در حالی که مشکلات مالی گریبان تمام فدراسیون‌های ورزشی را گرفته و آنها نمی‌دانند باید از چه مسیری اعتبارات مختص خود را دریافت کنند، مسئولان وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک از رؤیای طلایی در ناگویا سخن می‌گویند که گویی در ورزش ایران همه چیز سرجای خود است و به راحتی می‌توان ظرف دو سال تعداد مدال‌های طلا در بازی‌های آسیایی را به بیش از دو برابر رساند!
به گزارش سرویس ورزشی تابناک، ورزش ایران به مانند دیگر بخش‌های کشور با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و فدراسیون‌ها در اعزام‌ها و برگزاری اردو‌های برون مرزی با مسائل متفاوتی روبه‌رو شدند که بدون شک روی عملکرد ورزشکاران و خروجی تیم‌های ورزشی تأثیر منفی می‌گذارد.
نه پول داریم، نه اعزام!
براساس بند ب تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۱۴۰۳ باید هزار میلیارد تومان به ورزش کشور تعلق بگیرد، اما با گذشت حدود ۶ ماه از ابلاغ این تبصره هنوز یک ریال هم دست فدراسیون‌ها را نگرفته و یکی از منابع مهم بودجه‌ای ورزش خروجی نداشته است!
اگر قرار باشد یکی از مشکلاتی که در هفته‌های اخیر به خاطر بی پولی برای فدراسیون‌ها ایجاد شده را بگوییم، مربوط به اعزام نشدن تیم ملی صحرانوردی به رقابت‌های قهرمانی آسیا بود. این موضوع هیچ‌گاه به صورت رسمی از سوی فدراسیون یا وزارت ورزش اعلام نشد، اما شنیده‌های حاکی از آن بود که هزینه زیاد مانع اعزام ورزشکاران شد.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد لغو پروژه ساخت ورزشگاه در تهران بود که احمد دنیامالی، وزیر ورزش و جوانان دلیل آن را هم مشکلات مالی عنوان کرد. دنیامالی در حاشیه جلسه هیئت دولت گفت: «مهمترین مشکل در مسیر ساخت ورزشگاه جدید در تهران تأمین منابع مالی است. طبق برنامه‌ریزی اولیه، قرار بود این منابع از محل صادرات نفت تأمین شود، اما پیشنهاد ایران از سوی طرف خارجی پذیرفته نشد و پیشنهادات جدیدی داد که به هر صورت به نفع کشور نیست. از زمان دولت قبل این پروژه متوقف شده است. تا زمانی که منابع ملی این پروژه مشخص نشود، پروژه متوقف می‌ماند. اخیراً طرف خارجی شرایطی اعلام کرده و ضمانت بانک مرکزی را خواسته است که قطعاً ما در هیچ تأمین مالی ضمانت بانک مرکزی را نمی‌دهیم. اگر تأمین مالی این پروژه مهیا نشود، همچنان مذاکرات باید تداوم داشته باشد.»
درواقع اوضاع مالی به اندازه‌ای اسفناک است که حتی دیگر مسئولان وزارت ورزش از وزیر گرفته تا معاونانش دائم از آن سخن می‌گویند. برنا فیروزی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت مشکلات مالی فدراسیون‌ها را تأیید کرد و اعتبارات موجود را ناکافی دانست.
ما زور گرفتن پول را نداریم!
در این روند نکته عجیب توصیه وزارت ورزش به رؤسای فدراسیون‌ها بوده که گفته می‌شود به آنها اعلام شده مستقیماً برای گرفتن اعتبارات و بودجه با مجلس رایزنی کنند! در واقع به جای اینکه وزارت ورزش به عنوان متولی اصلی ورزش و ارگان بالای سر فدراسیون‌ها اعتبارات را از دولت دریافت و به زیر مجموعه خود بدهد، به آنها می‌گوید خودتان برای گرفتن بودجه اقدام کنید! متأسفانه وزارت نفت نیز تعهداتش به ورزش ایران را هم انجام نداده و تقریباً می‌توان گفت دست فدراسیون‌ها به هیچ جایی بند نیست.
اعتبارات هیچ وقت تأمین نمی‌شود!
مشکلات مالی فدراسیون‌ها فقط مربوط به یک ماه، دو ماه یا سال جاری نیست. چند ماه مانده به بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو نیز فدراسیون‌ها کمتر از ۶۰ درصد بودجه خود را دریافت کرده بودند و همین مشکلاتی را در راستای آماده‌سازی تیم‌های ورزشی ایجاد کرده بود. رؤسای فدراسیون‌ها پیش از این نیز در جلساتی که با رئیس مجلس داشتند، از محدود بودن اعتبارات ورزش انتقاد کرده بودند و اعلام کردند که این بودجه گاهی دیر و گاهی اصلاً به دست فدراسیون‌ها نمی‌رسد!
