به گزارش ایرنا از سازمان بهزیستی کشور، فاطمه عباسی روز سه شنبه با اشاره به تامین مستمری نیز گفت: خدمات مستمری برای این گروه هدف مانند سایر عزیزان دچار معلولیت مدنظر قرار گرفته و پرداخت مستمری به شدت معلولیت توانخواه مرتبط نیست.

وی ادامه داد: به رغم تدارک حق پرستاری برای این عزیزان، تمام این اقدامات تنها پاسخگوی بخش کوچکی از نیازهای گسترده و عمیق خانواده‌هاست و حتی پوشش متوسط نیاز افراد دارای اوتیسم، نیاز به همیاری همه جانبه ذینفعان و ذی‌نقشان و به ویژه تمام دستگاه‌های مسئول دارد.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور گفت: بهبود اختلال طیف اوتیسم، تنها از طریق دریافت خدمات مستمر تیم تخصصی اعم از روانشناسی، کاردرمانی و گفتاردرمانی امکان‌پذیر است، بنابراین مخارج خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم به علت تدارک این خدمات تخصصی بسیار بالاتر از خانواده‌هایی است که دارای کودکانی بدون معلولیت و یا با سایر معلولیت‌ها هستند، از سویی دیگر، ویژگی‌های کودکان با اختلال اوتیسم، مشکلات والدین و به تبع آن تنیدگی فرزندپروری آنها را افزایش می‌دهد.

عباسی با اشاره به اینکه خانواده‌های کودکان با این اختلال به شدت تحت تاثیر ویژگی‌های گوناگون فرزند خود هستند و این شکست‌ها بر شخصیت والدین، روابط زناشویی، رابطه والد-کودک و سایر فرزندان آن خانواده تاثیر می‌گذارد، گفت: استرس بالای والدین کودکان با اختلال طیف اوتیسم، مشکلات فرزندپروری، مشکلات خواهران و برادران کودکان با اختلال طیف اوتیسم، مشکلات مالی به جهت پرهزینه بودن خدمات آموزشی و توابنخشی این کودکان، مشکلات سازش یافتگی زناشویی والدین، مشکلات ایاب و ذهاب والدین (مترو، هواپیما و اتوبوس)، مشکلات تغییر مداوم محل زندگی به دلیل مستاجر بودن و مشکلات رفتاری شدید کودک با اختلال اتیسم و نارضایتی همسایگان از جمله مشکلاتی است که خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم با آنها مواجه هستند.

اوتیسم باید در سنین اولیه زندگی تشخیص داده شود

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: تشخیص این اختلال در سنین اولیه زندگی اهمیت دارد و مداخلات تاثیر بیشتری خواهند داشت. باید توجه داشت که شناخت اختلال هر چه باشد، آموزش و مداخله مناسب بر اساس توانایی ها و نیازهای کودک می تواند به آنها کمک کند تا استعداد و توانمندی های خود را توسعه و گسترش داده و ناتوانی های خود را کنترل کند، بنابراین جهت کاهش مشکلات و استرس‌های ناشی از داشتن فرزند با اختلال اوتیسم و ارتقای کیفیت زندگی آنها، برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی در زمینه‌های مختلف، ضرورت می‌یابد.

عباسی افزود: سازمان بهزیستی به عنوان زیرمجموعه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی از سال ۱۳۸۰ در زمینه ارائه خدمات به افراد با اختلال اوتیسم فعالیت خود را آغاز کرده است و مهم‌ترین هدف سازمان بهزیستی به‌عنوان یکی از سازمان‌های مسئول رفاه اجتماعی، ارائه خدمات توان‌بخشی و آموزشی در راستای بهبودی سطح کیفیت‌های زندگی افراد دارای معلولیت از جمله افراد با اختلال طیف اوتیسم است و بهزیستی جهت رفاه آنها، در حد کفایت اعتبارات سالیانه، برنامه‌ریزی و خدماتی را ارائه می‌کند.

وی در مورد راه‌اندازی سامانه الکترونیک غربالگری و تشخیص اختلال طیف اوتیسم را به عنوان یکی از خدمات این سازمان، گفت: این سامانه، با لینک ثبت‌نام autism.behzisti.net در راسـتای اجرای برنامه غربالگری، تشـخیص و مـداخله در این اختلال در سازمـان بهزیستی کشور، طراحی شـده است.

