به گزارش ایرنا، هوش مصنوعی (AI) به عنوان یکی از تحولات اساسی قرن حاضر، در حال تبدیل شدن به نیروی محرکه‌ای برای تغییرات در تمامی عرصه‌های زندگی بشری از هوشمندسازی صنایع و کسب‌وکارها تا پیش‌بینی‌های پیچیده اقتصادی و بهبود خدمات عمومی است.

در همین راستا، ایران نیز تلاش می‌کند تا با استفاده از ظرفیت‌های موجود، جایگاه خود را در دنیای فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی تقویت کند که برای تحقق این هدف سال گذشته دپارتمان هوش مصنوعی در فنی و حرفه ای ساوه راه اندازی شد.

این مرکز، به‌عنوان نخستین دپارتمان تخصصی هوش مصنوعی در کشور، با هدف تربیت نیروی متخصص و افزایش آگاهی عمومی از توانمندی‌های هوش مصنوعی راه اندازی شده و که خبرگزاری ایرنا مصاحبه‌ای با "مهران توکلی" رییس مرکز فنی و حرفه‌ای ساوه به منظور ارایه سیاست‌ها و اهداف راه اندازی این مرکز انجام داده که تشریح آن را می خوانید:

ایرنا: کمی بیشتر در مورد اهداف و ماموریت‌های این دپارتمان توضیح دهید؟

رییس مرکز فنی و حرفه‌ای ساوه: دپارتمان هوش مصنوعی ساوه ، به‌عنوان نخستین مرکز تخصصی ایران در این حوزه، سال گذشته با هدف توسعه مهارت‌های تخصصی و افزایش دسترسی عمومی به دانش هوش مصنوعی و داده‌کاوی راه‌اندازی شد.

این دپارتمان بر اساس سند ملی هوش مصنوعی، برنامه‌های آموزشی را در دو زمینه اصلی «هوش تجاری» و «هوش مصنوعی» آغاز کرده است و در سال اول توانست برای ۳۴ شرکت‌کننده در حوزه‌های مختلف دوره‌های آموزشی برگزار کند.

ایرنا: دپارتمان هوش مصنوعی ساوه تاکنون چند دوره آموزشی برگزار کرده است؛ این دوره‌ها به چه شکل و برای چه افرادی طراحی شده‌اند؟

توکلی: این دپارتمان تاکنون موفق به برگزاری چندین دوره آموزشی در ۲ سطح ابتدایی و پیشرفته شده است. برخی از این دوره‌ها به دلیل پیچیدگی‌های تکنیکی و نیاز به دانش قبلی در مباحثی مانند ریاضیات و برنامه‌نویسی، در هر نوبت تعداد محدودی از افراد را جذب کرده‌اند.

دوره هوش تجاری برای اولین بار سال گذشته برگزار شد و با هدف آشنایی افراد با اصول و مبانی هوش تجاری و داده‌کاوی، دو دوره اولیه با ۱۷ و ۱۲ شرکت‌کننده به اجرا درآمد.

دپارتمان در سال جاری نیز یک دوره یادگیری ماشین را برای ۱۲ شرکت‌کننده آغاز کرده است که به دلیل پیچیدگی محتوا، تنها ۶ نفر موفق به گذراندن این دوره شده‌اند و مدارک خود را دریافت کرده‌اند.

در حال حاضر این دپارتمان دو دوره جامع تحت عنوان "سند هوش مصنوعی" را برگزار می‌کند که در مجموع ۴۴ نفر شرکت‌کننده دارد و شرکت‌کنندگان این دوره‌ها از سطوح تحصیلی بالاتر از کارشناسی بوده و با پیش‌نیازهایی همچون جبر خطی و ریاضیات پیشرفته آشنایی دارند.

گامی برای تحقق سند ملی هوش مصنوعی

ایرنا: آیا این دپارتمان به سطوح مختلف تخصصی پاسخ می‌دهد یا صرفاً بر دوره‌های پیشرفته‌تر تمرکز دارد؟

توکلی: این گام از جهات مختلف قابل توجه و تحلیل است؛ به‌ویژه از نظر جایگاه ایران در میان کشورهای جهان که در سال‌های اخیر رقابت فزاینده‌ای برای توسعه فناوری‌های نوین و به‌ویژه هوش مصنوعی دارند.

