یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که مصرف زیاد غذاهای فراوری شده با تسریع قابل توجهی در روند پیری بیولوژیکی مرتبط است که می‌تواند منجر به بیماری‌های مزمن و کاهش طول عمر شود.

به گزارش انتخاب و به نقل از مدیکال نیوز تودی؛  کمبود ارزش تغذیه‌ای غذاهای فوق‌پردازش‌شده تنها بخشی از این ارتباط را توضیح می‌دهد و به این نکته اشاره دارد که عواملی غیر از کمبود مواد مغذی ممکن است بر پیری بیولوژیکی ما تأثیر منفی بگذارند.

 

یک مطالعه اخیر که بر روی بیش از ۲۲,۰۰۰ بزرگسال ایتالیایی انجام شد، نشان می‌دهد که خوردن مقدار زیادی غذاهای فوق‌پردازش‌شده با پیری بیولوژیکی سریع‌تر مرتبط است. پیری بیولوژیکی تصویر دقیقی از سلامت بدن ما به دست می‌دهد و می‌تواند تحت تأثیر انتخاب‌های سبک زندگی، مانند رژیم غذایی قرار گیرد.

 

محتوای تغذیه‌ای ضعیف غذاهای فوق‌پردازش‌شده تنها به‌طور ضعیفی مسئول این ارتباط است، که نشان می‌دهد جنبه‌های دیگر این غذاها ممکن است روند پیری بیولوژیکی ما را تسریع کنند. پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که ویژگی‌های “غیرمغذی” این غذاها ممکن است بخشی از علت این امر باشد، از جمله:

 

• تجزیه ماتریکس غذایی — که به معنی شکستن غذاهای کامل به مواد مغذی ایزوله‌شده است

• مواد مضر تشکیل‌شده در طی پردازش غذا

• تماس طولانی‌مدت با مواد بسته‌بندی ناسالم غذا.

 

این یافته‌ها که در American Journal of Clinical Nutrition منتشر شده‌اند، به شواهد فزاینده‌ای می‌افزایند که نشان می‌دهند غذاهای فوق‌پردازش‌شده تأثیر منفی بر سلامت و طول عمر ما دارند.

 

تأثیر مصرف غذاهای فوق‌پردازش‌شده بر پیری

 

پژوهشگران داده‌های مطالعه Moli-sani که یک مطالعه جمعیت‌شناختی بزرگ است و بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ در منطقه‌ای در جنوب ایتالیا انجام شده بود، را تجزیه و تحلیل کردند. این مطالعه رژیم غذایی افراد را با استفاده از یک پرسشنامه دقیق که ۱۸۸ قلم غذایی را پوشش می‌داد، بررسی کرد. غذاهای فوق‌پردازش‌شده با استفاده از طبقه‌بندی Nova شناسایی شدند و به‌عنوان درصدی از کل غذای مصرفی روزانه اندازه‌گیری شدند، با تقسیم مصرف به پنج سطح از زیاد به کم.

 

برای ارزیابی کیفیت رژیم غذایی، پژوهشگران از امتیاز رژیم غذایی مدیترانه‌ای استفاده کردند که از ۰ تا ۹ امتیاز متغیر بود. این امتیاز بر اساس خوردن بیشتر غذاهای سنتی رژیم غذایی مدیترانه‌ای مانند میوه‌ها، سبزیجات، آجیل‌ها، دانه‌ها، حبوبات و ماهی، و خوردن کمتر گوشت و لبنیات نسبت به سطح میانه در گروه مطالعه تعیین شد.

 

در این تحلیل، پژوهشگران از یک برنامه یادگیری ماشینی استفاده کردند که ۳۶ نشانگر خونی مختلف را برای تعیین سن بیولوژیکی شرکت‌کنندگان بررسی کرد. برخی از این نشانگرهای خونی شامل:

 

• لیپیدهای خون، مانند تری‌گلیسریدها و کلسترول

• نشانگرهای متابولیسم گلوکز، مانند قند خون و انسولین

• نشانگرهای التهاب مانند پروتئین واکنشی C.

 

با مقایسه سن بیولوژیکی با سن واقعی، هدف این بود که تخمین بزنند افراد ممکن است چقدر سریع‌تر از نظر بیولوژیکی پیر شوند.

 

مصرف زیاد غذاهای فوق‌پردازش‌شده مرتبط با پیری بیولوژیکی سریع‌تر

 

نمونه نهایی تحلیل‌شده شامل ۱۱,۷۲۶ زن (۵۲%) و ۱۰,۷۶۹ مرد (۴۸%) بود. سن کرونولوژیک متوسط آنها ۵۵.۶ سال بود، در حالی که سن بیولوژیکی متوسط آنها ۵۴.۹ سال بود. بنابراین، تفاوت سنی (سن بیولوژیکی منهای سن کرونولوژیک) حدود ۰.۷۰ سال بود.

