عصر ایران ـ راضیه عقیلی مهر: مدیر کل کتابخانه های عمومی استان بوشهر در یک نشست خبری به مناسبت گرامیداشت هفته کتاب با شعار «خواندن برای همدلی» گفت یک قاضی خوش ذوق در شهرستان دیلم با استفاده از مجازات های جایگزین حبس ۱۹ رای صادر کرده است که محکومین در این احکام به جای پرداخت مجازات نقدی به صندوق دادگستری یا گذراندن محکومیت حبس (زندان) با خرید کتاب یا کالا برای تامین ملزومات کتابخانه در بازطراحی و به روز کردن مخزن کتابخانه دیلم، این سازمان فرهنگی را یاری کردند. حیدر راهب گفت در این احکام صادره مجموعا معادل ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار از مجرمان جذب شد.
این اقدام قابل توجه قاضی محترم دادگستری شهرستان دیلم را باید پاس داشت. از این جهت که موضوع و دغدغه فرهنگی را آنقدر مهم دانسته است که به جای صدور رویه های معمول در احکام مجرمین به عنوان مجازات با در نظر گرفتن اهمیت کسب آگاهی جامعه از طریق کتاب خواندن در پیشگیری و اصلاح ناهنجاری های فردی و اجتماعی در این جایگاه مهم شغلی نقش آفرینی می کند. این قاضی محترم به طور حتم متوجه اهمیت رشد فرهنگی جامعه به جای تنبیه محض شده است که با صدور ۱۹ رای فرهنگی نوعی تأمین امنیت و بازدارندگی را در فرد مجرم و تأمین امنیت برای جامعه ایجاد کرده است. صدور چنین احکامی می تواند دستاورد مثبتی برای جامعه و مجرم داشته باشد.
ذات مجازات برای تنبیه مرتکب و فراهم کردن شرایطی برای تکرارنشدن جرم است. وقتی مجرم می بیند قاضی به جای تنبیه صرف (نقدی یا غیرنقدی) او را وارد یک دغدغه فرهنگی کرده و شکل و شمایل مجازاتش را در مسیر قابل احترامی قرار می دهد می توان گفت این قاضی به عنوان نماینده دادگستری دارد خشم پنهان مجرم را تعدیل و او را از نظر روانی شایسته برگشتن به جامعه می کند و به او فرصت زیست شرافتمندانه می دهد.
نه فقط این گونه احکام، بلکه هر حکمی که مجرم بداند و بفهمد می تواند نقش مثبتی برای خودش و برای جامعه اش داشته باشد و جامعه هم متوجه حضور او به شکل محترمانه شود، جملگی سیاستی است که در مسیر تحولات قضایی و پیشگیری لازم و ضروری است. در اعترافات عمده مرتکبین جرائم و رفتارهای ناهنجار، می بینیم و می شنویم که فرد از نوعی فقر فرهنگی رنج می برد که البته ریشه در فقر مادی نیز دارد.
مجازات های جایگزین حبس از سال ۱۳۹۲ با تغییر و تحولات در راستای توجه به اصل فردی کردن مجازات ها در قانون مجازات اسلامی تعریف شدند.
این نوع مجازات ها برای همه جرائم اعمال نمی شود و با در نظر گرفتن ملاحظاتی چون نوع جرم، سن مرتکب،شخصیت و سابقه مجرم وجود جهات تخفیف گذشت شاکی و سایر ملاحظات از سوی قاضی تعیین و اجرا می شود. با توجه به اهمیت دغدغه فرهنگی در جامعه امروز در پیشگیری از ناهنجاری ها، بدون شک اعمال و ترویج احکامی که به نوعی پیوست فرهنگی در بردارد، برای توسعه عدالت فرهنگی مورد توجه است.