این دپارتمان با تمرکز بر ۲ حوزه کلیدی «هوش تجاری» و «هوش مصنوعی» و با ارائه دوره‌هایی در زمینه برنامه‌نویسی، هوش مصنوعی مولد، و کاربردهای صنعتی، توانسته گام بلندی در جهت تربیت نیروی کارآزموده و متخصص بردارد.

نکته حائز اهمیت این است که آموزش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم نیازهای پایه‌ای افراد و هم مباحث پیشرفته را پوشش دهند و این ساختار دوگانه، در شرایطی که ایران با کمبود منابع انسانی متخصص در حوزه هوش مصنوعی مواجه است، می‌تواند به‌عنوان رویکردی قابل انجام در تربیت نیروهای حرفه‌ای تلقی شود.

سیاستی برای کاهش فاصله ایران با کشورهای پیشرو

ایرنا: ارایه رایگان دوره‌ها چه تاثیری در تحقق اهداف شما دارد؟

رییس مرکز فنی و حرفه‌ای ساوه: ارائه آموزش‌های رایگان در دپارتمان هوش مصنوعی ساوه، آن‌هم در قالب دوره‌های جامع ۷۸۰ ساعته، یک گام اساسی در راستای افزایش دسترسی عمومی به دانش هوش مصنوعی محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید:

فیلم | هوش مصنوعی در خدمت شیشه های دارویی

این سیاست که با حمایت سازمان فنی و حرفه‌ای اجرایی شده نشان‌دهنده تلاش دولت برای ترویج دانش هوش مصنوعی در سطح عمومی و تأمین نیروی انسانی متخصص برای اقتصاد دیجیتال کشور است.

از سویی، این اقدام فرصتی برای کاهش فاصله ایران با کشورهای پیشرو است، به‌ویژه در زمینه کسب و کارها و صنایع دیجیتال که نیاز مبرمی به مهارت‌های تخصصی دارند.

ایرنا: آیا به‌طور خاص به نیازهای بازار کار و صنایع ایران در طراحی این دوره‌ها توجه شده است؟

توکلی: با این حال، نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، ظرفیت واقعی این سیاست در تأمین نیروی انسانی با مهارت‌های لازم برای ورود به صنایع است.

این‌که تا چه حد این دوره‌ها می‌توانند به طور واقعی پاسخگوی نیازهای اقتصادی و صنعتی باشند و با استانداردهای جهانی رقابت کنند، نیازمند بررسی‌های آماری و ارزیابی مستمر است.

تأثیر اقتصادی و راهبردی هوش مصنوعی در صنایع ایران؛ حرکت به سوی هوشمندسازی

ایرنا: در شرایط فعلی که ایران با کمبود نیروی متخصص در زمینه هوش مصنوعی مواجه است، آیا برنامه‌های آموزشی شما می‌تواند به حل این مشکل کمک کند؟

مربی هوش مصنوعی فنی و حرفه‌ای ساوه: یکی از اهداف راه‌اندازی این دپارتمان، کمک به توسعه و نفوذ هوش مصنوعی در صنایع مختلف کشور به‌ویژه در زمینه‌هایی همچون تولید هوشمند، پیش‌بینی تقاضا، بهینه‌سازی فرآیندها، و تحلیل داده‌ها، کاربردهای آن است که می‌تواند به افزایش بهره‌وری اقتصادی و کاهش هزینه‌ها کمک کند.

در واقع، ایران برای رقابت در بازارهای جهانی به ایجاد بسترهای هوشمند نیازمند است که با سرمایه‌گذاری در آموزش و تربیت نیروی متخصص آغاز می‌شود، اما برای اثربخشی کامل به زیرساخت‌های پیشرفته‌تر و حمایت بیشتر دولت در زمینه تحقیق و توسعه نیاز داریم.