محمدرضا داورزنی رئیس وقت فدراسیون والیبال نیز سال گذشته در دیدار با رئیس مجلس گفت: «وقتی فدراسیون‌ها را به دستگاه‌های اجرایی وصل می‌کنیم، از این طرف ما نه ردیف بودجه در دولت و استخدامی داریم و شرایط ما مبتنی بر همان تعریف فدراسیون‌های ورزشی است که باید آن استقلال منحصر به فرد خودش را داشته باشد. منابعی که دولت به کشتی می‌دهد، ١٠ برابر آن را آقای دبیر در کشتی هزینه کرده است. یا همین اتفاق در فدراسیون فوتبال می‌افتد. با منابع دولتی نمی‌شود امور را به طور کامل پیش برد. ظرفیت‌های متعددی وجود دارد که فدراسیون‌ها از آن محروم شدند و نیرو‌هایی که هم کارآفرین و اثربخش هستند، می‌توانند کار‌های تأثیرگذاری انجام دهند. این قوانین، دست و پای سازمان‌های نظارتی را بسته و خواسته ما این است تعریفی که از فدراسیون‌های ورزشی شده است، به طور کامل اجرا شود، اما ما را به نهاد‌های عمومی غیردولتی وصل کردند. این نهاد به دستگاه‌های اجرایی وصل هستند و دستگاه‌های اجرایی نسبتی با فدراسیون‌های ورزشی ندارند.»
حدود دو سال پیش نیز امیر حسینی، دبیر کل پیشین کمیته ملی المپیک با بیان اینکه مشکلات اقتصادی تمام برنامه‌ریزی فدراسیون‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد گفت: «زمانی که فدراسیون‌ها برنامه درون و برون مرزی خود را سازماندهی می‌کنند با مشکل افزایش قیمت‌ها مواجه هستند. در واقع بیماری اقتصادی کشور فدراسیون‌های مختلف را به شدت تحت تأثیر قرارداده است. کمک‌های دولت در قالب بودجه‌های سنواتی و اعتبارات کمیته ملی المپیک در حمایت از فدراسیون‌های ورزشی از مهمترین منابع مالی این نهادهاست. همچنین هر فدراسیون با برنامه‌های آموزشی و برگزاری رویداد‌ها می‌تواند برای خود درآمدزایی داشته باشد.»
در سال ۹۰ و زمانی که علی سعیدلو به عنوان رئیس سازمان تربیت بدنی وقت فعالیت می‌کرد خواستار افزایش اعتبارات ورزش شد! او در آن زمان گفت: «ما هم اعتقاد داریم ورزش به دلیل جایگاهی که در کشور دارد، نیازمند اعتبارات بیشتری است. هر چه به ورزش اعتبار دهیم، باز هم کم است. اما امیدواریم امسال با اختصاص یک درصد اعتبارات دستگاه‌ها به امر ورزش، این اعتبار بتواند مشکلات موجود را برطرف کند.»
همین مشکلات مربوط به اعتبارات بود که ماه‌ها قبل سبب درگیری محمد پولادگر و علیرضا دبیر شد. اعضای مجمع فدراسیون کشتی در پی قطع بودجه این فدراسیون از سوی وزارت ورزش جلسه فوری تشکیل داده و در حضور معاونت ورزش قهرمانی از این مسئله انتقاد کردند. زمانی که پولادگر وارد مجمع شد دبیر از جای خود بلند نشد و با او دست نداد و احوالپرسی نکرد. ریشه درگیری دبیر و وزارت ورزش به کاهش بودجه فدراسیون کشتی برمی‌گردد. دبیر در آن زمان چالش‌های مختلفی با وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک داشت و از اینکه اجازه نمی‌دهند بودجه کشتی افزایش یابد، گلایه کرد.
پاسخ کمیسیون تخصصی مجلس به اعتراض ورزشی‌ها
احمد راستینه، رئیس کمیته تربیت بدنی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در واکنش به اعتراض رؤسای ۱۹ فدراسیون ورزشی نسبت به توزیع بودجه اختصاصی ۳۱۵ میلیارد تومانی مجلس در سال ۱۴۰۱ گفت: «در کنار حمایت ۳۱۵ میلیارد تومانی از فدراسیون‌ها و کمک های۸۰ و ۴۰ میلیارد تومانی از کمیته‌های ملی المپیک و پارالمپیک، بودجه خود وزارت ورزش را در لایحه بودجه دو برابر کردیم؛ دیگر مجلس در حمایت از ورزش چه کاری باید انجام می‌داد؟ مجلس شورای اسلامی ظرف دو سال گذشته اقدام بسیار فوق العاده‌ای در حمایت از ورزش انجام داده که قابل تقدیر است. از جمله این اقدامات دو برابر کردن بودجه ورزش در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ است. در همین زمینه در یک بند که به پیشنهاد من رأی آورد و به بودجه کل الحاق شد رقم ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به ورزش کمک شد.»
پول نیست، اما شما روی ۲۸ طلا حساب کنید!
در حالی که همه از شرایط مالی نامناسب ورزش ایران خبر دارند، اما در این میان مسئولان از کسب ۲۸ طلا در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۶ ناگویا سخن می‌گویند؛ مدال‌هایی بیش از دو برابر هانگژو!
