اگر باور داشته باشیم که ترامپ، شر مطلق است، اولین سوال که پیش می‌آید این است که چگونه باید با این شر مواجه شد. به صورت کلی در کشور دو مدل پیشنهادی روی میز تصمیم‌گیری وجود دارد؛ یک مدل معامله با آمریکا و حرکت به سمت توافق بزرگ با ترامپ که از سوی برخی اصلاح‌طلبان پیشنهاد می شود. نوع دوم مواجهه تفاوتی میان ترامپ و بایدن قائل نیست و یک مقابله چهار ساله با این شر مطلق را پیشنهاد می‌دهد. ادبیات مستتر نزد برخی از طیف‌های جناح راست دقیقا در همین نقطه قرار می‌گیرد. در میانه این دو پیشنهاد روی میز به نظر می‌رسد که باید به دفع شر از منظری دیگر اندیشید که متناسب با وضعیت اقتصادی، تحولات منطقه‌ای و بلندمدت ایران قابل طرح باشد. آن راه سوم که برگرفته از ایده «دفع شر» است، نه معامله و ترک خصومت و نه بی‌اعتنایی به ترامپ، بلکه نظریه  «مهار ترامپ» است. این ایده نسخه به‌روز شده از رویکرد مقاومت محور سیاست خارجی است که به دولت ترامپ نگاه تاکتیکی دارد و از منظر دفع شر به آن می‌نگرد. برخلاف دو نگاه غیر واقع‌گرای دیگر که اولی به دنبال عادی‌سازی روابط با آمریکا است و از برجام درس نگرفته و دومی بدون ایده ایجابی تنها بخش سلبی ماجرا را پوشش می‌دهد، اکنون کشور نیازمند ایده سومی است که توانایی پاسخ به چهار سال آینده ترامپ را بدون تضعیف کشور و یا عادی‌سازی روابط با آمریکا داشته باشد. بنابراین پروژه مهار ترامپ می‌تواند در نقطه بهینه راهبرد سیاست خارجی کشور قرار گیرد؛ جایی که ایران مسأله اصلی سیاست تقابلی دولت تندروی ترامپ نباشد؛ اما مهار ترامپ که به نظر از دیدار ایروانی-ماسک آغاز شده کاری پیچیده و سخت است. آمریکا
ماسک که در دولت جدید ترامپ مسئولیت مدیریت مشترک سازمانی برای افزایش کارآمدی نهادهای دولتی را برعهده خواهد داشت، در این دیدار فرصتی برای گفت‌وگو با ایران فراهم کرد که تهران را از مواجهه مستقیم با مقامات رسمی آمریکایی معاف کرد.
بااین‌حال، دیدار ماسک با نماینده ایران، چالش‌های تاریخی روابط میان دو کشور را آشکار می‌کند. روابطی که در دوره‌های مختلف به دلیل اختلافات سیاسی و تحریم‌های اقتصادی تیره شده است. ایران در این جلسه به صراحت تأکید کرده که لغو تحریم‌ها، پیش‌شرط کاهش تنش‌ها خواهد بود؛ اما دستیابی به توافقی عملی در این زمینه، نیازمند تعاملات پیچیده‌تر و دیپلماسی رسمی‌تر خواهد بود.
 
