی خواهند کرد.
دکتر میرشمسی یادآور میشود: یکی دیگر از راهکارها، نهادینهسازی حجاب در خانوادههاست. والدین باید با محبت و آموزش صحیح، حجاب را بهعنوان یک انتخاب آگاهانه و درونی در فرزندان خود تقویت کنند. حجاب باید از طریق فرهنگسازی مثبت و نه با فشارهای منفی و تکلیفی بهگونهای به جامعه معرفی شود که نشاندهنده عزت نفس و احترام به شخصیت انسانی باشد. خداوند در قرآن به همه مسلمانان فرمان میدهد امر به معروف و نهی از منکر انجام دهند. این امر بهطور ویژه برای موضوعاتی چون حجاب که به سلامت روحی و اجتماعی جامعه مربوط است، اهمیت دارد. مسئولان باید در راستای این فرمان الهی، با حمایت و آموزشهای مستمر، فضایی فراهم کنند که در آن، حجاب نهفقط یک الزامی قانونی، بلکه یک ارزش فرهنگی و دینی پذیرفتهشده در سطح جامعه باشد. در ترویج حجاب با رویکرد جامع فرهنگی باید آموزشهای دینی، رسانهها، الگوسازیهای اجتماعی و نهادهای خانواده بهطور هماهنگ در کنار یکدیگر قرار گیرند. تنها در این صورت است که حجاب از یک حکم شرعی به یک انتخاب آگاهانه و محترم تبدیل میشود که در همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی افراد مؤثر خواهد بود.
راهکارهای مقابله با چالشهای فرهنگی و اجتماعی حجاب
وی در توضیح چگونگی مواجهه با چالشهای حجاب تصریح میکند: نخستین و مهمترین گام برای مقابله با این چالشها، آگاهیبخشی به جوانان است. بسیاری از افراد که در مورد حجاب تردید دارند، درک درستی از فلسفه آن ندارند. گام بعدی کاهش فشارهای اجتماعی و رسانهای است که امروزه بر جوانان وارد میشود. رسانههای اجتماعی و تبلیغات اغلب تصویری غلط از زیبایی و مد ایجاد میکنند که تأثیر زیادی بر جوانان دارد. رسانههای اسلامی و ملی باید نقش فعالی ایفا کنند تا با برنامههای جذاب و آموزنده، فرهنگ حجاب را ترویج کرده و تصویر درستی از حجاب بهعنوان یک انتخاب ارزشمند به مخاطبان ارائه دهند. نکته مهم دیگر، حمایت نهادهای نظارتی و مسئولان دولتی است. متأسفانه در بعضی مواقع مشاهده میشود مسئولان در برخورد با موضوع حجاب یا سکوت کرده یا از آن غفلت کردهاند. مسئولان باید بهطور جدی وارد عرصه شوند و حجاب را بهعنوان یک مؤلفه مهم در سلامت اجتماعی مطرح کنند. این امر از طریق قوانین حمایتی، آموزشهای عمومی و ایجاد بسترهای اجتماعی مناسب برای رعایت حجاب محقق میشود. در نهایت، تشویق به طراحی لباسهای مناسب و جذاب منطبق بر آموزههای دینی میتواند در جذب بیشتر جوانان به رعایت حجاب مؤثر باشد.
کلینیکهای فرهنگی و محافل تربیتی
معاون امور اجتماعی ستاد امر به معروف و نهی از منکر با اشاره به عبارت «کلینیک ترک بیحجابی» و در پاسخ به برخی از منتقدان این طرح توضیح میدهد: ستاد امر به معروف به بیحجاب نه نگاه بیمارگونه دارد و نه امنیتی. در این ستاد نگاه بر این است موضوع بیحجابی موضوعی فرهنگی و تربیتی است نه امنیتی. در همین راستا براساس بند ۱۱ ماده ۱۶ قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر که شورای عالی انقلاب فرهنگی موظف به پیگیری راهکارهای فرهنگی ستاد امر به معروف است، راهاندازی محافل یاد شده یکی از راهکارهایی است که از چند ماه پیش آغاز شده و امید داریم نتایج خوبی داشته باشد. در این محافل، خانوادههایی که به دنبال راهکاری برای رفع معضل بیحجابی در فرزندان خود هستند، دخترانی که خودشان درگیر این مشکل هستند و نیز افرادی که از طرف مرجع قضایی به ما معرفی میشوند حضور پیدا میکنند. نکته مهم درباره این محافل این است این کار با نگاه کاملاً ایجابی انجام میشود، زیرا هیچکس را به اجبار نمیتوان وارد این عرصه کرد. در این محافل افرادی که آمادگی دارند، حضور پیدا کرده و در این زمینه صحبت میکنند. اقدامات فرهنگی و تربیتی و بهطور خاص آگاهیبخشی و جرئت دادن به فرد برای تغییر، مهمترین بخش و هدف اصلی این محافل است.
راهکارهای عملی برای مقابله با پدیده بیحجابی
این فعال فرهنگی به اظهارنظرهای مخالفان این طرح اشاره کرده و میگوید: متأسفانه برخی از مخالفان تنها به مخالفتهای کلی و بدون ارائه راهکارهای عملی پرداخته و هیچ طرح یا پیشنهادی برای حل مسئله ارائه ندادهاند. در مقابل، خوشبختانه در این مدت، مؤسسات و مجموعههای مختلفی اعلام آمادگی کردهاند که برای رفع مشکل و ترویج فرهنگ حجاب، همکاری داشته باشند. ما از این حمایتها و پیشنهادها استقبال میکنیم و دست آنها را میبوسیم. در آینده نزدیک، بهمنظور بهرهمندی از دیدگاهها و کمکهای سازنده آنها، جلسهها و مشاورههایی برگزار خواهیم کرد. لازم به ذکر است هرگونه طرح یا برنامهای باید بهطور همهجانبه و با مشارکت نهادهای مختلف انجام و نه تنها راهحلهای اجرایی، بلکه آگاهسازی فرهنگی و مذهبی نیز در آن گنجانده شود تا شاهد نتیجهای مؤثر باشیم.
دکتر میرشمسی در پایان تأکید میکند: پدیدههای اجتماعی مانند بیحجابی چندعلتی هستند و نمیتوان تنها یک راهحل برای آن در نظر گرفت. برای مقابله با مشکلی همچون بدحجابی یا بیحجابی در جامعه، علاوه بر طرحهای اجرایی و نظارتی، باید مجموعهای از راهکارهای فرهنگی، اجتماعی و دینی نیز مدنظر قرار گیرد. حجاب یک مسئله اعتقادی و فرهنگی است که باید از طریق آگاهیبخشی، ترویج ارزشهای اسلامی و فراهمکردن بسترهای مناسب در جامعه تقویت شود. این مسیر نیازمند همکاری گسترده میان نهادهای مختلف، ازجمله مراکز آموزشی، رسانهها و خانوادههاست تا نگرشها بهطور کلی تغییر کند. ستاد مربوط نیز با استعانت از خداوند و با کمک دلسوزان جامعه، مسیر طولانی و دشوار فرهنگسازی را ادامه خواهد داد تا به وضع مطلوب و جامعهای پاکتر دست یابیم.
خبرنگار: مریم احمدی شیروان