اینکه گفته می‌شود برنامه به دست آوردن ۲۸ طلا برای رسیدن به رده چهارم در نظر گرفته شده و هیچ قولی برای کسب این تعداد داده نشده را نمی‌توان قبول کرد. همان طور که پیش‌تر در گزارش ویژه تابناک با عنوان «توهم طلایی کمیته ملی المپیک در ناگویا از کجا آمد؟/ ستاد‌های بی پایه برای رشته‌های پایه!» اشاره شد، با نگاهی کوتاه جدول توزیع مدال بازی‌ها می‌توان گفت برای ارتقای رتبه به چند مدال نیاز است. اگر قرار به کار کارشناسی است باید راهی برای حل مشکلات بودجه پیدا کرد یا اقدامات لازم در جهت توسعه ریشه‌ای رشته‌های مهم صورت بگیرد؛ وگرنه اعلام تعداد مدال برای ارتقای جایگاه در جدول، اصلاً نیازی به کارشناس ندارد! وقتی فدراسیون مهمی به مانند دوومیدانی برای یک اعزام با مشکل مالی روبه‌رو است، مسئولان کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش چطور می‌خواهند از چنین رشته‌ای انتظار مدال‌آوری بیشتر را داشته باشد؟ البته بماند که احسان حدادی قول مدال‌های دورقمی را داده، اما نتوانست اعزام برون مرزی صحرانوردی را انجام دهد!
در فاصله دو سال مانده تا ناگویا کدام رشته‌ها و ورزشکاران قرار است طلایی باشند؟! همان کارشناسان و مسئولانی که از ۲۸ مدال طلا سخن می‌گویند آیا لیستی از این رشته‌ها تدوین کرده‌اند؟! به نظر می‌رسد ۲۸ طلا سنگ بزرگی بود که مسئولان برداشتند و تصور نمی‌کردند کسی روی این ادعا متمرکز شود!
دنیامالی منتقد گذشته؛ بی‌خیال حال و آینده!
وزیر ورزش چند روز پیش از نتایج کسب شده در بازی‌های آسیایی هانگژو انتقاد کرد و گفت: «در مورد بازی‌های آسیایی هانگژو نتایج غیر قابل دفاعی را کسب کردیم و رنکینگ ما خوب نبود. نسبت به دوره‌های قبل افت داشتیم و کشور‌های بعد از ما پیشرفت کردند. دیگر با ۲۰ مدال طلا نمی‌شود چهارم شد. برنامه این است که در ناگویا ژاپن حتماً در بحث رنکینگ و مدال پیشرفت داشته باشیم. من معتقدم نقره یک شکست و برنز دو شکست است. رنکینگ ما را طلا تعیین می‌کند و اگر ۵ طلا بگیریم، بهتر از ۵۰ نقره است. پرچم‌مان هم بالا می‌رود. نگاه‌مان را باید به سمتی ببریم که در ژاپن حتماً طلا‌های زیادی بگیریم.»
صحبت‌هایی که دنیامالی بر زبان آورده، دست کمی از ادعای کارشناسان کمیته ملی المپیک و مناف هاشمی برای کسب ۲۸ مدال طلا نیست! نکته پنهان در اظهارنظر وزیر مربوط به انتقادش از شرایط ورزش در دولت قبل است که در دوره آنها کاروان ایران در هانگژو به نتیجه مطلوب نرسیده و شاید دنیامالی با این صحبت‌ها زمینه را برای ناکامی احتمالی در ناگویا آماده می‌کند.
موضوع دیگر این است که اگر وزارت ورزش گذشته نتوانسته عملکرد خوبی داشته باشد، وزیر کنونی چرا هنوز نتوانسته بودجه لازم فدراسیون‌ها را دریافت و در اختیار آنها قرار دهد؟! چرا مشکلات مالی ورزش کاهش نداشته و رؤسا مجبور هستند خودشان پیگیر دریافت بودجه باشند؟! خروجی چند ماهه دنیامالی در وزارت ورزش چه بوده است؟
اگر فرض بر این باشد که در این دو سال کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش به دنبال اجرای برنامه کوتاه مدت برای رسیدن به مدال‌های طلای بیشتر در ناگویا است، سؤال اینجاست که چشم‌انداز در نظر گرفته شده برای المپیک لس‌آنجلس چیست؟! آیا اصلاً هدفی تعیین شده یا به مانند همیشه فقط و فقط مسابقات پیش‌رو مدنظر مسئولان است؟
با توجه به اظهارنظر‌های مسئولان کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش و با در نظر گرفتن مشکلات مالی که فدراسیون‌ها درگیر آن هستند، حتی تکرار نتایج دوره‌های اخیر بازی‌های آسیایی و المپیک در آینده یک رؤیاست، چرا که نمی‌توان بدون برنامه و کاشت چیزی برداشت کرد. بیشتر صحبت‌هایی که از توسعه و ارتقای ورزش ایران صورت می‌گیرد، جنبه شعاری دارد و در دوره‌های مختلف از وزیر ورزش و معاونانش و رئیس کمیته ملی المپیک و دبیر کل آن به گوش رسیده، اما خروجی برای ایران نداشته و روز به روز ماندن در ورزش سخت‌تر از گذشته می‌شود.