چالش‌های پیش‌رو در دوره ترامپ
دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ با شعارهای تند علیه ایران آغاز شد و انتخاب چهره‌ای چون ماسک به‌عنوان یکی از مدیران دولت، از مواضع احتمالی سختگیرانه آمریکا حکایت دارد. ماسک که از حامیان ترامپ در انتخابات بود، نقشی کلیدی در شکل‌دهی سیاست‌های اجرایی دولت خواهد داشت و تلاش‌های او برای کاهش تنش‌ها با ایران، اگرچه غیررسمی، احتمالا با چالش‌های ساختاری همراه است.
این دیدار در حالی برگزار شد که سیاست‌های ترامپ از جمله اعمال تحریم‌های گسترده، همواره روابط ایران و آمریکا را تحت فشار قرار داده است. از سوی دیگر نیویورک‌تایمز به نقل از مقامات ایرانی گزارش داده که دولت ایران از این نوع تماس‌های غیررسمی به‌عنوان راهی برای دور زدن بن‌بست‌های دیپلماتیک استفاده می‌کند.
دیدار ماسک و ایروانی، اگرچه گامی ابتدایی به نظر می‌رسد؛ اما نشان‌دهنده پیچیدگی مسیر پیش‌رو در روابط ایران و آمریکا است. نقش ماسک و دولت ترامپ در مدیریت تنش‌ها و ایجاد تغییرات واقعی، درحالی‌که موضوعاتی مانند تحریم‌ها و سیاست‌های منطقه‌ای همچنان مطرح هستند، هنوز روشن نیست.
انتخاب ایلان ماسک برای ارتباط با ایران از سوی ترامپ می‌تواند چندین دلیل داشته باشد که به ویژگی‌های شخصی، جایگاه او در دولت جدید و رویکرد غیرمعمول ترامپ به دیپلماسی مرتبط است
 
چهره غیرسیاسی و منعطف برای دیپلماسی غیررسمی
ایلان ماسک به‌عنوان یک چهره غیردیپلماتیک و غیرسیاسی، ممکن است برای ایران جذاب‌تر باشد، زیرا ارتباط با او در مقایسه با مقامات رسمی، پیامدهای سیاسی و حساسیت‌های کمتری دارد. این انتخاب به ایران اجازه می‌دهد از تقابل مستقیم با مقامات آمریکایی اجتناب کند و درعین‌حال، پیام‌های خود را به دولت ترامپ منتقل کند.
 
ارتباط نزدیک با ترامپ و نفوذ در دولت جدید
ماسک یکی از چهره‌های نزدیک به ترامپ و از حامیان او در انتخابات است. همچنین انتصاب او به‌عنوان مدیر مشترک یک سازمان دولتی در دولت جدید نشان‌دهنده اعتماد بالای ترامپ به او است. این موقعیت به ماسک امکان می‌دهد به‌عنوان یک میانجی بین دو کشور عمل کند، بدون آنکه مستقیما درگیر ساختارهای رسمی دیپلماسی شود.
 
تصویر جهانی و قابل‌اعتماد ماسک
ایلان ماسک به دلیل جایگاه برجسته‌اش به‌عنوان یک کارآفرین و رهبر فناوری در سطح جهانی از اعتبار بین‌المللی برخوردار است. این جایگاه می‌تواند باعث شود که ایران او را به‌عنوان فردی بی‌طرف‌تر در مقایسه با سیاستمداران سنتی آمریکایی ببیند.
 
استفاده از استراتژی مذاکره متفاوت ترامپ
ترامپ به دلیل استفاده از تاکتیک‌های غیرمتعارف در سیاست‌گذاری و دیپلماسی شهرت دارد. او بارها نشان داده که علاقه‌مند به بهره‌گیری از بازیگران غیردیپلماتیک برای حل مسائل پیچیده است. انتخاب ماسک به‌عنوان فرستاده‌ای غیررسمی می‌تواند به‌عنوان بخشی از این استراتژی غیرسنتی در ارتباط با ایران تلقی شود.
  
رویکرد اقتصادی در سیاست خارجی ترامپ
ترامپ اغلب به روابط بین‌المللی از زاویه اقتصادی نگاه می‌کند. انتخاب ماسک که نماد موفقیت اقتصادی و فناوری آمریکاست، می‌تواند پیام روشنی به ایران ارسال کند که همکاری با آمریکا می‌تواند به منافع اقتصادی و تکنولوژیکی نیز منجر شود.
انتخاب ماسک به دلیل ترکیبی از جایگاه او در دولت، توانایی‌های مدیریتی و تصویر غیرسیاسی و جهانی‌اش، می‌تواند بخشی از رویکردی هوشمندانه برای ارتباط با ایران باشد. این اقدام نشان‌دهنده تلاش ترامپ برای استفاده از چهره‌های غیرمتعارف و نوآورانه در سیاست‌گذاری خارجی است، درحالی‌که درعین‌حال، پیچیدگی‌های روابط دوجانبه ایران و آمریکا را نیز در نظر دارد.
 