داده کاوی تا هوش تجاری

ایرنا: دپارتمان هوش مصنوعی ساوه چه رشته‌ها و دوره‌هایی برای علاقه‌مندان به این حوزه در نظر گرفته است؟

توکلی: این دپارتمان دوره‌ها و رشته‌های متنوعی را برای مخاطبان خود در نظر گرفته که شامل حوزه‌های مختلف هوش تجاری، داده‌کاوی، یادگیری ماشین و برنامه‌نویسی علم داده است.

هوشمندسازی داده‌های کسب‌وکار با Power BI، هوشمندسازی داده‌های کسب‌وکار با Tableau، بکارگیری هوش تجاری با نرم‌افزار Qlikview، داشبوردسازی داده‌ها با اکسل، مدیر BI در فناوری اطلاعات (هوش تجاری)، متخصص داده‌کاوی با Rapid Miner، داده‌کاوی و کشف دانش با SPSS Modeler، کار با پایگاه داده SQL Server، برنامه‌نویسی پایتون بر اساس علم داده، متخصص داده‌کاوی با Weka، متخصص داده و متخصص یادگیری ماشین از جمله این رشته‌ها است.

از کمبود تجهیزات تا عدم یکپارچگی

ایرنا: یکی از چالش‌های اصلی در مسیر توسعه دپارتمان هوش مصنوعی، کمبود تجهیزات و آزمایشگاه‌های تخصصی است. چگونه این مشکل را مدیریت می‌کنید؟

رییس مرکز فنی و حرفه‌ای ساوه: دپارتمان هوش مصنوعی ساوه در مسیر توسعه خود با چالش‌های بسیاری از جمله کمبود تجهیزات و آزمایشگاه‌های تخصصی روبه‌رو است.

با توجه به اینکه توسعه هوش مصنوعی در ایران نیازمند ابزارهای پیشرفته و آزمایشگاه‌های تخصصی است، تخصیص بودجه و اعتبارات مناسب برای این دپارتمان از اولویت‌های اساسی به شمار می‌رود.

ایرنا: آیا برای رفع این چالش‌ها، برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌ها و تامین تجهیزات پیشرفته دارید؟

توکلی: در کنار این چالش‌ها، نیاز به همکاری میان‌سازمانی و ایجاد هماهنگی بین دانشگاه‌ها، موسسات تحقیقاتی، و سازمان‌های دولتی برای هم‌افزایی و بهبود نتایج آموزشی احساس می‌شود.

این دپارتمان برای بهبود جایگاه ایران در زمینه هوش مصنوعی به یک رویکرد یکپارچه نیاز دارد که هم‌زمان به توسعه دانش، صنعت، و بازار کمک کند که هم اکنون در تلاش هستیم با استفاده از توان سازمان فنی و حرفه‌ای و هم افزایی سایر دستگاه‌ها به این نیازها پاسخ دهیم.

آینده روشن با پشتوانه سرمایه‌گذاری و توسعه فناوری

ایرنا: با وجود چالش‌ها و محدودیت‌ها، شما چطور به آینده دپارتمان هوش مصنوعی ساوه و توانایی آن در تبدیل شدن به یک مرکز برجسته در ایران امیدوار هستید؟

رییس مرکز فنی و حرفه‌ای ساوه: اگر این مرکز بتواند با حمایت‌های بیشتر به توسعه آزمایشگاه‌های داده کاوی و هوش مصنوعی و ایجاد زیرساخت‌های پیشرفته دست یابد و همچنین با پرورش نیروی انسانی متخصص، ارتباط موثری با صنایع و کسب‌وکارها برقرار کند، به پیشرفت واقعی در این حوزه دست خواهد یافت.

در نهایت، هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار استراتژیک می‌تواند به ایران در مدیریت بهتر منابع، ارتقای صنایع و ورود به بازارهای جهانی کمک کند، اما این امر نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، همکاری‌های سازمانی، و توسعه برنامه‌های آموزشی جامع است تا این چشم‌انداز محقق شود.