آن حضرت بر این امر تأکید داشت که بهترین مرد کسی است که با همسر خود خوش رفتار باشد؛ ایشان در عمل نیز، بسیار شیفته و علاقه مند به همسر خود علی بن ابی طالب بود و همواره از او به نیکی و بهترین همسر و تکیه گاه برای خانواده یاد میکرد. همچنین، زمانی که همسر خود را محزون و گریان میدید، از ایشان دل جویی میکرد و با نگرانی میگفت: «خداوند چشمان شما را گریان نسازد.»
درباره دلتنگی و ارادت حضرت زهرا نسبت به همسر خود آمده است، هنگامی که امیرمومنان علی به مأموریتی میرفت، وسایل و آذوقه سفر ایشان را آماده میکرد و چون از فرط محبت، تحمل دوری همسرش را نداشت، گریه میکرد. به عنوان نمونه، در مأموریتی که برای امیرمومنان علی پیش آمد، سه روز گذشت و خبری از آن حضرت نیامد؛ حضرت فاطمه نگران گردید و با حال گریان نزد رسول الله رفت تا خبری از ایشان بیابد.»
در هنگام بازگشت امیرمومنان علی از سفر نیز، سیره ایشان چنان بود که از او به گرمی استقبال کند؛ به گونهای که افزون بر آراستن منزل، لباس آراسته میپوشید و غذایی را برای پذیرایی آماده میکرد. رابطه بین ایشان و امیرمومنان علی بر مدار محب و تکریم همدیگر بود. رابطهای که حضرت زهرا همسرش را صاحب خانه میدانست و حتی برای صحبت کردن با مخالفان نیز از همسر خود اجازه میگرفت.
حضرت زهرا بسیار قانع بود و از اینکه چیز بیشتری را از همسرش امیرمومنان علی بخواهد یا امر به کاری کند، حیا میکرد؛ چنانکه خطاب به امام فرمود: «رسول الله من را نهی کرده که چیزی از تو درخواست کنم و پدرم به من فرمود: اگر چیزی برای تو آورد، بپذیر و گرنه تو درخواستی از او نداشته باش.»
حضرت زهرا، در مشکلات زندگی، طبعی خوش و شوخ با امیرمومنان علی داشت و هیچگاه همسر خود را به سختی نمیانداخت و از اینکه خواستهای را تحمیل کند که در توان او نباشد، از خدا طلب بخشش میکرد. به عنوان نمونه، زمانی امیرمومنان علی درآمد باغ خود را در راه بازگشت به خانه انفاق کرده بود و با دست خالی به خانه برگشت، حضرت زهرا فرمود: «من از اینکه چیزی را از او بخواهم، از خدا طلب آمرزش دارم و دیگر از او چیزی طلب نمیکنم.»
نوع رابطه حضرت صدیقه طاهره با امیرمومنان علی چنان بود که احساس رضایتمندی نسبت به همدیگر را هم ابراز میکردند. به عنوان نمونه، ایشان در آخرین لحظات عمر خود نیز خطاب به همسر خود فرمود: «ای پسر عمو! میدانی که هرگز- به شما دروغ نگفتهام، از هنگامی که زندگی مشترک داریم، با تو مخالفتی نکردهام.» امیرمومنان علی نیز فرمود: «پناه بر خدا! شما به احکام خدا داناتر، پرهیزکارتر و بیشتر از آن از خدا میترسی که من فردای قیامت بتوانم بگویم مخالفتی با من روا داشته ای.»
تکریم و حمایت از همسر، داشتن آرامش و صبر، اهتمام به تربیت فرزندان نیکو و شجاع و داشتن تقوای الهی در زندگی مشترک، بخشی از مهمترین و بارزترین ویژگیهای زندگی حضرت فاطمه بود که امیرمومنان علی به آن فخر کرده و همواره از آن ویژگیها یاد میکرد و میفرمود: «هرگز فاطمه را به خشم نیاوردم و هرگاه به او مینگریستم، همه ناراحتیها، رنجها و غصههایم را از یاد میبردم.»
*در زمینه نیکی با خویشاوندان سیره حضرت چگونه بود؟
انسان پس از حیات فردی و رویآوری به زندگی جمعی، پیش از دیگر آحاد جامعه، با خویشان یا اقوام نَسَبی و سببی ارتباط برقرار میکنند. درباره رفتار و سیره خانوادگی حضرت فاطمه با بستگان نیز گزارشها حاکی از آن است که ایشان تا حد امکان نسبت به صله ارحام و احسان توجه داشتند و از فراخوانی آنان به اطاعت الهی غافل نبودند. به عنوان نمونه، آن حضرت از اموالی که داشتند، به- فقرا و نیازمندان بنی هاشم صدقه میداد.
حضرت فاطمه پس از ازدواج با امیرمومنان علی با مادر همسرش حضرت فاطمه بنت اسد در یک خانه زندگی میکرد و امور خانه، میان آنان تقسیم شده بود؛ لذا فاطمه بنت اسد، اموری مانند آب آوردن و تهیه مایحتاج زندگی را عهدهدار بود و در این مدت حضرت فاطمه تعاملی نیک با مادرشوهر خود داشت.
حضرت زهرا افزون بر سفارش به صلهرحم، در راستای تکریم خویشاوندان، اگر غذای خوشمزه ای درست میکرد، برای زنان رسول الله نیز میفرستاد. ایشان وصیت کرد تا اموالی از ارث و حتی درآمدهای زمینهای کشاورزی خود را به بستگانش از جمله اُمامَه دختر ابی العاص و خواهرش زینب و به همسران پیامبر اکرم و نیز زنان بنی هاشم بدهند که براساس آن به هر یک از آنان دوازده اوقیه (معادل ۴۸۰ درهم) داده شود.
شرکت در تشییع جنازه بستگان، از جمله خواهرش رُقَیّه، یکی دیگر از رفتارهای ارزشی و اجتماعی حضرت زهرا در سبک زندگی اسلامی بود. آن حضرت، در کنار قبر او اشک ریخت و رسول الله اشکهای دخترش را با پیراهن خود پاک میکرد. همچنین، پس از شهادت ام کلثوم خواهر دیگرش در سال سوم هجری و پس از جنگ اُحُد، به همراه جمعی از زنان انصار و مهاجران بر سر جنازه خواهرش حاضر گردید و بر بدن او نماز میت خواند. حضرت زهرا بنابر حس دوستی و نیکی به بستگان، در سال هشتم هجری قمری در تشییع جنازه سومین خواهرش یعنی زینب نیز شرکت کرد و بر جنازه اش نماز میت خواند.حضرت زهرا، بر شهادت جناب جعفر بن ابی طالب و جناب حمزه گریست و هر هفته بر سر قبر حضرت حمزه میرفت و به نماز و خواندن دعا مشغول بود. ایشان، به دستور رسول الله تا سه روز غذا تهیه میکرد و به خانه جناب جعفر میبرد و اسماءبنت عُمَیس همسر جعفر را تسلی میداد و این رفتار حضرت زهرا بعدها در میان مردم به یک سنت تبدیل گردید. همچنین، به تعمیر قبر جناب حمزه پرداخت و با سنگی آن را مشخص کرد. آن حضرت، افزون بر این رفتارهای فردی، هر ساله نیز به همراه برخی زنان به زیارت قبور شهدای احد میرفت و در آنجا دعا و استغفار میکرد.