ایلان ماسک؛ تلفن قرمز جدید ترامپ برای ایران؟
دونالد ترامپ در طول دوران ریاست‌جمهوری خود همواره نشان داده که به جای تکیه بر مسیرهای سنتی دیپلماسی، ترجیح می‌دهد از افراد نزدیک و غیرسیاسی برای مدیریت پرونده‌های حساس استفاده کند. در دوره نخست ریاست‌جمهوری او، «جرد کوشنر»، داماد و مشاور ارشد ترامپ، نقش کلیدی در سیاست‌های غرب آسیا ایفا کرد. اکنون با انتخاب ایلان ماسک برای ارتباط غیررسمی با ایران، به نظر می‌رسد این استراتژی دوباره در دستور کار ترامپ قرار گرفته است.
 
ماسک در نقش کوشنر؟
جرد کوشنر که تجربه‌ای در سیاست خارجی یا دیپلماسی رسمی نداشت، به دلیل نزدیکی به ترامپ و رویکرد عمل‌گرایانه‌اش، توانست به پیشبرد پرونده‌هایی مانند عادی‌سازی روابط اسرائیل و برخی کشورهای عربی از طریق توافق‌نامه ابراهیم کمک کند. او نقشی شبیه به یک «تلفن قرمز» بین طرفین ایفا می‌کرد؛ واسطه‌ای که بدون واسطه‌گری‌های پیچیده دیپلماتیک، پیام‌ها و نظرات را منتقل می‌کرد.
اکنون، ایلان ماسک ظاهرا قرار است همان نقش را در روابط حساس ایران و آمریکا بازی کند. دیدار اخیر ماسک با نماینده ایران در سازمان ملل که نیویورک‌تایمز آن را «مثبت» توصیف کرده، نشان‌دهنده جایگاه ویژه او در سیاست خارجی غیررسمی ترامپ است.
 
نقش تلفن قرمز؛ میانجیگری غیررسمی
ایلان ماسک به‌عنوان یک چهره جهانی و غیرسیاسی، نقش واسطه‌ای دارد که می‌تواند پیام‌های دو طرف را بدون ایجاد حساسیت‌های رسمی منتقل کند. این نقش، مشابه تلفن قرمز در دوران جنگ سرد است که امکان ارتباط سریع و مستقیم میان رهبران آمریکا و شوروی را برای جلوگیری از بحران‌های ناگهانی فراهم می‌کرد.
درحالی‌که نقش ماسک به‌عنوان واسطه می‌تواند فرصتی برای کاهش تنش‌ها و پیشبرد مذاکرات غیررسمی باشد، چالش‌هایی نیز وجود دارد:
- کمبود تجربه دیپلماتیک: همان‌طور که در مورد کوشنر هم دیده شد، نبود تجربه کافی می‌تواند به پیچیدگی‌ها یا سوءتفاهم‌هایی منجر شود.
- تأثیرگذاری محدود: اگر این دیدارها به نتایج ملموس منجر نشود، ممکن است تنها به‌عنوان حرکتی نمایشی تلقی شود؛ اما این سوال باقی می‌ماند که آیا این استراتژی می‌تواند از سطح گفت‌وگوهای غیررسمی فراتر رود و به تغییری واقعی در روابط ایران و آمریکا منجر شود؟
آیا ماسک جدا از جمهوری خواهان رادیکالی است که سال ها برای ایران خط و نشان کشیدند؟ زمان مشخص خواهد کرد.