 

شرکت‌کنندگان گزارش دادند که غذاهای فوق‌پردازش‌شده به‌طور متوسط ۱۰.۷٪ از رژیم غذایی آنها را به‌وزن تشکیل می‌دهند و ۱۸.۲٪ از کل کالری مصرفی آنها را تأمین می‌کنند. در این گروه از ایتالیایی‌ها، برخی از غذاهایی که بیشترین سهم را در مصرف غذاهای فوق‌پردازش‌شده داشتند، عبارتند از:

 

• گوشت‌های فرآوری‌شده (۱۷.۶٪)

• کیک‌ها، پای‌ها و شیرینی‌ها (۱۴.۲٪)

• نوشیدنی‌های میوه‌ای (۱۰.۹٪).

 

مقایسه با افرادی که کمترین میزان غذاهای فوق‌پردازش‌شده را مصرف می‌کردند، افرادی که بیشترین مقدار را مصرف می‌کردند، معمولاً جوان‌تر، تحصیل‌کرده‌تر، کم‌تحرک‌تر و بیشتر شهری بودند و تمایل داشتند از بیماری‌های مزمن آزاد باشند.

 

با این حال، این به این معنی نیست که خوردن بیشتر غذاهای فوق‌پردازش‌شده سالم‌تر است. بلکه نشان می‌دهد که افراد با افزایش سن و مواجهه با چالش‌های سلامتی ناشی از رژیم غذایی ضعیف و کمبود ورزش، اغلب سبک زندگی خود را برای حفظ سلامت یا مقابله با بیماری‌ها تغییر می‌دهند.

 

در تحلیل‌های تنظیم‌شده برای متغیرهای مختلف، پژوهشگران دریافتند که مصرف بالای غذاهای فوق‌پردازش‌شده (پنجم بالایی) با پیری بیولوژیکی سریع‌تر مرتبط است و سن بیولوژیکی را به‌طور متوسط ۰.۳۴ سال بیشتر از کمترین مصرف افزایش می‌دهد.

 

به‌طور کلی، رژیم غذایی که بیش از ۱۴٪ از کل کالری‌های خود را از غذاهای فوق‌پردازش‌شده دریافت می‌کند، با تسریع در پیری بیولوژیکی مرتبط بود، طبق یک ساعت بیولوژیکی که از ۳۶ نشانگر خونی استفاده می‌کرد.

 

این ارتباط کمی با گنجاندن امتیاز رژیم غذایی مدیترانه‌ای در مدل کاهش یافت.

 

این مطالعه نمی‌تواند علت و معلول را اثبات کند به‌دلیل طراحی مشاهداتی و یک‌بار مصرف آن. علاوه بر این، اطلاعات خودگزارش‌شده در مورد رژیم غذایی و محدودیت‌های پرسشنامه غذایی در اندازه‌گیری مصرف غذاهای فوق‌پردازش‌شده ممکن است منجر به نتایج مغرضانه شود.

 

این نتایج همچنین ممکن است قابل‌تعمیم به سایر جمعیت‌ها با الگوهای غذایی و سبک زندگی متفاوت نباشند.

 

با این حال، این مطالعه با تحقیقات قبلی هم‌راستا است و به شواهد موجود می‌افزاید که تأثیر منفی مصرف غذاهای فوق‌پردازش‌شده بر سلامت و پیری ممکن است قابل‌توجه باشد.

 

چگونه غذاهای فوق‌پردازش‌شده به پیری بیولوژیکی کمک می‌کنند

 

غذاهای فوق‌پردازش‌شده شامل غذاهای شناخته‌شده با کیفیت پایین‌تر مانند نوشیدنی‌های شیرین و فست‌فود، و همچنین محصولات تولیدشده به‌طور تجاری مانند ماست میوه‌ای و نان بسته‌بندی‌شده هستند. این غذاها معمولاً ارزش تغذیه‌ای ضعیفی دارند و معمولاً سرشار از شکر، نمک، چربی‌های ناسالم و مواد افزودنی هستند، در حالی که فاقد فیبر، ریزمغذی‌ها و ترکیبات زیست‌فعال موجود در غذاهای کامل یا کم‌پردازش‌شده هستند.

 

طبق گفته نویسندگان مطالعه، این غذاهای فوق‌پردازش‌شده ویژگی‌های غیرمغذی دارند که ممکن است فراتر از محتوای تغذیه‌ای پایین آنها به سلامت انسان آسیب برسانند.

 

توسعه‌دهندگان مطالعه توضیح دادند که «پردازش شدید غذاهای فوق‌پردازش‌شده ساختار طبیعی غذاهای کامل را مختل می‌کند» و این مشکل می‌تواند بر جذب مواد غذایی تأثیر بگذارد و همچنین به روند پیری بیولوژیکی تسریع بخشد.

 

برای مقابله با اثرات مصرف گهگاه غذاهای فوق‌پردازش‌شده، متخصصان توصیه می‌کنند که رژیم غذایی شامل غذاهای کامل و کم‌پردازش‌شده، مانند سبزیجات تازه، میوه‌ها، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب باشد و از غذاهای بسته‌بندی‌شده و فرآوری‌شده پرهیز شود.