طرفداری | فوتبال در سال‌های اخیر به اشکال مختلفی متحول شده و تکامل یافته. یکی از نمادهای این تغییرات، تبدیل شدن بازی از عقب زمین به سبکی معمول بوده، درحالی‌که بازی مستقیم دیگر جزوی از قواعد فوتبال محسوب نمی‌شود و برعکس، به سبکی ناخوشایند تبدیل شده است.

حالا وب‌سایت The Athletic این تغییر و تحولات را مورد بررسی دقیق‌تری قرار داده است. تحول تاکتیکی منطقی‌ای که این سبک در پی داشت، ظهور پرس سنگین از بالای زمین بود که در مقابل، تلاش‌های حریف برای شکستن خط پرس مقابلش و استفاده از فضاهای ایجاد شده‌ی پشت سر تیم پرس‌کننده را در پی داشت.

به‌این‌ترتیب، تیم‌ها با پاس‌های کوتاه‌تری از عقب زمین بازی‌شان را شروع می‌کنند. دروازه‌بان‌ها دیگر به‌طور معمول پاس‌های بلند نمی‌دهند. در عوض، آن‌ها نقشی کلیدی در بازی‌سازی تیم‌های‌شان ایفا می‌کنند. این روند رو به‌رشد را می‌توان به بهترین شکل ممکن در لیگ‌های معتبر اروپایی و خصوصاً لیگ برتر مشاهده کرد.

گلرهای لیگ برتر انگلیس توپ‌های بلند کمتری ارسال می‌کنند. از شروع فصل ۱۹-۲۰۱۸ لیگ برتر، درصد پاس‌های بلند دروازه‌بان‌ها - که با پاس‌های حداقل ۳۲ متری (۳۵ یاردی) تعریف می‌شود - هر ساله کاهش یافته و در مدت زمان شش سال، از ۶۹٪ به تقریباً نیمی از این عدد رسیده است.

درصد پاس‌های بلند دروازه‌بان‌های لیگ برتر در سال‌های اخیر

تحول به سمت استفاده از پاس‌های کوتاه همچنین به‌معنای نیاز بیشتر به دروازه‌بانانی است که مهارت متفاوتی داشته باشند. توانایی فنی کار کردن با توپ به یکی از الزامات فوتبال روز اروپا تبدیل و باعث شده تمرکز بیشتری روی رشد دروازه‌بان‌هایی گذاشته شود که زیر فشار، بازی با پای خوبی دارند.

این افزایش توانایی فنی دروازه‌بان‌ها و رشد پرس سنگین از بالای زمین، باعث شده تیم‌ها تنها برای استفاده از فضاهای موجود پشت حریف به پاس‌های بلند رو بیاورند. همانطور که پپ گواردیولا پس از پیروزی ۳-۰ منچسترسیتی مقابل برنلی در شروع فصل گذشته گفت:

وقتی مقابل تیمی که نفر به نفر بازی می‌کند قرار می‌گیرید، تنها بازیکنی که خالی است، دروازه‌بان است و به‌همین‌خاطر باید از این گزینه‌ی اضافه استفاده کنید.

در نیمه دوم آن بازی، منچسترسیتی از پاس‌های بلند دروازه‌بانش، ادرسون به ارلینگ هالند، برای شکست دادن سیستم نفر به نفر برنلی استفاده کرد. از ۲۸ پاس بلند ادرسون در ترف مور، ۱۶ مورد به مقصد رسید - بهترین آمار او از فصل ۱۹-۲۰۱۸ - و یکی از آن‌ها منجر به ضربه شروع‌مجددی شد که سیتی را به گل سومش در آن بازی رساند.

به شکل مشابهی، برنتفورد هم در بازی ماه گذشته‌اش مقابل منچسترسیتی تلاش کرد به‌طور نفر به نفر سیتی را پرس کند. دوباره، این بازیکنان سیتی بودند که عقب‌نشینی بیشتری کردند تا مدافعان برنتفورد از موقعیت خودشان خارج شوند تا فضایی برای حمله هالند و پاس‌های بلند ادرسون به این فضاها ساخته شود.

در نمونه‌ی زیر، جک گریلیش و ساوینیو عقب‌نشینی کردند تا مدافعان مقابل‌شان یعنی سپ فن دن برگ و ناتان کالینز جلوتر بیایند و اتان پینوک در مقابل هالند تنها بماند.

وقتی بازیکنان سیتی موفق می‌شوند مدافعان برنتفورد را به زمین خودشان بکشانند، ادرسون با یک پاس بلند توپ را به هالند می‌رساند که با پشت سر گذاشتن پینوک، موفق به‌ثمر رساندن گل پیروزی‌بخش میزبان می‌شود.

گواردیولا پس از پیروزی ۲-۱ در این بازی گفت:

وقتی هالند را مقابل یک دفاع وسط تنها قرار دهید، با کیفیتی که ادرسون و استفان اورتگا دارند، سلاحی برای ضربه زدن به حریف در دست داریم.