فعالیت ۱۴۸ مرکز روزانه توانبخشی اوتیسم در کشور

عباسی راه‌اندازی ۱۴۸ مرکز روزانه توانبخشی و آموزشی ویژه اختلال طیف اوتیسم و مراکز تلفیقی با کاربری اوتیسم این مراکز در سراسر کشور و حتی مناطق کم برخوردار با ارائه خدمت به حدود ۶۰۰۰ نفر و تامین تسهیلات یارانه برای حدود ۵۰۰۰ نفر، جهت دریافت خدمات آموزشی و توانبخشی، تدوین بسته آموزش مجازی (بسته توانبخشی اوتیسم سازمان بهزیستی کشور-بتا بهزیست) و تجهیز کارشناسان و مربیان مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اوتیسم به منابع علمی (حدود ۵۵ هزار نفرساعت آموزش)، تدوین بسته آموزشی «روزنه» ویژه مداخلات خانواده محور، تدوین کتابچه‌های راهنمای والدین دارای کودک اوتیسم و تدوین راهنمای عملی برنامه‌ریزی برای انجام مداخله در اختلال طیف اوتیسم در مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اوتیسم را از جمله سرفصل‌های اقدامات بهزیستی به افراد دارای اختلال طیف اوتیسم عنوان کرد.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، در مورد توانبخشی حرفه‌ای و بازگشت به جامعه افراد دارای اوتیسم نیز گفت: برنامه‌هایی در قالب مراکز حرفه‌آموزی و کارگاه‌های تولیدی-حمایتی، راه‌اندازی ۴۱۲ مرکز حرفه‌آموزی و ۱۳۷ کارگاه تولیدی- حمایتی تحت نظارت سازمان و ارائه خدمات تلفیقی در مراکز حرفه‌آموزی به ۲.۳ درصد افراد با اختلال طیف اوتیسم، هماهنگی و برنامه‌ریزی با سازمان فنی و حرفه‌ای جهت تربیت مربی آموزشی تخصصی اوتیسم (در فاز اول) و آموزش و پرورش استثنایی (درفاز دوم)، راه‌اندازی مراکز حرفه‌آموزی ویژه افراد با اختلال طیف اوتیسم و پایلوت خدمات توانبخشی حرفه‌آموزی در قالب مراکز معین، فضای آموزشی و الگوی آموزشی ویژه افراد با اختلال اوتیسم از سوی سازمان بهزیستی کشور در دست اجرا است.

به گفته عباسی، افراد با اختلال طیف اوتیسم بالای ۱۸ سال بعد از دریافت خدمات آموزشی و توانبخشی از مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اوتیسم، می‌توانند از خدمات حرفه‌ای مراکز فوق بهره‌مند شوند.

راه اندازی مراکز نگهداری موقت افراد دارای اوتیسم در برخی از استان‌ها

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور همچنین اجرای برنامه توانبخشی از راه دور در مواقع بحران، ارائه خدمات مشاوره‌ای با خط۱۴۸۰، راه‌اندازی مراکز اقامت موقت در تعدادی از استان ها را به عنوان دیگر سرفصل‌های اقدامات حمایتی سازمان مطرح کرد و افزود: نظر به اهمیت حضور افراد دارای اوتیسم در جامعه و جلوگیری از نگهداری دائم این افراد در مؤسسات و جلوگیری از انزوای اجتماعی این افراد، نگهداری در این مرکز به‌طور موقت خواهد بود. در این مراکز، به والدین و مراقبان افراد دارای اوتیسم فرصتی هرچند محدود، برای رسیدگی به سایر امور زندگی ارائه شده و مراتب به کاهش فشار روانی خانواده و ایجاد بستر آرامش نسبی در خانواده منتج خواهد شد.

وی در ادامه به اجرای طرح مراقبین خانگی اشاره کرد و یادآور شد: خدمات این طرح وابسته به نوع معلولیت نیست. این طرح در حال حاضر از سوی سازمان بهزیستی کشور، در ۱۰۱ مرکز (در قالب مراکز جامع)، در تمام استان های کشور در حال اجرا است و خدمات موردنیاز آموزشی و مراقبتی با اعزام تسهیل‌گر آموزش‌دیده خدمات مورد نیاز کودک، بر حسب نیازسنجی صورت گرفته، به خانواده و کودک با اختلال طیف اوتیسم شدید و خیلی شدید ارائه می‌شود.

عباسی اضافه کرد : اختلال طیف اوتیسم، از جمله اختلالات جدی و پر هزینه‌ای است که بر توانایی برقراری ارتباط، رفتار و تعامل یک فرد تأثیر می‌گذارد. این اختلال با مشخصه اصلی نقص پایدار در برقراری ارتباط اجتماعی متقابل و تعامل اجتماعی و نیز الگوهای محدود تکراری و قالبی در رفتار، علایق و فعالیت‌ها بروز پیدا می کند که میزان شیوع این اختلال، مطابق با جدیدترین منابع تخصصی، هم در کودکان و هم در بزرگسالان، در حدود یک در ۱۰۰ نفر گزارش شده است.

به گفته معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، اختلال این افراد در طیفی از خفیف تا خیلی شدید گزارش شده و گروه‌هایی با درجه اختلال متوسط به بالا نیاز به مداخلات و خدمات تخصصی تر دارند. علت اختلال طیف اوتیسم هنوز شناخته‌شده، نیست.