برای سومین سال پیاپی، منچسترسیتی در فصل جاری با استفاده از پاس‌های بلند ادرسون به هالند، از پرس نفر به نفر حریف عبور می‌کند. با توجه به کیفیت و مهارت‌های این دو بازیکن، چنین گزینه‌ای راه‌حلی طلایی برای سیتیزن‌ها به حساب می‌آید.
اریک تن هاخ و منچستریونایتد در سمت دیگر منچستر، هرگز موفق به گلزنی روی پاس‌های بلند آندره اونانا به دیوگو دالو نشدند. از ابتدای فصل گذشته، اونانا همواره تلاش کرده روی فرارهای پشت دفاع دالو، پاس‌های بلندی در عرض زیاد یا کم ارسال کند.

نقشه پاس‌های آندره اونانا به دیوگو دالو از شروع فصل ۲۴-۲۰۲۳ لیگ برتر

برنامه‌ی پشت حملات منچستریونایتد این بوده که دالو حرکتی منحنی‌وار پشت خط دفاع حریف داشته باشد و با فضایی که سایر بازیکنان یونایتد در آن منطقه ایجاد کردند، پاس بلند اونانا به او برسد. در جریان پیروزی خانگی ۲-۱ منچستریونایتد مقابل برنتفورد در فصل جاری، پس از اینکه مارکوس رشفورد با جای‌گیری‌اش، کریستوفر آیر را از پستش خارج می‌کند، دالو پشت‌سر کوین شاده حرکت می‌کند.

اونانا با زمان‌بندی بی‌نقصش، درحالی‌که دالو در آفساید نیست، پاس بلندی برایش ارسال می‌کند.

اما شوت ضعیف دالو، به‌سادگی توسط فلکن مهار می‌شود.

لیورپول از پاس‌های بلند دروازه‌بان‌هایش برای یک حرکت مشخص استفاده می‌کند. الیسون و گلر دوم لیورپول، کلهر از یک حرکت رفت و برگشتی مشخص با محمد صلاح در جناح راست استفاده می‌کنند. گل سوم لیورپول به سویا در بازی‌های پیش‌فصل نمونه‌ای از کارکرد این حرکت است: آلیسون پاس مستقیم بلندی برای صلاح ارسال می‌کند و دومنیک سوبوسلای به‌عنوان ضلع سوم این حرکت به فضایی که وینگر مصری ساخته حرکت می‌کند تا در ادامه روی پاس دیوگو ژوتا، پشت دفاع حریف فرار کند.
صلاح ۴۲٪ از پاس‌های بلند دروازه‌بان‌های لیورپول در فصل جاری لیگ برتر را دریافت کرده که افزایش قابل توجهی را نسبت به شش فصل گذشته نشان می‌دهد. آرنه اشلوت، سرمربی جدید قرمزها از الگوی مشخصی برای به‌کارگیری صلاح استفاده می‌کند.

تعداد پاس‌های بلند دریافتی محمد صلاح در سال‌های اخیر

نکته‌ای که باید به‌یاد داشته باشیم این است که دروازه‌بان‌ها دیگر پاس‌های بلند بی‌هدفی نمی‌دهند و ایده‌ای برای استفاده حداکثری از چنین شانس‌های گلزنی وجود دارد.

داوید رایا از آرسنال تا اینجای فصل ۲۵-۲۰۲۴ لیگ برتر، ۵۶٪ از پاس‌هایش را بلند بازی کرده، تنها دروازه‌بان‌های ناتینگهام فارست، اورتون و وولورهمپتون بازی مستقیم‌تری را در دستور کار قرار دادند. اما آرسنال صرفاً پاس‌های بلند بی‌هدفی ارسال نمی‌کند. هدف پاس‌های بلند رایا، اغلب کای هاورتز در نزدیکی خط جناح راست بوده و دیگر بازیکنان آرسنال برای استفاده از توپ‌های دوم در موقعیت مناسب نزدیک به او قرار می‌گیرند.

از زمان پیوستن رایا و هاورتز به آرسنال در تابستان ۲۰۲۳، نیمی از مجموع پاس‌های بلند دروازه‌بان اسپانیایی به مهاجم آلمانی رسیده (۱۰۲ از ۲۰۴). نفرات بعدی این لیست گابریل ژسوس و گابریل مارتینلی، هر کدام با تنها ۱۷ دریافت پاس بلند هستند.

نقشه پاس‌های بلند داوید رایا به کای هاورتز

تحول فوتبال در سال‌های اخیر، پاس‌های بلند دروازه‌بان‌ها را به ابزاری برای استفاده از فضاها و پیشروی تیم‌ها در زمین، تبدیل کرده است. تاکید بیشتر روی بازی‌سازی از مقابل دروازه به سود گلرهای فنی‌تر بوده، درحالی‌که این مسئله افزایش پرس‌های سنگین و خطوط دفاعی بالاتر از حد معمول را هم در پی داشته است. دروازه‌بان‌ها می‌توانند با هدف قرار دادن مناطق و هم‌تیمی‌های مشخص‌شان، پرس‌گریزی کرده و در فضاهای ایجادشده فرصت‌سازی کنند. بنابراین، گرچه از نظر آماری تعداد پاس‌های بلند دروازه‌بان‌ها کاهش یافته، اما از نظر فنی، این پاس‌های بلند بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافتند.